گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

مصاحبه ای منتشر نشده از مرتضی نی داوود (۵)

مرتضی نی‌داوود (۱۲۷۹ - ۱۳۶۹)

اول آمریکایی ها شروع کردند و بعد به اروپا رفت. حالا دنیا غرق این جاز شده است و ما نمی توانیم این کار را ترک کنیم. فقط کاری که می توانیم بکنیم این است که موسیقی سنتی خودمان را تقویت کنیم. اینها که موسیقی ایرانی را خوب می دانند هفته ای یکروز یا لااقل دو روز بگذارند از رادیو پخش بشود. این ۲۹۷ گوشه را ارائه بدهند و بگویند که موسیقی ما این است، نه جاز.

بنده ۱۸ ماه رفتم به رادیو و ردیف هایم را ضبط کردم ولی تاکنون پخش نشده. ولی بنده اشتیاقم این بود که با این سن و سال در سرما و گرما، از شمال تهران به جنوب تهران می رفتم و ساعت ۷ صبح تا یک بعدازظهر ردیف هایم را ضبط کردم که مردم موسیقی خوب گوش کنند ولی تا به حال پخش نشده است. حالا هم نمی دانم که اصلا ضبط شده یا نشده، نوار من در رادیو موجود هست یا نیست، نمی دانم. فقط یک سری به بنده دادند. از طریق وزارت اطلاعات ۱۸ ماه آمدم و رفتم. مدیر کل رادیو هم قول داده بود که پخش بشود. تمام چیزهایی که می دانستم ضبط کردم، فقط یک نسخه دارم، آن مصاحبه مدیر کل را هم دارم.

گله ای کوچک من از خوانندگان و نوازندگان موسیقی ایرانی دارم. آن کسی که آواز می خواند، شعر حافظ، سعدی و… که اینها بهترین شاعران دنیا هستند و دنیا به اینها احترام می گذارد، یک خواننده یک غزل از حافظ را شروع به خواندن می کند با اینکه صدای او گرم است و خوب می خواند اگر یک نفر هم است که همراهش سازی می زند یک مرتبه وسط شعر یک چهار مضراب می زنند. چهار مضراب برای این است که خستگی خواننده در برود و نفسی تازه کند. زمانش حداکثر نیم دقیقه است. یک کار کوچکی را ساز انجام می دهد. آن وقت در این چهار مضراب تنبک هم شروع به کوبیدن می کند.

چه اجباری است؟ چه لزومی دارد؟ این چه واجبی است، شما به غیر از این که به سعدی و حافظ توهین کرده باشی کار دیگری انجام نداده اید. توی حرف آنها هی ضرب بزنید، این را که گفته که انجام بدهید؟ اینها توهین است. یکی از چیزهایی که در موسیقی ما باید ترک کنیم همین تنبک زدن وسط چهار مضراب و کار خواننده است.

روی سخنم به آقایان خواننده است، به خانم ها کاری ندارم. خانم ها همه شان تصنیف خوان هستند. از میان آقایان خواننده ها کسانی را که قبول دارم: بنان، ادیب خوانساری، گلپایگانی، محمود خوانساری، خیلی خوب می خوانند. این ضرب زدن وسط چهار مضراب این پیشرفت نیست اگر این ضرب را از وسط چهار مضراب برداریم مافوقش نیم دقیقه است هیچ چیز از موسیقی کسر نمی شود و هیچ ضرری ندارد. الان معمول شده که شور، اصفهان، افشاری، دشتی، بیات ترک، ماهور، سه گاه، چهارگاه و همایون می نوازند؛ نوا خیلی کم که اصلا هیچ اجرایی نمی شنویم.

بهروز مبصری

بهروز مبصری

متولد ۱۳۳۶ ساوه
محقق تاریخ موسیقی و نوازنده تار و سه تار

۱ نظر

بیشتر بحث شده است