نگاهی اجمالی به شیوه‌ی کار واروژان (۷)

نمونه‌ی بارز این گونه روش‌ها آهنگ بسیار معروف و تأثیر‌گذار «Good Vibration» از برایان ویلسون است؛ ولی واروژان با این روش کار نمی‌کرد. او در استودیو دنبال «کسب تجربه» و «آزمون و خطا» نبود. وقتی همه‌چیز کاملا آماده می‌شد، با ارکستر وارد استودیو می‌شد و بدون استفاده از مترونوم و با استفاده از تکنیک‌های رهبری ارکستر به روش موسیقی کلاسیک، گروه را رهبری می‌کرد.

همچنین به استناد ریل‌هایی که از برخی از ضبط‌های او به‌یادگار مانده، بعد از کمتر از انگشتان یک دست، به «ضبط نهایی» مد نظر خود می‌رسید. هر چند نباید نقش نوازندگان به‌واقع حرفه‌ای و خوش‌قریحه‌ای را که در این ضبط‌ها حضور داشته‌اند نیز فراموش کرد. بماند که متأسفانه بیشتر مردم نام این نوازندگان فوق‌العاده‌ی کشورمان را که در به‌یاد‌ماندنی‌ترین آثار موسیقی پاپ ایرانی ساز زده‌اند، نمی‌دانند؛ نوازندگانی که پس از خودشان کمتر کسی توانست جایشان را پر کند.

در ریل‌هایی که از این ضبط‌های واروژان به‌جا مانده است، صدای صحبت‌کردن نوازندگان با‌هم و با واروژان را می‌توان شنید. واروژان در‌عین‌حال که تسلط مدیریتی زیادی بر نوازندگان و ارکسترهای پاپ دارد در‌ همان حال با آنان دوست و صمیمی هم هست. جالب است که در این صدا‌های به‌یادگار‌مانده نیز مشخص است که چقدر نوازندگان آن دوران عاشقانه ساز می‌زدند؛ دورانی که هنوز عرضه بیش از تقاضا و بازار فوق اشباع و کامپیوتر وجود نداشت.

با اینکه فناوری روز، فناوری ضبط چند‌لایه‌ی آنالوگ بود و می‌شد با ضبط لایه‌لایه، تا حدی برخی از قسمت‌های خراب ضبط را ویرایش کرد؛ اما واروژان پر‌مخاطره‌ترین روش ممکن را برای ضبط انتخاب و انجام می‌داد؛ روشی که علی‌رغم ریسک بسیار زیاد در هزینه‌ی فراوان زمان، انرژی و پول، توسط واروژان و نوازنده‌های استثنایی آن زمان، با بهره‌ور‌ترین حالت ممکن و به‌خوبی انجام می‌گرفت.

رجیستر بهینه صدای خواننده

استفاده از بهترین بخش وسعت صدایی خواننده‌ها، از شاخص‌ترین خصوصیات تنظیم‌های واروژان است؛ نکته‌‌ای کلیدی و حیاتی که ممکن است در تنظیم‌هایی از چهره‌های سرشناس دیگر با وسواس واروژان انجام نگرفته باشد. رجیستر (Register) صدای بهینه‌، بخشی از وسعت صدای خواننده است که خواننده بهترین کیفیت را ارائه می‌دهد؛ چه از نظر شاخص‌های فیزیکی صدا و چه از نظر شاخص‌های نسبی و کیفی مثل رنگ صدا و تکنیک.