احساسات من
علی نقی خان وقتی روح مرا تکان میدهد که کاسه تار را مثل طفل عزیزی در آغوش گرفته و پیشانی هوشمند او بر روی آن خم شده و سر انگشتان او مثل اطفال بیخیال بر روی دسته تار پشت سرهم میدوند. آن وقت، وزیری هم همه امواج دریا، ضجّه آبشار، زمزمه جویبار، ناله گرد بادها، آهنگ معاشقه نسیم با شاخسارها را به گوش شما می رساند. با مضراب بر روی سیمهای تار، همان حکایتهائی را که آبهای کفآلود به صخره های رودخانه و بادها بر برگهای سبز خواندهاند برای شما میسراید. چشم شما چیزی نمیبیند: بر روی کاسه تار، دستی مثل قلب مضطرب عاشق در ضربان
و خفقان است، بر روی دسته تار سر انگشتانی مثل تلاعب امواج پشت سرهم درآمد و شدند ولی گوش میشنود: ضجّه های یاس، فریادهای امید ناله های ناکامی، نعره های شادمانی، گریه های تلخ، خندهای شیرین، تضرع و استغاثه، رجز و حماسه، ضعف و خشونت، ناز و نیاز، رقت و قساوت، شفقت و بیرحمی و صدها اطوار روح بشری در مقابل مخیلّه شما مجسم میشود.
وقتی علی نقی خان میخواهد ساز بزند، به جای اینکه درنک درنک نامطبوع کوک تار گوش شما را خسته کند، یک صدای با ابهت و عظمت، مثل طنین ناقوس در میان قضای خلوت کلیسا، یا صدای زنگ ساعتها ی بزرگ در میان ظلمت و سکوت شب، افتتاح آواز را اعلام می کند. در این اولین مضرابی که به روی همه سیمها آشنا می کند، به درجه ای شکوه و عظمت و ابهت خوابیده است که به منزله دیباچه کتاب از نغمه های آینده صحبت می کند.
شما وقتی ساز علی نقی خان را گوش می کنید، هیچوقت چرتتان بواسطه تجدید کوک تار در وسط آوازه پاره نمیشود و حتی را انتقال از یک دستگاه به دستگاه دیگر، وزیری محتاج به تجدید کوک نیست.
وقتی وزیری تار میزند مناظر مختلفه از برابر روح شما می گذرد: گاهی در صبح بهار، میان یک باغ خرّم و پر از طراوت هم همه معاشقه شاخسارها را میشنوید، گاهی در تاریکی و سکوت مطلق شب صدای زنگ قافله، گاهی بر کمرهای ساکت کوه و صخره های پاک و روشن رود، صدای شکوای آبشار را منعکس میبینید، گاهی رقص مستانهء دو عاشق، گاهی نالهء مأیوسانه یک مادر، گاهی رجزخوانی یک پهلوان بزرگ…
وزیری یک مظهر زیبا و دوست داشتنی دیگری هم دارد، آن وقتی است که سرش بر روی شانه چپ کج شده و «آرشه» روی سینهء ویولون میرقصد، آنوقت سرپنجهء گرم و شیرین تارزن او را فراموش می کنید و خیال می کنید او باید فقط ویولون بنوازد و تمام آن ضجه هائی که در روح شما خوابیده
است بیدار کند ولی همینکه اولین مضراب را بر روی سیمهای تار آشنا می کند مثل صدای (…) (در متن اصلی به همین صورت آمده – توضیح سردبیر) که بعد از خواب پریشانی شما را به دمیدن صبح بشارت و تمام خیالهای آشفته را از سر شما بیرون می کند، این خیال واهی را از بین برده، شما فقط شخصی میبینید که از سرانگشتان او آبشارها سرازیر می شود، جویهای خروشان جاری و نسیم های خنک میوزد، دوست عزیزم چرا مرا اذیت می کنید اگر علی نقی خان شما توانست هم همهء برگهای سبز را نوت بردارد، من هم میتوانم موسیقی او را بنویسم.
۱ نظر