گاهی سال ها با ویولنی مشغول به تمرین و نواختن هستیم، اما از توجه به نکات حیاتی مرتبط با حفظ سلامتی بدن و جلوگیری از بروز بیماری و نیز نگهداری سالم ساز و همچنین عواملی که باعث کمک به صحیح تر نواختن ساز می گردد و باید بدان ها توجه داشته باشیم، غافل هستیم که معمولا این غفلت به دلیل عدم اطلاع و آگاهی ماست.
در این زمینه نگارنده در جایگاه یک “نوازنده و نویسنده ویولن” در جهت
ارتقای آگاهی و دانش عمومی سعی دارم تا دانش و تجربیات و آموخته هایم در
این زمینه را به علاقه مندان ارائه نمایم و امیدوارم تا در صورتی که
متخصصین ساز سازی نقصانی علمی در این سری نوشته احساس نمودند، آنرا گوشزد
نمایند.
در این زمینه باید توجه داشت، هر چند ورود به این مقوله پیچیده در حیطه
تخصص سازندگان خانواده سازهای زهی بوده و با مطالب و نکات تخصصی دنیای
نوازندگی ویولن دارای تفاوت های ساختاری بسیار است، اما از آنجا که لازم
است تا هر نوازنده ویولن برخوردار از یکسری از اطلاعات پایه ای در رابطه
با ساز خود باشد و نیز فقدان اطلاعات کاربردی در این زمینه احساس می
گردد، بر آن شدم تا اقدام به نگارش این سری مطلب نمایم.
امیدوارم ارائه نوشته هایی از این دست، باعث آفرینش مطالبی پایه ای،
کاربردی و مفید از طرف اساتید سازسازی برای هنرجویان سازگری و نیز
نوازندگان گردد.
اولین نکته جنس و فرم زیر چانه قرار گرفته بر روی ساز است. اینکه این
زیرچانه از لحاظ عواملی چون اندازه و شکل محیطی، زوایای داخلی شکل دهنده،
عمق و فرم کلی تا چه حد با آناتومی فک نوازنده در توازن و تعامل است،
نکته ای است که باید به آن توجه نمود.
نیز باید به جنس ماده ای که زیرچانه از آن تهیه شده، توجه داشت. بسیاری
از زیرچانه های مصرفی امروزی از مواد بی کیفیت و مصنوعی و گاه آلوده غیر
چوبی ساخته می شوند. این مواد بر خلاف چوب که دارای ساختاری آوندی و با
قابلیت عبور دهندگی و نفوذپذیری است، به دلیل تراکم بالای موجود در
ساختار و نداشتن منافذ با اندازه مناسب، دارای قدرت جذب و عبور به شکل
مناسب ترشحات ناحیه چانه و گردن نوازنده نبوده و در نتیجه با تجمیع لایه
ای شکل ترشحات بر روی خود، به مرور زمان به منبعی از آلودگی بدل می گردند
که مرتبا در تماس با پوست نوازنده بوده و غالبا عدم نظافت مرتب از طرف
نوازندگان باعث تشدید این موضوع می گردد.
در این رابطه لازم است حتی در صورت استفاده از زیر چانه های چوبی نیز،
نوازنده اقدام به نظافت مرتب زیرچانه با موادی مانند الکل نماید.
عوامل فوق به همراه ناسازگاری فرم زیرچانه با آناتومی فک که گاه باعث
فشار دائمی و اضافه بر پوست ناحیه زیرچانه می گردد، می تواند باعث بروز
بیماری پوستی در نوازندگان گردد که گاه بهبودی از این بیماری سالها بطول
می انجامد. شایان به ذکر است که در صورت استفاده از پارچه بر روی
زیرچانه، شستشوی مرتب، خشک کردن در زیر آفتاب و در جریان آزاد هوا و اتو
کشیدن باعث می شود تا به سطح قابل قبول تری در بهداشت دست یابیم.
لزوم استفاده از پارچه در حالتی که از زیرچانه های غیرچوبی استفاده می
گردد و یا پوست دچار حساسیت گردیده است، بیشتر احساس شده و حتی الامکان
باید از پارچه های با قدرت جذب بالا و نفوذپذیری مناسب بهره گرفت.
در اینجا پرسشی که به ذهن می رسد ایناست که آیا فرم و شکل فک تمامی
نوازندگان همانند بوده و تنها پیرو چند الگوی ساده کلی است که شکل
زیرچانه ها تنها در چند دسته بندی کلی خلاصه می گردد و آیا نیاز به ارائه
و ساخت زیرچانه هایی متناسب و هماهنگ با شکل فک و مشخصات آناتومی فردی هر
نوازنده از طرف سازندگان ویولن احساس نمی گردد؟
هر چند امروز در ایران و غرب تلاش هایی در این زمینه صورت می پذیرد، اما
به هیچ وجه تلاش های انجام یافته متناسب با حجم انبوه نیاز شخصی
نوازندگان در این رابطه نیست.
با سلام
اطلاعات بسیار عالی است .
مرسی از لطفتون