موسیقی آفریقای جنوبی (۵)

هیوگ مسکلا (Hugh Masekela)

همکار قدیمی ابراهیم، یعنی هیوگ مسکلا که نوازنده ترومپت بود، نیز در خارج از آفریقای جنوبی کسب و کار موفقی به راه انداخته بود. مسکلا در آغاز رشد موسیقیایی خود تحت تأثیر ترِور هادلستون (Trevor Huddleston) قرار داشت که یک کشیش بریتانیایی بود که در محله های شهر کار می کرد و نخستین ترومپت مسکلا را برایش خرید. مسکلا وارد صحنه های پرهیجان سوفیاتاون شد و سپس با کینگ کانگ به بریتانیا راه یافت و در اوایل دهه ۶۰ قرن بیستم به نیویورک راه پیدا کرد. قطعات جزِ پاپْ مانندی، مثل: “Up, Up and Away” و “Grazin’ in the Grass” به پر فروش ترین ها تبدیل شدند.

علاقه مندی جدید او به ریشه های آفریقاییش باعث شد تا با موزیسین هایی از غرب و مرکز آفریقا همکاری کند و در اوایل دهه نود، با راه اندازی استودیوی سیار، (درست آنسوی مرز آفریقای جنوبی) دوباره با نوازندگان آفریقای جنوبی ارتباط برقرار کند. در این زمان بود که او دوباره از مدهای ماباکانگا استفاده کرد. سبکی که مسکلا پس از بازگشت به آفریقای جنوبی، یعنی اوایل دهه نود، تا کنون از آن بهره می برد.

مسکلا همچنان با هنرمندان جوان مانند: تندیسوا مزوابی (Thandiswa Mazwai)، زابز (Zubz) و جاه سید (Jah Seed) همکاری می کند که حاصل این همکاری ها ترکیب صداهای آفریقایی-پاپ با آهنگ های جز است. او در سال ۲۰۰۷، در حمایت از ضبط زنده ی «Masekela: Live at the Market Theatre» تور کنسرتی را در کانادا و ایالات متحده برگزار کرده است.

نت های آبی (Blue Notes)

از دیگر کسانی که به دنبال گسترش موسیقی جز آفریقای جنوبی بودند، گروه نت های آبی بود که البته این هدف را در بریتانیا پیگیری می نمود. این گروه ماجراجوی پویا که در اوایل دهه شصت، به رهبری کریس مک گرگورِ پیانیست (Chris MacGregor)، در آفریقای جنوبی مشهور شده بود، در اواخر همان دهه به بریتانیا رفت و در آنجا ساکن شد. دیگر اعضای گروه یعنی دودو پوکوانا (Dudu Pukwana)، مونگزی فزا (Mongezi Feza)، جانی دیانی (Johnny Dyani) و لوئیس موهولو (Louis Moholo) مشارکتی پربار در صدای این آنسامبلِ در حال رشد داشتند. آن ها همچنین کارهای سولوی خوبی را نیز ضبط کردند.

نت های آبی، و گروه های دیگرِ مک گرگور مانند: «Brotherhood of Breath» و همچنین گروه های پوکوانا و موهولو نیز، جزءﺀ جدایی ناپذیر جزِ آوانگارد اروپا هستند که تأثیر آفریقا بر جز را از این مرزها نیز فراتر بردند. متأسفانه تمامی اعضای اصلی گروه نت های آبی، به جز لوئیس موهولو، در تبعید در گذشتند!

جز در آفریقای جنوبی

فیلیپ تابانه (Philip Tabane)

یکی از نوازندگان کلیدی موسیقی جزِ آفریقای جنوبی، فیلیپ تابانه بود. تابانه گیتاریستی است که عمیق ترین و کهن ترین سنت های ریتمیک را با آزاد ترین بداهه نوازی های جز ترکیب کرد و شعله های موسیقی را در آفریقای جنوبی زنده و روشن نگه داشت.

تابانه با الهام از ارتباطات روحانی آفریقایی خود، اجراهایی را برای گروهی متغیر، به نام مالومبو (Malombo) با آرایش های مختلف اعضا، ترتیب می داد. نام گروه در واقع به زبان وندا (Venda) (یکی از زبان های رسمی آفریقای جنوبی) به ارواح اجدادی اشاره دارد.
فیلیپ تابانه از اوایل دهه ۶۰ قرن بیستم تا کنون، تعدادی از جالب ترین و ماجراجویانه ترین آهنگ های آفریقای جنوبی را ساخته است البته صنعت ضبط محافظه کار و تجاریِ محلی، نتیجه ای جز پایین بودن تعداد آثار ضبط شده او در بر نداشت. تابانه با شهرت جهانی خود تورهایی را در سرتاسر اروپا و ایالات متحده برگزار کرد که از بین آنها می توان به اجرا در تئاتر آپولوی نیویورک و فستیوال جز مونترو اشاره کرد.

سال ها پس از برقراری دموکراسی، تابانه به بسیاری از موزیسین های آفریقای جنوبی یاری حرفه ای رسانده و الهام بخش آنها بوده است. او همچنین با گروه موسیقی خانگیِ «Revolution » نیز همکاری داشته است.