گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

حسین دهلوی، هنرمند کمال گرا (۴)


دهلوی در سال ۱۳۵۴ یکی از مهمترین آثار موسیقی سمفونیک ایران را با نام “باله بیژن و منیژه” تصنیف کرد که اثری عظیم و با شکوه برای ارکستر سمفونیک بود. این اثر بعدا به صورت یک سوئیت پنج قسمتی زهی نیز تنظیم شد که بارها به اجرا در آمد. “بیژن و منیژه” هنوز هم یکی از قله های آهنگسازی در موسیقی سمفونیک ایران محسوب میشود و نشان از توانایی بی حد و حصر آهنگساز در تکنیکهای آهنگسازی و ارکستراسیون و همچنین تسلط او بر موسیقی اوایل قرن بیستم و ترکیب هوشمندانه آن با موسیقی ایرانی دارد.

دهلوی در کنار فعالیت های بی شمار خود اقدام به چاپ پارتیتور آثار خود و همچنین دیگر آهنگسازان ایرانی کرد که این اقدام او نه تنها اولین قدم در راه انتشار پارتیتور در موسیقی ایرانی به حساب می آید، از جهت تلاش برای معرفی آثار دیگر آهنگسازان ایرانی، حرکتی قابل تحسین و انسانی است.

یکسال پیش از وقوع انقلاب، دهلوی که رهبری ارکستر بزرگی را با ترکیبی از سازهای غربی و ایرانی به عهده داشت، دست به ساخت اپرایی برای کودکان زد که این قطعه پس از سه سال به اتمام رسید ولی دیگر مجال اجرا و ضبط نیافت.

درگیری کشور در گرداب جنگ و مشکلات سیاسی کشور و از طرف دیگر روی کار آمدن گروه سنت گرای مخالف خط فکری دهلوی، دیگر مجالی برای پرداختن به هنر ناب دهلوی را نمیداند.

ولی دهلوی از پای ننشست و باز مشغول به کار سامان دهی انتشار پارتیتور های خود و همینطور جمع آوری و باز نویسی جزو تلفیق شعر و موسیقی خود شد که بعدا این آثار یکی پس از دیگری به بازار آمد.

فعالیت موسیقایی دهلوی با انتشار یک اثر که بعد از انقلاب ضبط شد ادامه پیدا کرد و در سال ۱۳۷۲ به اجرای صحنه ای هم رسید.

باز یکی از تزهای دهلوی شکل عملی به خود گرفت، ارکستری بزرگ از سازهای ایرانی که تا حد زیادی مورد تایید او بود به روی صحنه رفت و بخشی از آرمان های او را جامه عمل پوشانید.

متاسفانه شرایط غیر هنری و فشار های گروه های مخالف، باز دهلوی را خانه نشین کردند؛ فشار های عصبی از رنج به اجرا نرسیدن بزرگترین اثرش “اپرای مانا و مانی” به حدی او را افسرده کرد که کم کم دچار بیماری فراموشی شد و به جز تدریس کتاب “پیوند شعر و موسیقی” که حالا پس از دریافت جایزه کتاب سال به عنوان واحدی درسی در دانشگاه های موسیقی تدریس میشد، کاری نمیکرد.

امروز بدون شک حسین دهلوی پرافتخار ترین و بزرگترین هنرمند زنده در موسیقی ایران به شمار میرود که پرداختن به راه و هنر ارزشمند او میتواند سرآغاز پیشرفت های بزرگی در هنر موسیقی ایران زمین باشد. هنرمندی که با یک رشد ارگانیک، از چشمه موسیقی غربی و ایرانی سیراب شد و راهی را باز کرد که امروز رهروان بسیاری دارد.

همشهری آن لاین

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

بیشتر بحث شده است