امروزه به راحتی میتوان با استفاده از سازهای الکترونیک بین سیستمهای مختلف گام حرکت کرده و دنیای متنوع اصوات و گامها را نشان داد. از طرفی سازهای آکوستیک مانند ابوآ، هورن
فرانسوی قابلیت اجرای فواصل میکروتن را داشته که امروزه توسط نوازندگان میکروتونالیست به اجرا در می آیند. موسیقی ایرانی و سازهای ایرانی کاملا” در محیط موسیقی میکروتونال
قرار دارند. فواصل کمتر از نیم پرده در موسیقی ایرانی جزو فواصل میکروتونالند.
به عنوان مثال پنتاکورد اول گونه ای از گام سه گاه اجرا شده توسط استاد عبادی ، در دائره المعارف اینترنتی TONALSOFT به عنوان بخشی از گام “۱۷ تایی مساوی” معرفی شده
است :
Fa = 0 CENT ………۰
Sol = 215 CENT..…~ ۲۱۱.۷۶۴۷ (۲nd
degree of 17-EDO)
La p = 356 CENT…~ ۳۵۲.۹۴۱۲ (۳rd degree of 17-EDO)
Si b
= ۵۰۱.۵۷ CENT…..~ ۴۹۴.۱۱۷۶ (Fourth degree of 17-EDO)
Do = 709.5 CENT…….~
۷۰۵.۸۸۲۴ (Fifth degree of 17-EDO)
در این نمودار درجات گام ۱۲ تایی مساوی ، گام ۱۷ قسمتی مساوی و فواصل سه گاه عبادی و میزان اختلاف آنها مشاهده می شود و مشخص است که میزان اختلاف فواصل سه گاه
عبادی با گام ۱۷ تایی بسیار کم است. برای مشاهده نمودار در اندازه بزرگتر روی آن کلیک کنید.
در دوتار حاج قربان سلیمانی نت سل با اختلاف ۲۷- سنت ۲۷-G، فاصله ای میکروتن با نسبت ۳۶۶/۵۵۷ و ۲۷ سنت بم تراز فاصله ۵ درست است و می تواند به گامهای ۴۱،
۱۸۹،۸۲ قسمتی مساوی تعلق داشته باشد. شناوری فواصل میکروتنال باعث میشود که یک دستگاه ایرانی مانند ۳ گاه درگامهای مختلف میکروتن اجرا شود و این از زیبایی های موسیقی
ایرانی است چرا که هر گام میکروتنال بسته به تعداد تقسیمات درونی خود حالت های متفاوتی دارد.
به عنوان مثال طبق نظرIvor darreg گام ۱۷ تایی مساوی دارای حالاتی مانند سخت ، پولادین و درخشان است. در جدول زیر فواصل گام ۱۴ تایی مساوی بر اساس سنت CENT
آورده شده است.
۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ |
۸۵.۷۱۴۲۹ | ۱۷۱.۴۲۸۶ | ۲۵۷.۱۴۲۹ | ۳۴۲.۸۵۷۱ | ۴۲۸.۵۷۱۴ | ۵۱۴.۲۸۵۷ | ۶۰۰ |
۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ |
۶۸۵.۷۱۴۳ | ۷۷۱.۴۲۸۶ | ۸۵۷.۱۴۲۹ | ۹۴۲.۸۵۷۱ | ۱۰۲۸.۵۷۱ | ۱۱۱۴.۲۸۶ | ۱۲۰۰ |
همچنین برای شنیدن قطعه در این گام می توانید به این فایل mp3 گوش دهید:
۱ نظر