حامد رایجی
استاد فرامرز پایور در جهت حفظ میراث موسیقی ایرانی،
«رنگ شهر آشوب» که یکی از آثار قدیمی موسیقی ایرانی است را در خرداد ماه
۱۳۶۳، به نت درآورد و بعد آن را به طور کامل اجرا و ضبط کرد.
پایور به همراه گروه اساتید، اولین همکاری خود را با علی رستمیان در سال ۱۳۶۵، در نوار
(در ابوعطا) آغاز کرد که یکی از بهترین اجراهای
این نیز گروه بود.
پایور به جهت آشنایی مقدماتی سنتورنوازان با ردیف موسیقی، در شهریور
ماه ۱۳۶۷، اقدام به انتشار «دوره ابتدایی سنتور» کرد. قبل از آن،
هنرجویانی که کتاب دستور سنتور را می گذراندند، شروع به یادگیری ردیف
سنتور استاد صبا می کردند و چون ردیف استاد صبا کمی مشکل بود، اکثر
هنرجویان با مشکل روبرو می شدند. وی با آگاهی از این موضوع، دست به انتشار
یک ردیف مقدماتی زد.
وی در سال ۱۳۶۸، قطعه زیبای
«رهگذر»
را که برای سنتور و فلوت نوشته بود، منتشر کرد. در همان سال کنسرت زیبایی
به همراه گروه اساتید در ابوعطا و به همراه شهرام ناظری در تالار وحدت
اجرا کرد که با پیش درآمد زیبای او در ابوعطا آغاز شد و با تصنیف
«تا کی یه تمنای وصال تو یگانه»
به پایان رسید. گرچه استاد اصغر بهاری بدلیل کهولت سن، به خوبی قادر به
همکاری با دیگر اعضای گروه نبود ولی این برنامه به عنوان آخرین کنسرت گروه
اساتید به خوبی اجرا شد. علاوه بر این در همان سال، آلبوم «لیلی و مجنون»
(در شور)، با همکاری شهرام ناظری و گروه اساتید منتشر شد که استاد پایور
در آن قطعه
«پژواک»
را به همراه محمد اسماعیلی اجرا می کند.
وی در سال ۱۳۷۱، قطعات کتاب دستور سنتور خود را، اجرا و ضبط کرد. در سال
۱۳۷۳، کتاب «آموزش ابتدایی تار» را با استفاده از تجریباتش در نوازندگی سه
تار که نزد استاد ابوالحسن صبا فراگرفته بود، نیز تجربیاتی که در آموزش
سنتور در کتاب “دستور مقدماتی سنتور” داشت با همکاری جهانشاه صارمی منتشر
نمود. (پیش از این با همکاری تارنواز دیگری که مهرداد دلنوازی بود، “قطعات
مجلسی” را تنظیم کرده بود)
محمد اسماعیلی، محمد موسوی، علی اصغر بهاری،
جلیل شهناز، فرامرز پایور
در همان سال آثار با ارزشمند دیگر چون
«پرده عشاق»
(در دشتی) با همکاری هوشنگ ظریف، حسن ناهید و حمیدرضا نوربخش (آواز) و همینطور آلبوم بسیار ارزشمند
«گفتگو»
که حاصل سالها تلاش و تجربه استاد بود، منتشر شد. در این آلبوم، ساخته های
زیبایی از استاد بوسیله خود و شاگردانش اجرا شده است. در سال ۱۳۷۵ نیز
بالاخره پس از سالها سعی و تلاش، کتاب بی نظیر «ردیف آوازی و مجموعه
تصنیفهای قدیمی به روایت عبدالله دوامی» که شامل ردیف کامل آوازی و ۱۸۶
تصنیف قدیمی بود، منتشر نمود. کتابی که حاصل سالها شاگردی وی در محضر
استاد دوامی بود.
قسمتی از چهارمضراب عراق را با سنتور فرامرز پایور و تمبک محمد اسماعیلی در جشن هنر شیراز ببینید
در این سال، استاد کنسرتهای متعددی در داخل و خارج کشور انجام داد
که از آن جمله می توان به کنسرت ایشان در امریکا (در شور، دشتی و سه گاه)
اشاره کرد که یکی از زیباترین و قوی ترین برنامه های ایشان محسوب می شود.
آخرین اثر استاد، «ارغوان» بود که در زمستان ۱۳۷۶ با همکاری علی رستمیان
در دشتی اجرا شد که استاد در این آلبوم پس از کمی جواب آواز به اجرای
چهارمضراب دشتی می پردازد و این آخرین سنتورنوازی وی بود که نشان از
آمادگی و چابکی مضرابهایش در ۶۵ سالگی بود.
کتابهای دیگر وی که یکی «ویرایش ردیفهای سنتور استاد صبا برای
سنتور» و دیگری «فالگوش»(هفت قطعه برای سنتور) بود که در سال ۱۳۷۹ و
همینطور کتاب «چهل قطعه» (شامل پیش درآمد، چهارمضراب و رنگهای بزرگان
موسیقی) در سال ۱۳۸۳ به همت شاگردانش منتشر شد. از شاگردان استاد می توان
به رضا شفیعیان، ارفع اطرایی، سعید ثابت، پژمان و پیمان آذرمینا، مینا
افتاده، نادر سینکی، سوسن اصلانی و بسیاری دیگر اشاره کرد.
متاسفانه استاد پایور در سال ۱۳۷۸ دچار سکته قلبی شده
و دیگر قادر نیست فعالیتهای هنری اش را ادامه دهد و حتی اکنون به خوبی
قادر به سخن گفتن نیست و فقط دوستان و شاگردان نزدیکش با او ملاقات می
کنند.
این حادثه، ضربه بزرگی بر پیکره موسیقی وارد ساخت. چراکه
پایور زنده کننده سنتور به صورت امروزی بوده و اگر پایور نبود قسمت بزرگی
از میراث گرانبهای موسیقی ما به فراموشی سپرده شده بود، وی تمام زندگی خود
را صرف اعتلا و پیشرفت موسیقی نمود و از هیچ کمکی در این راه دریغ نکرد.
کسی نیست که با آوردن نام سنتور، به یاد پایور نیافتد. بی شک، او پدر
سنتورنوازی نوین است…
زمانی از استاد صبا پرسیدند: بهترین شاگرد شما کیست؟ صبا نیز
پاسخ بسیار جالبی می دهد:”خود جامعه آن را تشخیص می دهد!” از آن زمان ۵۰
سال می گذرد و جامعه با گذشت زمان همه چیز را فهمید، بیش از نیم قرن
فعالیت هنری!
به امید شفای هر چه زودتر ایشان…
۱ نظر