خب برای من خیلی عجیب بود که این کارها چیست؟ این آدمی که دستهاش رو این قدر باز و بسته میکند و این طور آواز میخواند، این کارها چیست؟ هیچ شناختی نسبت به اپرا و اینکه اپرا چیست نداشتم تا اینکه روزی سر کلاس پیانو معلمم به من گفت، حسین سرشار را پیدا کردند و ایشان گم شده بوده و من آن موقع پرسیدم حسین سرشار چکاره است؟ مگر بازیگر نیست هر جا برود میشناسندش؟ گفت: نه، این خواننده اپرا بوده و گم شده و بعد فهمیدیم که ایشان فوت کرده اند. از روی این گپ و گفت، سالها گذشت که من وارد دانشگاه شدم، رشته من تئاتر است و در واقع میدانید که اپرا تلفیقی از تئاتر و موسیقی است و بعد از اینکه درس خواندم تازه فهمیدم اپرا چیست و بعد به واسطه کاری که داشتم متوجه شدم که ما چه گذشته غنی ای داشتیم و برای بررسی و واکاوی این گذشته مستنداتی که داریم بسیار غلط هست.
من به شخصه نسبت به حسین سرشار یک سمپاتی خاصی داشتم، چون فکر میکنم که تنها خوانده ی اپرای سرزمین ما هستند که در زمینه سینما حضور پیدا کردند و توانستند یک گوشه ای از آن اپرایی که نسل من و نسل شما ندیده را نشان بدهند، دوست داشتم که ایشان را بشناسم. از کجا؟ آیا از ویکیپدیا که حالا اسمِ ایشان فیلتر شده و تاریخ تولد ایشان هم در آن اشتباه ثبت شده می شود ایشان را شناخت؟
آیا میتوان از طریق ِ یک بزرگداشت ِ بی رمق که چند سال پیش در مورد ایشان برگزار شد ایشان را شناخت؟ چطور؟
نه! به هیچ چیزی نتوانستم برسم و شروع کردم با دست خالی اینکار را انجام دادن. به هر حال از آنجایی که سالها در روزنامه های مختلف کار کرده ام و گفتگو کردن و کشف کردن را دوست دارم فکر کردم که در مورد آقای سرشار می شود در روزنامه یک صفحه کار کرد. اول حتی فکر کردم که شاید یک “نیم تا” {دراین باره بنویسم} اما بعد فکر کردم متریالی که به دستم دارد میرسد آنقدر زیاد است که “تا” کار کنم، بعد آنقدر زیاد شد که به من گفتند که ما این را در مجله می بریم که کار کنی و بعد شکر خدا آنقدر زیاد شد که تبدیل به یک کتابی شد که افتخار میکنم به چاپ این کتاب. یک جورهایی به خودم میبالم! فکر میکنم توانستم تا حدودی جواب سوالتان را بدهم.
در مورد خود ِکتاب صحبت کنید؛ چه انتشاراتی آنرا در آورده و کجا منتشر شده؟
در مورد چاپ کتاب خیلی دوست دارم صحبت کنم. آن چیزی که برای من واقعا اهمیت داشت “حسین سرشار” {بود که} متعلق به سرزمینِ ایران است و دوست داشتم که انتشارات یا نشری که در ایران است این کتاب را در بیآورد. این دروغ نیست که بگویم از انتشارات افراز، ققنوس و انتشارات سروش و حتی از انتشاراتها و نشرهایی که اصلا باب سلیقه من نیستند، شروع کردم به بردن این گفت و گو ها و عکس ها و نشان دادن آنها، اما متاسفانه این جریان مصادف شد با یک موقعیت تاریخی و در یک موقعیت تاریکی از موقعیت تاریخ ِ کشورمان که کاغذ گران می شود، ممیزیها و سلیقه های ممیزی در ارشاد فراوان میشود و در واقع چاپ کتابی که در مورد اپرا باشد یک جورهایی برای هر نشر یا انتشاراتی ریسک محسوب میشود.
به دلیل اینکه ممکن است در وزارت ارشاد – مثل هر اثر هنری دیگری – بماند، بخشهایی از آن حتما حذف می شود و من تقریبا می توانم بگویم شاید بیشتر از ۶-۷ ماه در ایران دنبال انتشاراتی بودم که این کتاب را چاپ کند تا بتوانم به فراخور آن رونمایی برایش بگیرم. حتی با وجود اینکه سلیقه شخصی من با حوزه هنری یک جور و مساوی نیست، من در نهایت وقتی که وارد حوزه هنری شدم و با آقای مهدوی صحبت کردم، گفتند این کتاب خیلی خوب است ولی اما دارد… اما من در نهایت فهمیدم که این کتاب در ایران چاپ نشود بهتر است و خوشبختانه و شکر خدا همه چیز دست به دست هم داد و انتشارات اچ اند اس مدیا که انتشارت معتبری در لندن هست که کتابهای ایرانیان را در می آورد –کتابهایی که مربوط به ایرانیان هست مثل کتاب عباس نعلبندیان و…– این انتشارات توسط پرویز جاهد به من معرفی شد و این کتاب در تاریخ تولد حسین سرشار در لندن به چاپ رسید.
از طرفی خوشحالم و از طرفی ناراحتم به دلیل اینکه فیلمها و آرشیو صدایی دارم که دوست داشتم اگر کتاب چاپ بشود در خانه هنرمندان رونمایی برایش بگیرم و آنها را نشان بدهم که نشد. خیلی ها حتی عکسهایی که بدست من رسیده است را ندیده اند و خیلی ها حتی نمی دانند تعریف اپرا چیست و اصلا اپرا چیست. بنابراین مجبور شدم دور از کتابم چاپ کتاب را تحمل کنم و وقتی کتابم در آمد من حتی جلد آن را در دستم نگرفتم، نتوانستم حتی کتابم را لمسش کنم! خب این خیلی ناراحت کننده هست برای نویسنده ای که فقط ۲ سال سر چاپ این کتاب معطل شده و متضرر شده است، هم معنوی و هم مادی.
گفتید که آقای مهدوی تنها کسی بود که قبول کرد این کتاب را در بیآورد؟
خیر، من این حرف را نزدم. گفتم، آخرین جایی که رفتم حوزه هنری بود و برای چاپ این کتاب پیش آقای مهدوی رفتم. بعد از اینکه با ایشان صحبت کردم متوجه شدم که اصلا به هیچ جایی در ایران در مورد این کتاب نمی توانم اعتماد بکنم.
این کتاب با چه تیراژی الان درآمده و چه قیمتی روی آن گذاشته شده؟
من وقتی که قرارداد این کتاب را امضا کردم به دلیل استقبالی که از آن طرف گرفتم (انتشاراتم) بدون اینکه بخواهم نگاه بکنم که چه ممکن است به من تعلق بگیرد، چند درصد از پول این کتاب و چه تیراژی، فقط قرارداد را امضا کردم به خاطر اینکه این کتاب دربیاید و بیشترین چیزی که برای من اهمیت داشت این بود که انتشارات اچ اند اس مدیا به شکلی کاملا متعهدانه نسبت به صحبتهای من و حساسیت های من نسبت به اینکه می خواهم این کتاب در تاریخ تولد حسین سرشار دربیآید این کار را کردند و من از ایشان قدردانی میکنم. تیراژ کتاب را نمی دانم، من لندن نرفتم و در ایران با آنها قرارداد بستم. کتاب در مرورگرِ گوگل و روی خود سایت هست. فکر میکنم به تعداد کسانی که خریداری شود چاپ میشود.
یعنی کتاب به این صورت چاپ نشده که مثلا یک تعدادی چاپ بکنند؟ یعنی فرض کنید ۱۰۰۰ تا چاپ بکنند و بگذارند برای فروش یا اینکه نسبت به سفارش چاپ می کنند؟
اصلا نمی دانم این سوال چقدر اهمیت دارد نسبت به حسین سرشار! نمی دانم.
نه، سئوال در مورد حسین سرشار نیست، در مورد روند انتشار است!
مثل تمام کتابهایی که در اچ اند اس مدیا چاپ شده است. این را از انتشارات بپرسید من در مورد تیراژ کتاب چیزی نمی دانم.
استقبال عمومی چطور بوده از آن، بازخوردی گرفتید؟
بله، واقعا می توانم بگویم که خوشبختانه کتاب “نامبرده، حسین سرشار” -که البته جای سوال است که چرا اسمِ این کتاب را “نامبرده، حسین سرشار” گذاشتم- مورد تائید کسانی قرار گرفت که بسیار از من بزرگتر هستند، به لحاظ سنی و تجربه کاری، بیشتر پیشکسوت های موسیقی و سینما. به من لطف کردند و فکر میکنم در واقع روح آقای سرشار جوری کمکم کرد و هلم داد به یک سمت و سویی که با بزرگانی در عرصه موسیقی آشنا بشوم که حتی در خواب هم نمیدیدم که من این آدمها را بتوانم از نزدیک ببینم و مشخصا نیت و قصد آدمها را توانستم بفهمم.
در این کتاب خیلی ها به من ضرر زدند البته بدون اینکه بخواهند، عدو شدند و موجب خیر شدند ولی خوشبختانه بار موسیقایی کتاب بیشتر از قسمت سینمایی آن هست. بله، در مورد استقبال گفتید، همان طور که می دانید و در اینترنت هم کتاب خیلی جاها بازتاب خبری پیدا کرده البته به اشتباه! به عنوان مثال دلم می خواهد در اینجا ذکر بکنم که در “رادیـو زمانه” بدون اینکه آقای (ح-ن) کتاب من را خوانده باشد یک کپی پیستی کردند از ویکیپدیا که اطلاعات غلطی در مورد آقای سرشار داده است و بدون اجازه من نوشتند که کتابی درآمده به اسم “نامبرده حسین سرشار” که به کوشش ساناز سید اصفهانی گفتگوهایی انجام شده و فقط اسم ۳ یا ۴ نفرشان را آوردند و به نظر من این سهل انگاری است و از نظر من یک روح آسان گیر یک آدم را میرساند و متاسفم از اینکه بازتاب خبریش قدری که دلم میخواست انجام نشد. شاید یک کم محافظه کاری کردم، به هر حال من در ایران هستم و باید مواظب یک سری چیزها باشم. ما به هر حال همانطوری که خود شما میدانید، خیلی امنیت کاری نداریم.
ممنونم از سجاد پورقناد عزیز برای این گفت و گو .
تبریک و تبریک و هزاران شاد باش .. به سانازِ اصفهانیِ ارزشمند ، نویسنده و پژوهشگر و فعالِ حقیقی و بدونِ چشم داشتِ مالی وبسیارسختکوش ، ، نه برایِ شهرت و نام .. و بنده روزهایِ نچندان دور، و در عینِ حال بسیارروشن تری را به وضوح در پیشِ چشمانم مشاهده میکنم.. ارزشِ ایشان در حوزه یِ تخصصشان و به مراتب فرا تر از دامنه یِ کاریشا ن میبا شد. و من و همه یِ دوستانم به وجودِ ایشان افتخار می کنیم.
کاش این کتاب در ایران چاپ میشد . از صراحت کلام شما در گفتگوهای خودتون خوشم میاد در این جا هم سئوال ها واقعا سئوال خود من هست . ما در ایران چطور میتونیم این کتاب رو تهیه کنیم ؟