گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

روز باشکوه ایل بختیاری (۲)

توجه: مطالب عنوان شده در این نوشته از سوی سیاووش بیضایی مورد تردید قرار گرفته است.

شرح این ماجراها در روز هفتم مهر توسط دکتر اردشیر صالح پور، پژوهشگر فرهنگ ایران که خود نیز اصالتا بختیاری است، روایت شد. او از روزهای حماسی زندان قصر و علی مردان خان گفت تا به نحوه ساخت تم مشهور شیرعلی مردان رسید. دکتر صالح پور بر اساس نقل قولهای پدرش که شاهد عمل خنیاگران بختیاری بوده و نتیجه پژوهشهایی که انجام داده، ویژگی های آثار موسیقایی این قوم را بر شمرد؛ او به این مهم اشاره کرد که یک ترانه محلی بختیاری، تنها یک ترانه نیست، روایت تاریخ و حماسه یک قوم است؛‌ ترانه هایی که به صورت قومی و جمعی ساخته می شود و دستاوردی فردی نیست.

اینجا بود که بار سنگین مسئولیت آهنگساز را می شد حس کرد؛ اینکه چطور می شود تمی تکرار شونده را با تکنیکهای آهنگسازی بسط و گسترش داد، همراه با شعری که راوی وقایعی گوناگون است و اثر را طوری خلق کرد که بتواند باز خون حماسه را به جوش آورد و شیرعلی مردان را حیات دیگری بخشد.

گوشها و چشمان منتظر بختیاری هایی که بعضی با لباس های محلی به جلسه رونمایی آمده بودند، تشنه این آب حیات بود.

… آهنگساز تنها یک تم دارد و دنیایی از ماجرا و داستان: سپیدی آزادی و سیاهی جنگ، سپیدی میهن دوستی و سیاهی استبداد و… این تناقضات آهنگساز را برآن داشته که از تجریبات خود در موسیقی آونگارد و تکنیکهای قرن بیستمی در آهنگسازی به همراه استفاده نشانه شناسانه از سازهای محلی (دودوک، کرنا و دهل) بهره بسیار ببرد و ترکیبی را فراهم آورد که شایسته نام موسیقی ملی باشد.

پس از پخش اورتور با شکوه اثر که آینه تمام نمای مبارزات اقوام مختلف ایران بود می شد نشان تایید را در چشمان بزرگان ایل پر افتخار بختیاری دید… و برای یک آهنگساز تقدیری فراتر از تایید فرهیختگان نیست.

پس از پایان مراسم رونمایی و تقدیر از افرادی که در تهیه این آلبوم نقش داشته اند مانند مهندس سلطانی و سهیلا درستکار و نیز نیکو یوسفی که این اثر به او تقدیم شده است؛ میهمانان با توضیحات دکتر احمد محیط طباطبایی وارد بخشهای زندان که امروز به صورت اثری به غایت زیبا در حوزه هنر مفهومی (Conceptual art) بازسازی شده است، وارد شدند و در پایان به باغچه شیرعلی مردان پا گذاشتند.

در لحظه پایانی این دیدار فراموش ناشدنی، در حضور بزرگان ایل بختیاری و خاندان شیرعلی مردان مقرر شد، بختیاری ها از این فضای سبز و فرح بخش برای شبهای شعر بختیاری و برگزاری یادواره های شهدای ایل بختیاری استفاده کنند و بوستانی که به دست آن سردار شهید از زندانی مخوف شکل گرفته را پاسدارند.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

بیشتر بحث شده است