گفتگوی هارمونیک
پس از اعمال موارد فوق، به درخواست اینجانب، پرینتی از نت‌نویسی کامپیوتری به همراه پرینت نت‌نویسی داوود آهن در اختیار رامین صفایی قرار گرفت و ایشان مجدداً کل نت‌نویسی کامپیوتری را با پرینت نت‌نوشته‌های داوود آهن مقابله کردند و در همۀ موارد مورد ویرایش از آغاز پروژه (به‌ویژه نحوۀ درج علائم عَرَضی، نحوۀ تلفیق شعر و موسیقی، ثبت دقیق زیروبمی و کشش نت‌ها) متن را به‌دقت بررسی کردند و پس از آن طی سه جلسۀ حضوری، اینجانب و بهرنگ آزاده، یکایک پیشنهادهای ایشان را مورد بررسی قرار دادیم و عملاً نیز آزاده آنها را با ویلن اجرا کردند و مواردی را که آزاده تصدیق کردند در ویرایش دورۀ اول اعمال کردیم.
همچنین در موارد متعددی در نسخه‌های دورۀ اول در گوشه‌های شعردار واژۀ «شعر» نوشته شده بود اما متن شعری درج نشده بود. همچنین در مواردی ملودی گوشه در وزن عروضی، خاصه کرشمه، بود که در قیاس با دیگر قسمت‌های شعردار می‌توانست شعر داشته باشد. برخی گوشه‌ها مانند «مثنوی» افشاری و اصفهان و همایون، «بختیاری» همایون و «ساقی‌نامه» ماهور نیز، چنان‌که از عنوانشان پیداست، شعردارند لیکن برای آنها شعری درنظر گرفته نشده بود.
رامین صفایی انجام موارد فوق را نیز برعهده گرفتند. پیشنهاد اینجانب این بود که اشعار غزل‌ها ترجیحاً از سعدی انتخاب شوند و چنین شد ولی چنان‌که معمول است برای ساقی‌نامه از حافظ و برای مثنوی از مولانا ابیاتی درنظر گرفته شد.
برای هر دستگاه چند غزل توسط صفایی برگزیده شد که پس از تشریک مساعی با اینجانب، به مشابهت دیگر ردیف‌های شعردار، یک غزل واحد را برای یک آواز یا دستگاه انتخاب کردیم، چنان‌که مطلع غزل برای «درآمد» به‌کار رود و دیگر ابیات غزل برای گوشه‌های بعدی، تا بدین‌ترتیب وحدت بین اشعار انتخاب‌شده حفظ شود.
نکتۀ دیگر در شعرگذاری بر ملودی‌های این ردیف اینکه ابیات یک غزلِ واحد بر ملودی همۀ گوشه‌های دستگاه بنشینند و در نت‌ها تغییری داده نشود و این موضوع نیز انتخاب اشعار را دشوارتر می‌کرد. در همۀ مواردی که شعر بر آنها گذاشته شد در ملودی گوشه‌ها هیچ تصرف و تغییری داده نشده است.
اجرای ردیف حاضر
برای اجرای ردیف حاضر، از سوی بهزاد یاحقی، بهرنگ آزاده پیشنهاد شدند. این انتخاب، پیش از هر دلیل دیگر ازآن‌رو بود که ایشان از شاگردان خوب استاد علی تجویدی محسوب می‌شوند و تجویدی نیز فراگیری ویلن و ردیف‌های موسیقی ایرانی با ویلن را نزد حسین‌خان یاحقی آغاز کرده بودند و به‌نوعی نوۀ هنری استاد حسین یاحقی محسوب می‌شوند. همچنین از آنجا که در نوازندگی روش کلاسیک ویلن‌نوازی ایرانی را پی می‌گیرند و متأثر از موسیقی عربی و ترکی نیستند برای اجرای ردیف موسیقی «ایرانی» با ویلن از بهترین نوازندگان حال حاضر ایران‌اند. تسلط ایشان بر ردیف‌های ویلن منتشرشده و سابقۀ ویرایش یا اجرای آنها در کنار سوابق طولانی نوازندگی و تدریس ویلن ایرانی در دانشگاه و آموزشگاه‌های آزاد هنری نیز از دیگر محاسن انتخابشان به‌عنوان بهترین گزینۀ موجود برای اجرای ردیف حاضر بود.
ضبط ویلن با امکانات استودیوی خانگی نوازنده صورت گرفته و برای اجرای بهتر و منسجم‌تر ردیف، هر مایه‌ای به‌صورت یکجا و پشت‌سر‌هم در منزل ضبط شده است که به روال ردیف‌نوازی خدشه وارد نشود. پس از ویرایش‌های آزاده بر فایل‌های ضبط‌شدۀ خودشان، سیامک برقی در استودیو بر قطعات ضربی تنبک نواختند و سپس اجراهای ویلن و تنبک توسط صمد برقی میکس و مَستِرینگ شدند.
اجرای ویلن نیز با سرعتی انجام شده که صرفاً آموزشی نباشد و به اجرای هنری با رعایت ظرایف آن نزدیک باشد. همچنین سعی بر آن بوده که نوازندگی تنبک به روش‌های قدیمی‌تر صورت گیرد تا تناسب بیشتری با اجرای موسیقی در دهه‌های قبل داشته باشد.
در نهایت، پس از شنیدن اجرای آزمایشی و نهایی، دو بار دیگر نیز نت‌ها با تشریک مساعی اینجانب و آزاده بازبینی و ویرایش شد و مجموعاً نت‌های این مجموعه به مساعی چهار موسیقی‌دان پیش از انتشار ده دوره ویرایش و بازبینی شدند و این پروژه که از سال ۱۴۰۰ آغاز شده بود پس از چهار سال استمرار، سرانجام در مهرماه ۱۴۰۴ به ثمر نشست و توسط نشر خُنیاگر منتشر شد.
مقدمۀ جالبی دربارۀ «کودکی و نوجوانی حسین یاحقی»، «دوره‌های ردیف حسین یاحقی»، «متد تدریس استاد»، «شاگردان حسین یاحقی» و «فهرست آثار رادیویی حسین یاحقی» توسط بهزاد یاحقی، فرزند استاد حسین یاحقی، نگاشته شده که حاوی مطالب دست‌اول و موثق دربارۀ شرح حال و آثار استاد است و طراحی جلد کتاب نیز توسط بهزاد یاحقی که خود نقاش هستند انجام گرفته است.
۱ نظر