محمدعلی مزینانیان
۳- معرفی کارگان «آموزش سه‌تار» جلال ذوالفنون (جلدهای اول تا چهارم) و متدآموزشی مکتوب آن:
جلال ذوالفنون نخستین فردی بوده که در سال ۱۳۶۹ کتاب آموزشی ویژه سه‌تار را به رشته تحریر در آورده و این کار وی در خور تقدیر می‌باشد. بهداد بابایی نوازندۀ سه‌تار درباره تألیفات ارزشمند ذوالفنون گفته است: «تا قبل از استاد جلال ذوالفنون کتاب‌های اول و دوم آموزش تار و سه‌تاری که مرحوم خالقی تألیف کرده بود، برای هر دو ساز به کار می‌رفت، اما زنده یاد ذوالفنون با تعمقی که در فضای سه‌تار نوازی داشت و دانش و تجربه ای که در این زمینه کسب کرده بود به این صرافت افتاد که کتاب و تمرینات و قطعات خاصی را برای ساز سه‌تار تدوین و به هنرآموزان ارائه کند و به همین دلیل کتاب-های آموزشی سه‌تار او فارغ از داوری و مقایسه‌اش با قطعاتی که مرحوم خالقی انتخاب کرد، توانست ضمن این که فضای تخصصی سه‌تارنوازی را گسترش دهد، عاملی شد تا افراد بیشتری به سمت این ساز کشیده شوند چراکه او سعی کرد قطعاتی را از دل موسیقی ردیفی و ضربی‌ها و پیش‌درآمدها و حتی برخی قطعات الهام گرفته از موسیقی نواحی ایران انتخاب کند که با ذائقه یک هنرآموز مبتدی هم‌خوانی داشت و آسانی اجرای این قطعات شوق و کشش به سمت این ساز را برای نوآموزان بیشتر کرد». (برگرفته از خبرگزاری ایرنا)
۳-۱- هدف از نگارش کتاب«آموزش سه‌تار» به عنوان کارگان «آموزش سه‌تار» جلدهای اول تا چهارم:
با توجه به اینکه تا آن زمان کارگان خاصی برای آموزش سه‌تار وجود نداشت نویسنده بر آن شد تا با استفاده از تجربیات و دانش شخصی خود اقدام به نوشتن کتابی صرفاً برای آموزش سه‌تار با هدف یادگیری این ساز برای هنرجویان کند که آموزش قدم‌به‌قدم در یادگیری از تمرینات ساده و متوسط تا پیشرفته با استفاده از الگوهای مختلف ریتمیک و فواصل با محتوای موسیقی کلاسیک ایرانی، و همچنین با استفاده از نغمات محلی، به اجرای آن درطی آموزش کتاب‌های، اول تا چهارم برسند.
۳-۲-ویژگی‌ها:
۱- اولین کتابی است که برای سه‌تار تدوین شده و مضراب‌ها و انگشت‌گذاری‌ها برای سه‌تار می‌باشد و هنرجویان مبتدی راحت‌تر با این کتاب ارتباط برقرار می‌کنند.
۲- آشنایی با تمرینات پایه و مناسب برای فراگیری دو عنصر مهم نوازندگی (ریتم و فواصل).
۳- آشنایی با انواع میزان‌های ساده و ترکیبی با فیگورهای مختلف ریتمیک.
۴- آشنایی با دستگاه‌های مختلف موسیقی دستگاهی مانند ماهور، شور، همایون، سه‌گاه و چهارگاه، همچنین آواز بیات‌اصفهان
و آوازهای دشتی، ابوعطا، بیات ترک، افشاری از ملحقات دستگاه شور (آشنایی با گوشه‌های مهم مانند، درآمد، کرشمه و…) به ترتیب درکتاب‌های اول تا چهارم پرداخته شده است.
۵- آشنایی با قسمت‌های آوازی ردیف موسیقی دستگاهی ایرانی که فاقد میزان‌بندی معمول هستند درکتاب‌های اول و دوم نیز دیده می‌شود.
۶- آشنایی هنرجو با دستان‌های مختلف به تدریج در کتاب شامل بالا دسته (منطقه‌ی بم-پایین) وسط دسته (منطقۀ متوسط-وسط) و پایین‌دسته (منطقۀ بالا-زیر) و خصوصاً آشنایی تدریجی هنرجو با انگشت‌گذاری روی سیم بم.
۷- آشنایی هنرجو با نحوه‌ی انگشت‌گذاری و آموزش تدریجی استفاده از انگشتان اول، دوم و سوم در تمرینات اولیه بر روی سیم‌های اول، دوم و سیم بم در سه‌تار.
۸- آشنایی با اجرای تریل، ریز اشاره و برخی مضراب‌های رایج در سه‌تار و همچنین سنکُپ‌ها.
۹- آشنایی با نغمات محلی و فولکلوریک ایران و استفاده مناسب در تمرینات.
۱۰- مبحث تئوری موسیقی به صورت کاملا مختصر و مفید در ابتدای کتاب آمده است.
۱۱- نحوۀ بدست گرفتن ساز و مضراب زدن با عکس نشان داده شده است.
۱۲- در کتاب اول تمرینات ریتم‌خوانی (سلفژ پارلاتی) و نت‌خوانی (سلفژ کانتاتی) با توجه به پیشرفت هنرجو آمده است.
۱۳- آشنایی هنرجو با شکل‌های مختلف قطعات ضربی در موسیقی ایرانی همانند (پیش درآمد، چهارمضراب، رِنگ و تصنیف) که تعدادی از این موارد از ساخته‌های نامبرده می‌باشد.
۱ نظر