دلتا فریک
سازدهنی (Harmonica) با وجود کوچکی و سادگی قابلیت های اجرایی فراوان و جذابی دارد و به همین خاطر جزو رایج ترین و محبوب ترین سازهای موسیقی در جهان به شمار می آید. در کشور ما هم چند سالی است که با اقبال بیشتر هنرجویان و گروه های موسیقی مواجه شده و به تازگی می توانیم صدای سازدهنی را در تبلیغات تجاری پخش شده از شبکه های داخلی رادیو و تلویزیون نیز بشنویم. خوشبختانه در زمینه آموزش سازدهنی (انواع ترمولو و کروماتیک) چندین کتاب به زبان فارسی منتشر شده است که در این سری مطالب به بررسی آنها می پردازیم.
اما قبل از معرفی و بررسی کتاب های فوق لازم است تفاوت بین سازدهنی دیاتونیک (Diatonic) و ترمولو (Tremolo) را یادآور شویم. چون بعضا دیده شده که هنرجویان و حتی مدرسان به این تفاوت واقف نیستند و این مساله در کتابهای آموزشی هم دیده می شود.
سازدهنی ترمولو احتمالا رایج ترین نوع سازدهنی در دنیا و شناخته شده ترین نوع آن در ایران است که در مغازه های اسباب بازی فروشی هم پیدا می شود. در این نوع سازدهنی هر سوراخ تنها با فوت کردن (Blow) یا مکیدن هوا (Draw) به صدا در می آید و در هر سوراخ دو زبانه فلزی (Reed) تعبیه شده که با اختلاف اندکی در فرکانس (در حد چند cent ) نسبت به هم کوک شده اند. در هنگام نواختن هر دو زبانه با هم به ارتعاش در می آیند و صدای حاصل کیفیتی دوگانه دارد که اصطلاحا Tremolo Effect نام دارد و در سایر سازهای زبانه آزاد (Free Reed Instruments) مانند آکاردئون نیز وجود دارد.
سازدهنی ترمولو معمولا در هر اکتاو نت های مربوط به گام ماژور دیاتونیک (Major Diatonic Scale) را دارد و از این رو بسیار مناسب نواختن آهنگهای سبک Folk می باشد. به یک نمونه صدای سازدهنی ترمولو گوش دهید.
سازدهنی دیاتونیک معمولا ابعاد کوچک تری دارد و رایج ترین نوعش مدل ۱۰ سوراخ (۱۰ Hole) می باشد. هر سوراخش هم با فوت و هم با مکش نواخته می شود و آن کیفیت خاص ترمولو را که گفتیم ندارد. معمولا تنها اکتاو میانی آن دارای تمام نت های مربوط به گام ماژور دیاتونیک است و در اکتاوهای پایین و بالا برخی نت ها را ندارد. البته این نت ها را (که اصطلاحا Missing Notes نامیده می شوند) می توان با تکنیک موسوم به Bending به دست آورد. ببشترین کاربرد این نوع سازدهنی به سبک Blues بر می گردد و به همین جهت آن را Blues Harp نیز می نامند. امروزه سازدهنی دیاتونیک معمولا به صورت الکتریک وبا استفاده از امپلیفایر نواخته می شود. به یک اجرای فوق العاده از William Clarke توجه کنید.
بی جهت نیست که Charlie Musselwhite از لحن و صدای ساز William Clarke به عنوان مرجعی برای قضاوت در مورد کیفیت نوازندگی سایرین یاد کرده است!
همانطور که ذکر شد سازدهنی دیاتونیک و ترمولو از نظر نحوه طراحی و چیدمان نت ها و نوع استفاده با هم اختلاف دارند ولی در عین حال شیوه کوک کردن (Tuning) آنها هردو مبتنی بر گام ماژور دیاتونیک است. شاید به همین خاطر باشد که برخی از سازدهنی ترمولو به اشتباه با نام سازدهنی دیاتونیک یاد می کنند. از ۴ کتابی که در این مطلب بررسی می کنیم ۳ عنوان کتاب مربوط به سازدهنی ترمولو و یک کتاب در مورد سازدهنی کروماتیک است. راجع به سازدهنی دیاتونیک و همچنین سایر انواع سازدهنی شامل Octave و Bass و Chord هنوز کتابی به زبان فارسی منتشر نشده است.
کتاب اول: آموزش آسان سازدهنی دیاتونیک
این کتاب تالیف آقای شهروز نوروزی (متولد ۱۳۵۴) است و در سال ۱۳۸۱ توسط نشر کتاب امروز منتشر شده است. نوار یا CD صوتی به همراه کتاب عرضه نشده است. این کتاب در اصل برای سازدهنی ترمولو ۲۴ سوراخ نوشته شده ولی (بنا بر همان توضیحی که در بالا داده شد) در عنوان کتاب دیاتونیک ذکر شده است.
نویسنده در ابتدا نت های موسیقی و محل آنها روی خطوط حامل و ارزش زمانی نت ها را آموزش داده و سپس به معرفی نت های موجود در هر سوراخ سازدهنی به همراه تعدادی تمرین ساده و مفید برای جابجا شدن بین سوراخ ها پرداخته است.
اولین آهنگی که در این کتاب می بینید آهنگ Jingle Bells است. حسن بزرگ کتاب در این است که تمامی آهنگ ها با سیستم نت نویسی استاندارد (Standard Notation System) آورده شده و از سیستم Tablature پرهیز شده به طوری که کسر میزان و ارزش زمانی نت ها دقیقا مشخص است ولی به تمپوی آهنگ ها اشاره نشده است. بالغ بر ۶۰ آهنگ در کتاب وجود دارد که اکثر آنها آهنگ های فولک و سنتی (Traditional) غربی می باشند و تنها آهنگ ایرانی موجود در این مجموعه “خواب های طلایی” (اثر استاد جواد معروفی) است. آهنگ ها به خوبی برای سازدهنی تنظیم شده اند و سطحشان از آسان به دشوار پیش می رود.(به منبع تهیه آهنگ ها اشاره نشده است.)
برای هنرجویانی که با آهنگ های فولک آشنا باشند این مجموعه می تواند شروع بسیار خوبی باشد. آهنگ هایی مانند Home On The Range و Camptown Races یا آهنگ های Gospel مثل Amazing Grace و Kum Bah Ya که در کتاب آمده همگی قطعاتی ساده و زیبا و فوق العاده مناسب سازدهنی می باشند. کتاب برای هنرجویانی که با این دسته از آهنگ ها آشنایی ندارند نیز مفید است اما مساله مهم در اینجا رعایت تمپوی خاص هر آهنگ است. مثلا آهنگ Oh Susanna باید با تمپوی نسبتا بالا اجرا شود. به یک اجرا از این آهنگ (البته با سازدهنی دیاتونیک) گوش دهید.
خوانندگان در صورت عدم آشنایی با تمپوی آهنگ می توانند از فایل های MIDI مربوط (که با اندکی جستجو در شبکه اینترنت به دست می آید) کمک بگیرند.
شاخص ترین آهنگ کتاب قطعه ای است با نام “دعای صادقانه” (A Soulful Prayer) از آثار نوازنده برجسته Lee Oskar است که در آلبومی به نام “سازدهنی لی اسکار : So Much In Love ” در ایران هم منتشر شده است. این آهنگ در اصل با دو سازدهنی لی اسکار مدل G Melody Maker و Em Natural Minor نواخته شده و در این کتاب برای اجرا با سازدهنی ترمولو ی گام C تنظیم شده است. به یکی از آهنگ های Lee Oskar به نام Wind گوش دهید.
واقعا Lee Oskar ویبره های مثال زدنی و لحن منحصر بفردی دارد! از نظر آموزش تکنیک های نوازندگی به نحوه صحیح نگه داشتن سازدهنی و استفاده از دست ها برای اجرای ویبره (یا در واقع Hand Tremolo ) اشاره شده و توضیح مختصری درباره طرز نفس گیری هنگام نواختن داده شده است. همچنین بر رعایت مسائل بهداشتی و تمیز نگه داشتن سازدهنی تاکید شده است.
در مجموع کتاب فوق می تواند نقطه شروع خوبی برای معرفی این سازبه علاقه مندان باشد. امیدواریم همان طور که نویسنده کتاب وعده داده شاهد انتشار کتابی در مورد سازدهنی کروماتیک از طرف ایشان باشیم.
بهت افتخار میکنم دادشی ممنونم ادامه بده
salam babakam navazandeye sazdahani kare khobiye vali man az ye chizi hamishe shakiyam onam ine ke che ra bachehayi ke saz dahani mizanan ba ham dar ertebat nistan ta betonan etelaate doorost ro eraa bedan in ketabe khobiye vali bayad osolitar va ba etelaate bishtari neveshte mishod man azashon tahsakor mikonan chapkardan ketab mohem nist matlab va not ya mozikike entekhab mihse moheme darzemn herfeyi tarin methodaye sazdahani tablichere
سلام بهنامم از بجنورد نوازنده سازدهنی و الان ۳ ساله دارم ساز دهنی آموزش میدم . اگه مطلبی جالب در مورد سازدهنی دارین برام بفرستید . ممنون
az matalabet kheyli kheyli mamnoonam
merci
lotfan edame bede
thanks alot for this notes
man az yazd mozahem misham, saze asliam piano ast vali saz dahanie coromatic ham kar mikonam,agar matlabe khoobi dari albate gheir az in matalebe khoob baram befrestin,chon too yazd amoozeshe saz dahani kheili zaeef hast va taghriban kelase amoozaeshi nadarad,mikhastam bebinam kasi ke khodash bedoone kelas kar mikonad ham mitavanad movafagh bashad?albate moghadamate in saz ro nazde ostad amoozesh dideam,az nazare not khani ham ke moshkeli nadaram,chon piano kar mikonam,be nazare shoma fayede darad rooye ketabe aghaye mansoore paknezhad kar konam?
Thank you
واقعا دستتون درد نکنه ادامه بدید ما هم استفاده می کنیم
عالیه
سلام . من از مشهد هستم . از سازدهنی هیچی نمی دونم . ولی صداشو خیلی دوست دارم و می خوام که یاد بگیرم . اما جایی ÷یدا نمی کنم که بهم آموزش بدن . متونی کمکم کنی ؟ ازت ممنون می شم .
salam
kareton aliye
man saz dahaniro vaghti ke tanham faghat mizanam
vali hanoz ontor ke dost daram nemitonam
makhsosan coromatic
ye zare sakhte baram
age kesi ketb jadidi dare lotran mano rahnamee kone mamnon
saeed az karaj
سلام،من جواد ازبجنورد هستم؛ ازسازدهنی هیچی نمیدونم ولی خیلی دوست دارم یاد بگیرم. بیشتر اهنگ غمگین دوست دارم،شماچه نوع ساز دهنی وچه کتاب اموزشی رو پیشنهاد میکنید لطف کنید وراهنمائیم کنید.ممنونم
آقا خیلی دمت گرم.
ای ول…
شاد باشی، مصمم و بی خیال و چون کوه استوار.
راستی سازدهنی زدن تو کوه خیلی حال میده.
salam.man mikham taze shoro konam bezadan kheyli in sazo dost daram baraye shoro che sazi bayad bekharam va aya mitonam ba ketabhaye amozeshi shoro konam man ghablan ye chan sali giutar mizadam ama be khatere ye masaeli dige nazadam mishe mano komak konid bayad che sazi dar abteda bekharam mamnon
dar morede aghaye paknejad ham benevisid
سلام
ممنون میشم راهنماییم کنید.
veroneaka_girl2000
vaghean etelaate khobi dar in site hast
I`ll be grateful if you help me.
salam man kheyli sazdahani dost daram daram amozesh mibinam mishe man omadam
سلام
از مطالب ارائه شده خیلی سپاسگذارم
من که خیلی چیزا یاد گرفتم محدوده
موفق باشید.
سلام از نوشته ها معلومه که به کامنت ها جوابی داده نمی شه ولی چنانچه مقدور بود بفرمایید این آهنگ wind از lee oskar مربوط به کدوم آلبوم ایشونه چون من نه تنها دیسکوگرافی ایشون که حتی دیسکوگرافی گروه war را هم که lee oskar در اون میزد رو هم زیر و رو کردم و آهنگی به این اسم پیدا نکردم.
در صورت امکان بنده را راهنمایی بفرمایید.
با سپاس
ساز دهنی از کجا باید خرید؟
اگه بتونی تاب الکترونیکی برای دانلودبزاری کمک بزرگی به همه ماعلاقهمندان این سازکردی.ممنون
راستی….خسته نباشید!
داوداز اصفهان
salam man mikhastam begam age melody ahangha ra bekham peyda konam(guitar) bayad toye kodom saz beram…?
خیلی دوست دارم سازدهنی اموزش ببینم اگر می تونی کمکم کن
سلام
خسته نباشید.
من هر سه کتاب منصور پاکنژاد رو دارم و کار کردم اما نتهای بیشتری میخوام لطفا به من چند تا سایت معرفی کنید تا بتونم نت بگیرم راستی من ساز دهنی ترمولو میزنم
سلام از راهنمایی بسیار زیباتون ممنونم .
من تازه ساز دهنی گرفتم چون خیلی وقته یه سازدهنی خوب می خواستم که پیداش کردم ولی متاسفانه نمی تونم بزنم و تمام خانوادرو عصبانی کردم اگه آموشی داری که به دردم میخوره و میتونه منو راه بندازه خوشحال میشم که واسم میل کنی .در ضمن بسیار بسیار ممنونم
salam az shoma mamnon man saz dahani ro dost daram 1sale kar mikonam mikhastam chanta sayt behem moarefi konid ta bishtar ashena besham k che sabkai kar mikonan.va chanta ketab be man moarefi konid mamnon misham
سلام. این سایت برای دانلود آهنگهای سازدهنی بد نیست. آهنگهاش خوبه ولی صفحه سایت یک کم دیر بالا میاد و طول میکشه تا باز بشه:
http://harmonicaclub.ir/?memberinfo=79
سلام دوستان.برای سایت خوبتی که دارید ازتون تشکر می کنم.من مدرس سازدهنی هستم ویک کتاب آموزشی نوشته ام.کتاب سازدهنی من با یک شیوه ابداعی جدید نوشته شده که شامل:تاریخچه سازدهنی در ایران و جهان,چگونگی عملکرد,روش نگهداری,تعریف انواع سازدهنی,تیوری موسیقی,نکنیک های سازدهنی به همراه ۴۰ملودی است.برای تهیه این کتاب که به همراه یک سی دی است با این آدرس تماس بگیرید.با تشکر
chromatic_harmonica2006@yahoo.com
salam
avalan ke az website khoobetoon mamnoonam
man mikham saz dahani ro shoroo konam az koja shoroo konam chetori shoroo konam
mamnoon misham age rahnamayeem konin
sepasgozaram
با سلام
من نمی دونم که داخل نت چه جوری بفهمیم که باید هوا را بمکیم یا بدمیم
اگه میشه هر چه سریعتر این راهنمایی رو برام ایمیل یا داخل سایتتون ابلاغ کنید
ممنون از شما ، سایت خیلی خوبییه
انشاالله موفق باشید
با تشکر
مسعود از بوشهر
سلام
من امروز صبح که از خواب بیدار شدم تصمیم گرفتم یه انفجار هیجانی تو روحیم بدم یادم افتاد که گرچه استعداد موسیقی رو ندارم ولی خیلی دوسش دارم دنبال یه چیزی گشتم که بیشتر بهم حال می داد که ساز دهنی دوران کودکیک یادم افتاد آخ که چه بد صدا بود بیشتر شبیه سوت بود تا یه آهنگ موزون به هر حالا من نتوتسته بودم ازش یه صدای قشنگ در بیارم ولی تصمیم گرفتم که اینبار تخصصی امتحانش کنم شاید استعداد ما هم شکوفا شد،سایت شما رو که دیدم خیلی بهم چسبید خیلی خوب بود دستتون درد نکنه
موفق باشید؛ممنون میشم اگر برای دانلود کردن چیزی داشتیبرای من هم بفرستید یه دنیا ممنون
بازم موفق باشید دعا کنید منم یاد بگیرم
ممنونم ممنونم ممنونم
با سلام
سایت خیلی خوبیه
اگه لطف کنین یکم نت باحال با صداش بزارین تو سایت ممنون میشم.
salam man andre az shahin shahr hastam kheili saite jalebiye , agar mishe ghateate light az saz dahani baram bezarin mamnoon misham
سلام
امیدوارم فرهنگ این ساز ایجاد بشه.کسایی که تو این ساز زندگی می کنن می فهمن چی می گم
سلام،ساز خوبیه…من خودم چند وقتیه که دارم باهاش کار میکنم وکنار پیانو خیلی خوب جواب میده،فقط یه مشکلی داره:
از کجا میشه براش میکروفن تهیه کرد؟چون برای آهنگی باید روش افکت بزارم
سلام من خیلی دوست دارم سازدهنی یاد بگیرم ولی استاد خوب نمیشناسم من بوشهر هستم لطفا بهم خبر بدین متشکرم
دوس دارم ساز دهنی یاد بگیرم
اما نمی دونم از کجا باید شروع کنم
ساز دهنی دارم
روز تولدم بهم کادو دادن اما نمی دونم چه مدلیه و چه جوری باهاش می زنن
اگه میشه کمکم کنید تا منم بتونم بزنم
درود
من میخوام یه کتاب آموزش سازدهنی تهیه کنم اما نمیدونم چطوری، میشه راهنماییم کنین. مخصوصاً «کتاب خودآموز سازدهنی استاد منصور پاک نژاد»
سلام من از اصفهان هستم. جدیداً یک کتاب سازدهنی کروماتیک (chromatic harmonica method)توی بازار دیدم و خریدمش هنوز کامل بررسیش نکردم اما فکر می کنم بدی نباشه. شماره پخش تهران توی کتاب هست اگر خواستید براتون می فرستمش.
salam man az esf be shoma email midam man hodode 2 sale ke daram saz dahani mizanam. asheghe in sazam fogholadast man khily dost daram bishtar yad begiram pishe ostad zeid abadi amozesh didam be haMATON PISHNAHAD MIKONAM
سلام
مرسی بابت توضیحات دقیقتون
من هیچ آشنایی با اصول نوازندگی ندارم.ولی از بچگی خیلی به این ساز علاقه مندم.اگه می شه برای افراد کاملا” مبتدی مثل من یه مطلب بذارید که اصولی استارت بزنیم. شاد باشید
سلام
من میخامیه سازدهنی حرفه ای بگیرم
از آلمان هم میخان برام بیارن اما نمی دونم چه مدلی باید بگم که به دردم بخوره!!!!!!!!!!!!
آخه بیشتر دوست دارم باش بتونم آهنگهای ایرانی بزنم
یه سازدهنی ساده چینی دارم که تونستم باش زدن رو یاد بگیرم و چنتایی هم آهنگ یاد گرفتم و واسه همین خیلی علاقه مند شدم
لطف کنید راهنماییم کنید<===============
اینم IDم
harmony_live19@yahoo.com
ممنون
سلام
خسته نباشید
من خیلی دوست دارم که نواختن ساز دهنی را یاد بگیرم . اما اصلا سر رشته ای ندارم . لطفا من را راهنمایی کنید که از کجا باید شروع کنم. ممننون می شم.در ضمیمه هم آدرس ایمیلم را می گذارم .
rana_ozone@yahoo.com
با سلام.
میخوام با این ساز آشنا بشم. چیزی ازش نمیدونم
لطفا راهنماییم کنید.
با تشکر.
سلام.من خیلی دوست دارم ساز دهنی یاد بگیرم ولی نه از موسیقی سر در میارم نه از ساز دهنی.فقط یاد دارم توش فوت کنم.اگه راهنماییم کنین ممنون میشم.در ضمن اگه چندتا آهنگ ساز دهنی بذارین خیلی ممنون میشم.tanks
سلام مطالب پر باری دارید اما جرا به کامنت ها پاسخ نمیدید؟ متاسفانه کسی که میخواد این ساز و یاد بگیره باید از هفت خوان بگذره.
با وجود اینکه پاسخ نمیدید اما کسی میدونه از کجا باید سازدهنی رو خریداری کنیم؟
جز خانه ی سازدهنی جایی ای سازو اموزش میدن؟
و در اخر اگه میشه یه کتاب فقط برای اموزش سازدهنی دیاتونیک معرفی کنید.
ممنون.
بابا اینجا که همه سوال میکنن واقعا کسی جواب این سوالات و نمیدونه؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
با عرض سلام خیلی دلم میخواهد نواختن سازدهنی را خوب یاد بگیرم چون استعداد آنرا دارم
salam man alireza hastam modarese saz dahani 3sale tadriis mikonam 2tam album kar kardam ke ham toye iran va ham toye soeed va norvay pakhshe va az radioe in do keshvar ham pakhsh mishe age mitoonam komaki konam be dostdarane sazdahani darkhedmatam.
سلام دوستان
مهدی هستم.مدتیه دارم سازدهنی تمرین میکنم از نوع دیاتونیک.
می خواستم کمکم کنین کتابی علاوه بر کتاب منصور پاک نژاد پیدا کنم و بیشتر تمرین کنم.
harf nadasht ali bood .wonderful
من هیچی از سازدهنی یاد ندارم میخوام توی خونه یاد بگیرم باید چکار کنم.
سلام
سایت خیلی خوبی دارید و مطالب مفیدی که خیلی به درد من خورد
ممنون
یه خواهش داشتم ازتون ، این که یک کتاب یا سی دی و یک مدل خوب ساز دهنی به من معرفی کنید برای شروع …
من عاشق موسیقی ام و ساز دهنی هم خیلی دوست دارم ، ولی به صورت تخصصی هیچی از موسیقی نمیدونم در واقع میخام از صفر شروع کنم
اگه راهنماییم کنید ممنون میشم (از طریق ایمیل)
سلام
من ساکن ایران نیستم و دسترسی به بازار ایران واسه خرید کتاب یا سی دی به زبان فارسی ندارم.اگر کسی میتونه نسخه قابل دانلود در اختیارم بزاره ممنون می شم.من میخوام از صفر شروع کنم.ممنون.