گفتگوی هارمونیک
کتاب «بابا الهوا: موسیقی و مردمشناسی بومیان کیش» نوشته محسن شریفیان به‌تازگی توسط انتشارات نگاه منتشر و راهی بازار نشر شده است. شریفیان از سال ۱۳۷۴ با چاپ اولین مقاله خود در هفته نامه “آینه جنوب” پژوهش در موسیقی بوشهر را آغاز نمود و تاکنون مقاله‌های مختلفی را به چاپ رسانده است. کتاب بابا الهوا با ۳۰۱ صفحه و قیمت ۷۰ هزار تومان منتشر شده است.
در مقدمه این کتاب آمده است: جزیره کیش در خلیج فارس که در گذشته قیس خوانده می‌شده، گذشته تاریخی جالبی و دور و درازی دارد. این‌جزیره در دوره‌های مختلف، فراز و فرودها و دورانی طلایی داشته و در آثار و نوشته‌های افرادی چون سعدی، ابن خردادبه، ابن بطوطه، یاقوت حموی، ابن بلخی، حمدالله مستوفی و… نام برده شده است.
محسن شریفیان، نوازنده و پژوهشگر موسیقی، می‌گوید بررسی موسیقی بومیان کیش نشان از تأثیرپذیری آن از موسیقی نوار ساحلی شیبکوه [کیش آخرین جزیره بخش شیبکوه بوده] دارد، اما این‌که موسیقی کیش از کدام کانون و یا هسته موسیقی، شکل گرفته و یا احیانا خود بومیان باعث شکلگیری این نوع موسیقی بودهاند، موضوع اصلی کتاب پیش‌رو نیست.
این‌پژوهشگر موسیقی جنوب در کتاب خود، تلاش کرده با دیدگاه‌های مردمشناسانه، بومشناسانه، جامعهشناسانه، زبانشناسانه، تاریخپژوهانه و تبارشناسانه؛ موسیقی و تاریخ و فرهنگ نانوشته کیش را روشن کند. به‌این‌ترتیب در کتاب «بابا الهوا» موسیقی و آیینهای بومیان کیش را فارغ از دایره آوانگاری، از زوایای مختلف بررسی کرده است. شریفیان می‌گوید محافظه‌کاری بومیان کیش و عدم اطمینان‌شان به غیربومی‌ها باعث شده طی سالیان گذشته، کمتر منبع مکتوبی درباره این‌جزیره و فرهنگش نوشته شود.
یکی از نکاتی که نویسنده کتاب در اثر خود گوشزد کرده، این است که به‌جز محافظه‌کاری خود اهالی کیش، دلیل دیگری را هم باید به دیده‌نشدن موسیقی این‌منطقه اضافه کرد و آن، تاثیرات منفی توریستی‌شدن جزیره کیش است که باعث کوچ ناخواسته بومیان از محل زندگی‌شان شد.
***
محسن شریفیان نوازنده ساز نی‌انبان و نی جفتی و محقق موسیقی بوشهر و جنوب ایران سال ۱۳۵۴ در بوشهر متولد شد. او دارای مدرک لیسانس علوم اجتماعی با گرایش پژوهشگری است. شریفیان نوازندگی سازهای موسیقی بوشهر را با ساز «نی‌انبان» و «نی‌جفتی» از سال ۱۳۷۱ شروع کرد و در سال ۱۳۷۲ با تشکیل گروه موسیقی «لیان» به شکل حرفه‌ای کامل فعالیت‌های خود را به اجرا و تحقیق درباره موسیقی بوشهر منحصر کرد.
کتاب‌های منتشر شده از وی با عنوان «اهل زمین؛ موسیقی و اوهام در جزیره خارگ». (انتشارات قلم آشنا ۱۳۸۱ و ۱۳۸۴) کتاب و CD صوتی «اهل ماتم؛ آواها و آیین سوگواری در بوشهر» (انتشارات دیرین ۱۳۸۵ و ۱۳۸۳)، کتاب و مولتی مدیای تصویری «اهل ساز؛ سازشناسی موسیقی بوشهر» (انتشارات سازمان میراث فرهنگی ۱۳۸۴) و کتاب دلیران خاموش (انتشارات آئینه جنوب۱۳۸۸) و آخرین اثر او کتاب بابا الهوا: موسیقی و مردم شناسی بومیان کیش است.
۱ نظر