سجاد پورقناد
یک کاغذ روبروی خود بگذارید و نام بزرگترین نوازندگان زنده ایران را در سازی مشخص مثل ویولن، ویلنسل، سنتور، تار و… یادداشت کنید. حالا فرض بگیرید که این گروه از نوازندگان بخواهند یک ارکستر با هم تشکیل بدهند و همگی در کنار هم به اجرا بپردازند. با اطلاعاتی که از جامعه موسیقی ایران دارید شاید بدانید که این اتفاق شبیه به خیالبافیِ کودکانهای به نظر میرسد، چراکه حتی اگر هنرمندان اختلاف شخصی با هم نداشته باشند، از نظر سطح هنری اختلافاتی دارند که ترجیح میدهند به صورت انفرادی یا حداقل با گروهی کوچکتر از همکاران خود همنوازی داشته باشند. حالا یک گزینه دیگر به این فهرست اضافه کنید: این نوازندگان نه تنها دستمزدی بابت این همکاری نخواهند داشت، بلکه باید به عنوان اسپانسر هم در این گروه حاضر شوند، تمرینهای این گروه نیز برای هر اجرا کم تعداد نخواهد بود و بیش از یک غیبت موجه منجر به اخراجِ نوازندگان خواهد شد!
لازم به توضیح بیشتری نیست که چنین دستورالعملی نه تنها با شرایط ایران بلکه در کشورهایی از نظر مادی و معنوی ثروتمندتر از ایران نیز بیاندازهغیرمنطقی و غیرقابل اجراست؛ اما در ایران ما یک استثنا داریم: کرفلوت تهران!
آری، کر فلوت تهران یک ارکستر ۴۰ نفره از بهترین نوازندگان فلوت ایران است و اگر بخواهید نام بزرگترین نوازندگان فلوتی را که در ایران در کنسرتها و مراکز آکادمیک حضور دارند یادداشت کنید، متوجه میشوید که نام اکثر آنها را میتوان در این گروه یافت.
هشت سال گذشته است از زمانی که دو هنرمند بینالمللی ایران فیروزه نوائی و همسرش، سعید تقدسی، که هردو سابقه نوازندگی، تدریس و هدایت کر فلوت را در اروپا داشتهاند، پیشنهاد تشکیل این ارکستر را به نگارنده دادند و قرار شد اینجانب در سمت مشاور این کر فلوت با سنجش شرایط ایران، پیشبینیهایم را برای فعالیت این گروه ارائه دهم.
من هم، احتمالاً، مثل شما (!) تشکیل چنین ارکستری را محال فرض میکردم و شکلگیری آنرا تنها با وجود مقدمات بسیار قابل انجام میدانستم، مقدماتی چون حضور نوازندگان جوان زیر بیست سال با سابقه کم در نوازندگی، منابع مالی مشخص باشد و…
اما وجود سه شخص که به واقع مظهر انسانیت و تعهد به هنر موسیقی بودند، ماجرا را به شکلی دیگر رقم زد؛ دکتر آذین موحد، موسس انجمن فلوت ایران (نوازنده چیرهدست، استاد باسابقه و موفق فلوت و دروس نظری موسیقی کلاسیک و البته شخصیتی ملی و مورد احترام ایران دوستان)، به همراه سعید تقدسی و فیروزه نوایی با کولهباری از دانش و فروتنی مثال زدنی، جمعیتی از نوازندگان بزرگ فلوت ایران را گرد هم آوردند و با تصویری به یادماندنی از فلوتهایی که مانند دستهای به هم پیوسته، با یکدیگر همقسم میشوند، ارکستری تشکیل دادهاند که امروز جامعه موسیقی کلاسیک ایران به آن میبالد.
برای نگارنده این خاطره بسیار به یادماندنی و آموزنده بود که اولین نشست کر فلوت تهران با این جملات از فیروزه نوایی، که در آن زمان در حال برگزاری مسترکلاس برای استادان فلوت بود، همراه شد: «اگر کسی در این ارکستر تمایلی به اجرا با فلوت باس نداشت من نوازندگی این ساز را به عهده خواهم گرفت، در غیر این صورت من فقط از شما پذیرایی خواهم کرد، بالاخره شما نیاز به پذیرایی دارید و کسی باید سالن تمرین را تمیز کند…». این جملات تعارف نبودند بلکه منش همیشگی دیگر اعضای پیشکسوت این گروه نیز بوده که حق استادی بر گردن اعضای جوانتر ارکستر دارند.
در گردهماییهای این ارکستر، طولانیترین احوال پرسی ها و در آغوش کشیدنها را میتوانید ببینید؛ دقیقاً مانند خاطراتی که هنرمندان دهه سی از گردهماییهای خود میگفتند و برای ما غلوآمیز و غیرواقعی به نظر میرسید.
اینک کر فلوت تهران هشت ساله شده است و سابقه حضور در صحنه های مهم داخلی و بینالمللی را دارد. کر فلوت تهران نشان داد که هنوز میشود در عین حرفهای بودن، عاشقانه موسیقی را دوست و انسانیت را پاس داشت.
روزنامه اعتماد (۱۱ امرداد ۱۴۰۱)
۱ نظر