محمدعلی پورخصالیان
در تاریخ موسیقی رویدادهای زیادی باعث شده تا آن چه امروز به عنوان موسیقی میشناسیم به شکل کنونی باشد. برخی از این رویدادها آنچنان تاثیر بزرگی داشتهاندکه میتوان از آنها با عنوان بیگبنگهای موسیقی یادکرد. در تاریخ بشریت موسیقی هیچگاه به اندازه دوران معاصر ما، در دسترس مردم جهان نبوده. این دسترسی همراه با گوناگونی و تنوع موسیقی از برکات مستقیم و غیرمستقیم رویدادهای مهمی هستند که تاریخ موسیقی را شکل دادهاند.
از طرفی از آن جایی که در دوران معاصر، ما به طرز خارق العادهای با موسیقی زندگی میکنیم بسیاری از پیشرفت ها و دستاوردهای انسان در طول تاریخ موسیقی شاید امروز آن چنان که باید مهم و با شکوه جلوه نکند چرا که موسیقی و بسیاری از ظرایف مربوط به موسیقی مانند هوایی که تنفس میکنیم و آن را نمیبینیم،
وجود دارد و این وجود، آن چنان با زندگی ما عجین شده که ممکن است تنها در صورت فقدان آن، جای خالی آن را حس کنیم. بنابراین بهترین راه برای درک بهتر این رویدادهای بزرگ و شگفت انگیز سفری در زمان است.
نگارش و تئوری موسیقی
هرچند تلاش انسان برای نگارش موسیقی به گذشته های دور و فرهنگ های مختلف بر میگردد اما آن چه امروز به عنوان سیستم نگارش موسیقی مورد توافق قرارگرفته ریشهای اروپایی دارد. تصورکنید با گذر ار دالون زمان، هزار سال به گذشته رفتهاید. دورانی که موسیقی سینه به سینه و به صورت شفاهی از استاد به شاگرد منتقل میشد. خود را در کلیسایی در اروپای قرون وسطی تصورکنید.
در قرن پنجم میلادی و با سقوط امپراتوری روم، جهان مغربزمین وارد دورانی شد که از آن با نام قرونوسطی یاد میشود. این دوره تقریباً از قرن پنجم تا قرن چهاردهم میلادی ادامه یافت. در نیمه اول این دوره که معمولا آن را عصر تاریکی میخوانند آموختن و اندیشیدن در اروپای غربی، تقریبا ناپدید شد. در این دوره، سراسر قاره اروپا طعمه بیماریهای متعدد و دستهها و گروههای مسلح بود. زبان لاتین نیز تنها توسط گروه کوچکی از راهبان و راهبههای تاریک دنیا زنده نگهداشتهشد.
در دوران پس از سقوط امپراتوری روم و عصر تاریکی، آوازهای نیایشی گرگورایان تنها چیزی بود که عنوان موسیقی مذهبی برای مسیحیت باقی مانده بود. در آن دوران و با توجه به انتقال شفاهی و سینه به سینه این آوازها، حفظ این آوازهای نیایشی خود از معجزات تاریخ موسیقی به حساب میآید. هر روز و به فراخور مناسبت مذهبی خاصی یک یا چند نیایش آوازی باید اجرا میشد.
کلیسا در آن دوران به اهمیت بسیار زیاد این آوازهای نیایشی پی برده بود و در قرن هفم میلادی، پاپ گرگوری کبیر، فرمان داد تا تمام این آوازهای نیایشی را به صورت سامانه مند نگارش کنند تا تمام مسیحیان اروپا بتوانند این نیایشها را از منبع یگانهای بخوانند.
۱ نظر