محمد طریقت
۲-۲- جغرافیای کردستان امروزی ایران
کردستان امروزی در منطقهای کاملاً کوهستانی با وسعتی معادل ۲۸۲۰۳ کیلومتر مربّع در غرب ایران و در مجاورت کشور عراق قرار دارد. کردستان، از شمال به استانهای آذربایجان غربی و زنجان، از شرق به استان همدان و قسمتی از استان زنجان، از جنوب به استان کرمانشاه و قسمتی از استان همدان محدود میشود. شهر «سنندج» که در قدیم با نام «سِنَه دژ» (۱) معروف بوده، مرکز استان کردستان است.
در حال حاضر شهرستان سنندج، مرکز استان کردستان و شهر سنندج نیز مرکز این شهرستان است. سنندج در منطقهی کوهستانی زاگرس واقع شده و آب و هوای سرد و نیمه خشک دارد. این شهرستان از سمت غرب بهکوه «آبیدر»، از سمت شمال بهکوه «شیخ معروف»، از سمت جنوب بهکوه «سراجالدین» محدود شده است. بهسبب ترویج و شناسایی موسیقی کُردی و پرورش هنرمندان بیشماری در این زمینه و فعّالیّتهای گستردهای ازجمله: اجرای کنسرتهای کُردی در سطح بینالمللی، اجرای جشنوارهی معتبر «دف، نوای رحمت»، تولید آثار فاخر موسیقی، ثبت و معرّفی ملودیهای کهن کُردی و… سنندج در روز چهارشنبه، مورّخ هشتم آبانماه ۱۳۹۸ توسّط سازمان یونسکو بهعنوان «شهر خلاّق موسیقی» اعلام شد.
۳-۲- ادیان و باورهای کُردها (۲)
کردستان، منطقهای است مملو از ادیان و فرقههای مختلف که ریشه در باورهای کهن اهالی آن سرزمین دارد. فرقههایی همچون: اهل حق و زیرشاخههای آن، مثل: علوی، نصیری، کاکهای، ایزدی (یزیدی)، طایفه، شبک، یارسان، بجوران، صارلی و… که برگرفته از آیین و عقاید زرتشت و مانی هستند. ادیان و مذاهبی نیز همچون: مسلمان سنّی مذهب، مسلمان شیعی مذهب، یهودی و مسیحی در این منطقهی وسیع از جایگاهی ویژه برخوردار هستند.
عرفان و تصوّف (طریقت) نیز بهدلیل تطابق کامل آنها با جغرافیای عشایری کردستان، نقش بسیار مهمّی را در باور کُردها دارند. از نکات بارز آن در منطقهی کردستان، اقتدار و نفوذ شیوخ (۳) است که با سیستم عشیرهای کُردها و حکومت فئودالها و خوانین آن منطقه، هم از نظر مذهبی و هم از نظر سیاسی همخوانی دارند.
پی نوشت
۱- قلعهای در پای کوه.
۲- از آنجا که موسیقی کردستان، خصوصاً موسیقی با دف، وابستگی زیادی به ادیان، باورها و طریقتهای این خطّه دارد، به این تیتر بیشتر پرداخته میشود.
۳- رهبران، بزرگان و مدافعان تصوّف و طریقتها که عموماً اشخاصی عالم، عارف و بسیار خوشنام هستند را مشایخ یا شیوخ مینامند که تعدادی از افراد بهعنوان مرید از آنها حمایت میکنند. شیوخ بهعنوان «امین» و در مواردی هم «طبیب» مردم هستند و جواب «نه» بهشیخ، جزء گناهان محسوب میشود.
سلام و احترام به شما و استاد محمد طریقت
خیلی مقاله خوب و قابل تاملی درباره دف بیان شده و اینکه این ساز در عین سادگی چه قدمت و ریشه ای داشته برای من خیلی جالب بود.
ملت کرد اختراع جدیده؟
ما ملت ایران داریم با اقوام مختلف از جمله قوم کرد
بسیار عالی بود استاد فرهیخته ومحقق ارجمند
باسلام و احترام
بزرگوار کورد قوم نیست بلکه ملت هستش ،کورد از نژاد ماد و چون پادشاه داشتن ملت محسوب میشه ،در ضمن ملت کورد پراکنده هستن، کورد ایران ،عراق ،سوریه ،ترکیه و ……..
خانم مریم اول بفرمایید “کورد” یعنی چی؟؟
منظور شما کرد است؟ چرا زبان و رسم الخط رسمی ایرانی را به رسمیت نمی شناسید؟ کجا در رسم الخط رسمی نوشته شده می توانیم بنویسیم کورد؟؟
اگر اعتقاد دارید هر اسمی را باید با لهجه آن منطقه بنویسیم که اسم شما هم باید مریام یا ماریم نوشته شود لندن هم لاندن و…..
دوم منظور شما از پادشاه چیست؟ این پادشاهی که شما می گویید در حد خسرو پرویز قدرت داشته یا حاکمان محلی مثل شیخ خزعل؟