گفتگوی هارمونیک
آلبوم سوترا ۲۹ اردیبهشت‌ماه با حضور اساتید و صاحب‌نظران موسیقی کشور رونمایی شد. «سوترا» سومین اثرِ سام اصفهانی بعنوان آهنگساز در ژانر موسیقی کلاسیک و برای کوارتت زِهی ساخته شده است. در این مجموعه پدرام فریوسفی ویولُن اول، دوم و آلتو، و آتنا اشتیاقی پارتِ ویولنسل را نواخته‌اند.
این مجموعه با رویکردِ بهره بردن از مصالح موسیقی نواحی، دستگاهی و مدالِ ایرانی، در حوزه‌ی ریتمیک یا موتیفیک نگاشته شده است.
در رونمایی این آلبوم نادر مشایخی، احمد پوری، بهنام ابوالقاسم، پدرام فریوسفی، امیرحسین رمضانی، حامد کاتوزی و کاوه‌ی عابدین آلبوم سوترا از زوایای مختلف بررسی کردند.
نادر مشایخی آهنگساز و رهبر ارکستر:
من با علاقه چندین بار این آلبوم را شنیدم و بنظر من سام اصفهانی در آثارش هر چه جلو می‌رود از عِلی بودن فاصله می‌گیرد در این مجموعه با قسمت‌هایی مواجه می‌شویم که در عین فرمال بودن، متریالی وجود دارند که با تفکر پیشینی شاید نباید آنجا باشند ولی هستند و اتفاقا درست هم قرار گرفتند. برخلاف روش‌های نه چندان موفق گذشته در بهره بردن از موسیقی محلی ایرانی در سالهای گذشته، در این آلبوم استفاده از موسیقی محلی یا ایرانی به گونه‌ای در موسیقی کلاسیک غربی ادغام و حل شده که شنونده آنرا دو عنصر جدا برداشت نمی‌کند.
امیرحسین رمضانی مدرس دانشگاه و آهنگساز:
من بعد از اینکه این آلبوم به دستم رسید دو آلبوم قبلی سام اصفهانی را «ماندالای درون» و «مانترا» را گوش دادم و این سه آلبوم را یک سه‌گانه برداشت می‌کنم؛ در دو آلبوم قبلی سام اصفهانی که هم آهنگساز و هم پیانیست خوبی‌ست، تفکر و تعمق درونی‌اش را از طریق ساز پیانو بروز می‌دهد و آلبوم سوم بواسطه‌ی رنگ‌آمیزی سازهای زهی همچون ریسمانی این سه اثر را به هم وصل میکند. بنظر من در این آثار آهنگساز در بیان فضای شخصی خود بسیار موفق عمل کرده و هیچ زیاده‌روی‌ایی در استفاده از تکنیک یا اِلِمان‌های موسیقی ایرانی انجام نشده و خروجی کار یک اعتدال طبیعی دارد که حفظ چنین اعتدالی حقیقتا در آهنگسازی کار دشواری است.
احمد پوری نویسنده و مترجم:
من موسیقی را عاشقانه دوست دارم و پیوند من با موسیقی گوش و احساس من است و حضورم در اینجا به این دلیل است که دریافت شخصی خودم را از این اثر با شما به اشتراک بگذارم. من این مجموعه را چندین بار شنیدم و بسیار دوست داشتم. قطعاتی در این مجموعه برای من تداعی حسِ تکرار جستجو، اندوه و رسیدن داشت. اما قطعه‌ایی که بیشتر برای آن اینجا هستم قطعه‌ی “خاطره‌ایی درونم است است” که عنوانش برآمده از ترجمه‌ی من از شعر آنا آخماتوآ است که احساس می‌کنم همان حس شخصی‌ام در هنگام ترجمه‌ی این شعر توسط ایشان به موسیقی تبدیل شده است.
پینوشت: استاد احمد پوری در این جلسه ترجمه این شعر را برای حضار با خوانش شیوایشان قرائت کردند.
حامد کاتوزی مدرس و پژوهشگر علوم شناختی و فلسلفه‌ی ذهن:
چگونگی نگاه و بررسی من راجع به این مجموعه با توجه به گرایش شرقیِ خود آقای اصفهانی از اولین آلبوم تا این مجموعه و دیدگاه فلسفه‌ی شرق به نسبت یک اثر هنری و جاودانگی‌ست. در دیدگاه شرقی، هنرمند یا فیلسوف با خلق منظومه‌ی معنایی بصری یا صوتی، دیدگاه و قوانین خود را به عینیت تحمیل میکند و فاعل جهان یا سپهری‌ست که آگاهانه آنرا خلق کرده؛ به‌عنوانِ مثال ما وقتی وارد جهان و آثار بتهوون می‌شویم قوانین بتهوون بر ما حاکم است محسوب می‌شود، یا در مورد فلسفه یا ادبیات هم همین مواجهه وجود دارد. در شرق و دائوئیسم باور بر آن است پارامتر‌های زمینی مثل صوت، رنگ، کلمات در جهان عینی میرا هستند ولی با بوجود آمدن منظومه‌ی معنایی و سپهر منحصر به فرد، از‌قوانین جدیدی غیر از جهان بیرون تبیعیت می‌کنند که آنرا نامیرا میکند.
در این دیدگاه خدایان اساطیری از پیش وجود نداشته‌اند بلکه با رویکردی پَسینی، از طریق خلق و تسخیر این سپهر، جاودانه شده‌اند. در مورد این آثار سام اصفهانی هم معتقدم طبق فرمایش استاد مشایخی رویکرد علی به مسائل نیست بلکه این ساخته‌ی تجربه‌ی زیسته‌ی سام اصفهانی‌ست که گاه حتی تلخ‌ترین رخداد ها را نیز با جاودانه کردنش، ارتقاء‌ش می‌دهد و قابل تحمل‌‌ش میکند و به غایت معنا می‌رساند.
۱ نظر