اکبر گلپایگانی درگذشت!

اکبر گلپایگانی (گلپا) خواننده پیشکسوت و مشهور موسیقی دستگاهی ایران پس از تحمل بیماری دیروز ۱۳ آبان ماه در سن ۸۹ سالگی درگذشت. پیکر اکبر گلپایگانی سه‌شنبه ۱۶ آبان ساعت ۸:۳۰ از مقابل منزل این هنرمند به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) رهسپار می‌شود.
گلپا در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۱۲ در محله تکیه زرگرهای تهران به دنیا آمد. پدر و پدر بزرگش از توانایی قابل توجهی در آواز بهرمند بودند و چهار برادر به نام‌های عباس، حسن (مدرس آواز و استاد دانشگاه)، محمد (خواننده مشهور به گلریز)، محمود (مهندس و مدرس آواز) و یک خواهر بنام مریم دارد که از میان آنها حسن و محمد به آواز پرداخته اند.علاقه گلپا به موسیقی از دوم دبستان به نمایان شد، چرا که منزل شان محل آمد و شد هنرمندان زیادی بود. او در سال ۱۳۱۷ اولین بار را برای سلامتی مادر خود اذان گفت، اما در همان سال مادرش را از دست داد.

در سال ۱۳۱۸ وارد دبستان فرهنگ در محله تکیه زرگرها شد و همچنین در همان سال، قاری قرآن در کلاس درس بود. در سال ۱۳۱۹ با محمود آقا، خراز محل و قاری مساجد و ابراهیم گردن تعزیه خوان معروف آشنا شد و تحصیلات ابتدایی آواز را نزد آن‌ها آغاز کرد. در سال ۱۳۲۰ تحصیل موسیقی را نزد پدرش، حسن گلپایگانی، به طور جدی و منظم پرداخت.

در سال ۱۳۲۱ به همراه خانواده‌اش از محله تکیه زرگرها به خیابان آبشار نقل مکان کرد و در دبستان اقبال در خیابان آبشار ثبت نام کرد. در همین زمان با جهانگیر ملک (تنبک) در کلاس درس آشنا شد. در سال ۱۳۲۴ به عنوان عضو تیم فوتبال باشگاه تهران جوان در رده سنی نوجوانان به مربیگری حسین فکری عضو شد و توانست عنوان قهرمانی تهران را با این تیم کسب کند.

در سال ۱۳۲۶ تجربه اولین اجرای خود را به همراه ارکستر و کر رادیو با رهبری ایرج گلسرخی داشت. همچنین در همین سال، در «سالن شیر و خورشید» نقش یک پسر خواننده را به پیشنهاد شاپور قریب کارگردان سینما ایفا کرد. در سال ۱۳۲۷ وارد مدرسه نظام شد و عضو انجمن موسیقی مدرسه نظام شد. در همین زمان با حسین خواجه امیری (ایرج) آشنا شد.

در سال ۱۳۲۸ آشنایی با حسن یکرنگی (از شاگردان اقبال السلطان) پیدا کرد و تعلیم آواز نزد او را آغاز کرد. اولین آواز خوانی مشهور اکبر گلپایگانی، آوازی در مایه ابوعطا در سال ۱۳۲۸ (در سن ۱۶ سالگی) در یک محفل خصوصی و در منزل استاد مرتضی خان محجوبی و با همکاری استادان بزرگی همچون مرتضی خان محجوبی، بانو قمرالملوک وزیری، سعادتمند قمی، علی تجویدی و حسین تهرانی بود.

در سال ۱۳۳۰ زیر نظر نورعلی برومند به آموختن ردیف پرداخت و یک سال بعد با هنرمندانی چون: ابوالحسن صبا، طاهرزاده، اسماعیل ادیب خوانساری، عبدالله دوامی، محمد ایرانی مجرد و یوسف فروتن آشنا شد و از هنر آنها بهره گرفت.

در سال ۱۳۳۲ وارد دانشکده افسری شد و در سال ۱۳۳۵ اولین آواز خود را با ساز نورعلی برومند و علی‌اصغر بهاری برای یونسکو (در بیات اصفهان و سه گاه)، به صورت صفحه بزرگ ضبط کرد؛ این اثر در بازار پخش نشد.

او در سال ۱۳۳۶ وارد دانشکده نقشه‌برداری شد و در این زمینه هم مدتی مشغول به کار شد.

روزی در باغ یکی از شعرا در مقابل سفیر ایتالیا قطعه ترکی خواند که همانجا با پیشنهاد داوود پیرنیا به برنامه رادیو گل ها دعوت شد. در سال ۱۳۳۷ به رادیو پیوست و همچنین در همین سال، در سازمان برنامه استخدام شد.

در ۱ فروردین ۱۳۳۸ گلپا اولین آواز بدون ساز خود را در رادیو بر روی شعری از حافظ (در خرابات مغان نور خدا می‌بینم) خواند ولی در این آواز به عنوان خواننده ناشناس و جوان معرفی شد.

در ۳ فروردین ۱۳۳۸ اولین آواز با ساز از رادیو در برنامه گل‌ها تحت عنوان، «مست مستم ساقیا دستم بگیر»، در مثنوی شور، با شعر بیژن ترقی و همراهی مرتضی محجوبی و پرویز یاحقی پخش شد.

یک سال بعد اولین صفحه گرامافون او به بازار آمد.

در سال ۱۳۴۰ یک سفر سه ماهه به آمریکا انجام داد که در این سفر او غیر از کنسرت برای ایرانیان مقیم امریکا به همراه تار فرهنگ شریف، به مدت سه ماه در دانشگاه یو.سی.ال.ای به تدریس آواز پرداخت.

در سال ۱۳۴۸ بازی در فیلم سینمایی «مرد حنجره طلایی» به عنوان هنرپیشه نقش اول به کارگردانی مهدی میثاقیه حضور پیدا کرد.

از سال ۱۳۵۸ در رادیو و تلویزیون پخش صدای او ممنوع شد و تا امروز به جز در معدود برنامه‌های رادیویی، هیچگاه صدای او از رادیو تلویزیون ایران (صدا و سیما) پخش نشد.

پس از انقلاب او تا سال ۱۳۷۳ فعالیت جدی در عرصه موسیقی نداشت و پس از این تاریخ برنامه‌هایی در خارج از کشور عموما به همراهی میلاد کیایی نوازنده سنتور و آهنگساز اجرا کرد.

اکبر گلپایگانی بارها مورد تقدیر اهالی فرهنگ و هنر قرار گرفت و چندین مدرک دکترای افتخاری به او تقدیم شد.