گفتگوی هارمونیک
کتاب «مکتب سه‌تار» نوشته و نواخته علینقی وزیری با بازنویسی و ویرایش سپنتا حامدی‌نژاد توسط انتشارات ماهور منتشر شده است. این کتاب یکی از آثار فراموش شده کلنل علینقی وزیری، پدر موسیقی نوین ایران بوده است که امروز به صورت کتاب و صوت روانه بازار موسیقی ایران شده است. شایان ذکر است که سی‌دی همراه این کتاب از آرشیو روح‌الله خالقی که زنده‌یاد گلنوش خالقی در اختیار مؤسسه‌ی فرهنگی_هنری ماهور قرار داده بود منتشر شده است و نسخه‌ی دست‌نویس این کتاب به خط علینقی وزیری در آرشیو دانشکده‌ی موسیقی در آرشیو دانشکده‌ی موسیقی دانشگاه هنر محفوظ است و تصاویر صفحات آن در انتهای این کتاب منتشر شده است. عنوان «مکتب سه‌تار» را نیز علینقی وزیری انتخاب کرده است.
علینقی وزیری در مقدمه این رسانه نوشته است: «امسال در یکی از جلسات تمرین خرداد ماه هنرستان، کلاس سه‌تار که ظاهراً دو سه سال از تاسیس آن بیش نمی گذرد، نظر مرا جلب کرد و مصمم گشتم متدی به‌عنوان «مکتب سه تار» ترتیب داده، تمرین‌ها و اتودهای آن را نیز در فیلمی خود اجرا نموده، تقدیم هنرستان نمایم. تمرین های روزانه، نوعی از موسیقی فشرده و متراکم است که قوت و حالت و تکنیک را به‌وسیله جمله‌های کوتاه، در دست مجری عادت می‌دهد و از نظر زیبایی شناسی، هنر را جلو برده، نوازنده را به تقاضاهای بلند هنر می رساند. هر تمرین پس از آنکه با شرایط اجرای تمرین‌ها عادی و طبیعی نوازنده گشت، می‌تواند آنها را خود توسعه داده یا در گام‌ها و مدهای مختلف نیز با تغییراتی به کار برد.»
سپنتا حامدی‌نژاد در مقدمه این کتاب نوشته است: «علیقی وزیری با آثار و نگرشش تحولی در موسیقی کلاسیک ایرانی پدید آورد که انکار تأثیرش حتی برای مخالفانش ناممکن است. بیش از یک قرن از انتشار اولین کتابش دستور تار می‌گذرد و ما همچنان هر چند وقت با اثری نویافته از او مواجه می‌شویم و فهم‌مان نسبت به اندیشه‌های او کامل‌تر از پیش می‌شود. مکتب سه‌تار اثری قابل‌تأمل از وزیری است که در سال ۱۳۳۳ توسط خودش مکتوب و ضبط صوتی شده است.
بررسی این مجموعه نگرش ما را نسبت به دیدگاه وزیری درباره‌ی موسیقی‌اش و ساز سه‌تار گسترش می‌دهد و دغدغه‌ی او برای استقلال و گسترش امکانات اجرایی سازهای ایرانی را نمایان می‌کند. او در این مجموعه تکنیک‌هایی برای سه‌تار معرفی می‌کند که برخی از آنها را بنا به شیوه‌های سه‌تارنوازی مرسوم دهه‌ی سی قرن گذشته و پیش از آن بدیع و ذیل تکنیک‌های گسترش‌یافته‌ی سه‌تارنوازی آن برهه می‌توان جای داد که اکنون تبدیل به سنت شده‌اند و برخی از آنها را پس از گذشت حدود هفتاد سال همچنان بدیع می‌توان داشت. این اثر از دو جنبه حائز اهمیت است: جنبه‌ی تاریخی و جنبه‌ی کاربردی.
بنابراین مکتب سه‌تار هم می‌تواند به درک پژوهشگران از تحولات موسیقایی سده‌ی گذشته کمک کند و هم می‌تواند سبب یک نگرش متفاوت به این ساز بشود. بازنویسی و ویرایش اولیه‌ی این مجموعه حاصل فعالیت‌های دوره‌ی دانشجویی مقطع کارشناسی من در دانشکده‌ی موسیقی دانشگاه هنر تهران در سالهای ۱۳۹۳-١٣٩۴ بوده است. اما انتشار آن به اسباب گوناگونی تا امروز به تعویق افتاد. گفتنی است در طی این سال‌ها نگرشم در مورد روش کار نسبت به سالهای یادشده تغییراتی کرد و این امر سبب بازنویسی و ویرایش مجدد این کتاب شد.»
۱ نظر