تئودوراکیس را همه با موسیقی فیلم زوربایی یونایی میشناسند. آهنگسازی محبوب در میان مردم کشورش که جدا از حرفه اش در زمینه آهنگسازی فعالیت های سیاسی اش نیز مورد توجه بود و در برهه ای از زمان به دلیل این فعالیت های سیاسی، موسیقی و فعالیت وی در کشورش ممنوع بود! موسیقی و سیاست عناصری ناگسستنی در آثار تئودوراکیس میباشند.
میکیس تئودوراکیس (Mikis Theodorakis) در ۲۹ جولای سال ۱۹۲۵ در یونان بدنیا آمد.
وی در سطح بین المللی با موسیقی فیلم زوربای یونانی در سال ۱۹۶۵ و فیلم Z در سال ۱۹۶۹ و سرپیکو در سال ۱۹۷۳ شناخته شده است.
وی دوران کودکی اش را در شهرهای مختلف یونان مانند: Mytilene, Cephallonia, Pyrgos, Patras, and Tripolis سپری نمود و
علاقه زیادی به موسیقی داشت؛ از همان دوران کودکی بدون داشتن هیچ سازی برای خود آهنگ می ساخت. دروس اولیه موسیقی را زمانی که در شهرهای Pyrgos و Patras بود فرا گرفت و در سن ۱۷ سالگی اولین کنسرت خودش را اجرا نمود.
پس از مدتی وی به کنسرواتوار موسیقی آتن رفت و زیر نظر مشغول Philoktitis Economidis به فراگیری آهنگسازی شد. در سن ۱۸سالگى در خلال جنگ دوم جهانى به جنبش مقاومت کشورش علیه اشغالگران آلمانى و ایتالیایى پیوست که در جریان جنگ داخلى یونان در سال هاى ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹ نیز در جرگه فعالین سیاسی بود و در جبهه چپ نیروهاى سیاسى یونان ایستاد که در آن دوران بارها زندانى و یا روانه تبعید شد.
او در سال ۱۹۶۳ بصورت رسمی وارد سیاست شده بود و حزب جوانان دموکراتیک را بنیان نهاده بود؛ اما دیکتاتوری نظامی در یونان شکل گرفته و در سالهای ۱۹۶۷ الی ۱۹۷۴ او دستگیر شده و مورد شکنجه قرار گرفت و گوش دادن به آثار وی نیز ممنوع شد، در نهایت از کشور تبعید شد. تئودوراکیس پاریس را انتخاب نمود و در آنجا بود که با کنسرتهایش که در راه آزای و حقوق بشر بود توانست خود را به عنوان یک هنر فعال در راه صلح جهانی به دنیا بشناساند.
در واقع خلاقیت و رشد فکری واقعی او در آهنگ سازی زمانی شکل گرفت که در کنسرواتوار پاریس مشغول به تحصیل شد و دروس آنالیز موسیقی را زیر نظر Olivier Messiaen و رهبری را با Eugene Bigot گذراند.
سالهای ۱۹۵۴ الی ۱۹۵۹ در پاریس زمانی بود که بستر اصلی فکری تئودوراکیس، در زمینه آهنگسازی شکل گرفت. در آن دوره وی قطعات مختلفی نوشت از جمله آثار سمفونیک، کنسرتو پیانو، سوئیت سمفونیک بود که مورد استقبال از سوی جامعه موسیقی قرار گرفت. در سال ۱۹۵۷ وی مدال طلایی فستیوال موسیقی مسکو را از آن خود نمود.
در سال ۱۹۵۹ Darius Milhaud استاد بزرگ موسیقی، تئودوراکیس را به عنوان برترین آهنگساز سال اروپا بخاطر اجرای باله Antigone در Covent Garden در لندن به آکادمی موسیقی Copley Music Prize معرفی نمود.
بشنوید از آثار تئودوراکیس را برای آواز و ارکستر
آثار برجسته او تا سال ۱۹۶۰ عبارتند از:
موسیقی مجلسی:Trio four piano, violin, cello; Sonatina for piano ; Sonatines n° ۱ et 2 for violin and piano
آثار سمفونیک:Assi-Gonia (symphonic movement); Symphony n° ۱ (Proti Simfonia); Piano Concerto “Helicon”; Suites n° ۱, ۲ et 3 for orchestre; La Vie et la Mort
باله:Greek Carnival; Le Feu aux Poudres; Les amants de Téruel; Antigon
پس از این دوران وی با انسی که به فرهنگ و موسیقی یونان داشت، به یونان زادگاه خویش برگشت و مجموعه آوازهای وی با عنوان Epitaphios به نوعی یک انقلاب فرهنگی در کشور یونان بود را منتشر کرد. ارائه آثاری از برجسته ترین اشعار یونانی در قالب موسیقی، موجب شناخته شدن این فرهنگ به دیگر جوامع بود، آثاری همچون :Little Kyklades”, “Axion Esti”, “Mauthausen”, “Romiossini”, و “Romancero Gitan
از این قبیل آثار میباشد.
تئودوراکیس، توانست خود را به عنوان سمبل موسیقی یونان و بزرگترین آهنگساز یونان به همگان معرفی نماید. او ارکستر کوچکی را در یونان تشکیل داد و کنسرتهای متعددی نیز برگزار نمود.
تئودوراکیس هر ساله کنسرتهای متعددی را در سرتاسر دنیا و بر اساس اهداف صلح جویانه و آزادی گرایایی برگزار میکند که از میان آنها میتوان بهT،
کنسرت سال ۱۹۹۳ با عنوان موسیقی بدون مرز و با هدف برقراری صلح میان یونان و مقدونیه که وی به همراه «زولفو لیوانلى» موسیقیدان و و یکی از فعالان سیاسی ترکیه «انجمن صلح یونان و ترکیه» را با بنیان. نیز کنسرت به مناسب صدمین سالگرد تدوین منشور حقوق بشر در سال ۱۹۹۸
اشاره نمود.
با تشکر از مقاله شما می خواستم یادی بکنم از همکاری میکیس تئودوراکیس و کاستا گوراس در ساخت فیلم های انقلابی و به یادماندنی Z و حکومت نظامی. این دو هنرمند عزیز افرادی هستند که نسبت به کشور خویش متعهد بوده اند و درد اجتماع دغدغه اصلی شان بوده.
http://www.imdb.com/title/tt0070959/
http://www.imdb.com/title/tt0065234
ضمن سپاس از مقاله شما، من با تئودوراکیس موسیقیدان بزرگ و آزادمنش معاصر، از زمان دیدن فیلم زوربای یونانی، و سپس از زمان ۱۱ سپتامبر و حمله نظامی امریکا و متحدانش به افغانستان و عراق و اعتراض شدید او به جنگ، از طریق اینترنت و خواندن مقالات و نامه های او آگاه بودم. همینطور از اعتراضات تئودوراکیس به دولت اسرائیل و حمایت او از فلسطینی ها در ده های اخیر. بد نیست بدانیم در دورانی، این موسیقیدان برجسته به “ضد یهود بودن” متهم شده بود، و وی کنسرتی برای یهودیان برگزار کرد تا خود را از این اتهام تبرئه نماید. (با جستجو در وب سایت شخصی تئودوراکیس، جزئیات این اخبار قابل دسترسی است).
بر این اعتقادم که اگر همه ی هنرمندان برجسته مخصوصا جامعه موسیقیدانان بزرگ جهان همه آزاد اندیش و روشنگر بودند، و آثار آنها نه صرفا “هنر برای هنر”، بلکه “هنر برای روشنگری بشریت”، بود، و جامعه ی هنرمندان، درمسائل جهانی و سیاست مثل بتهوون و تئودوراکیس، شجاعانه ابراز نظر می کردند، شاید اکنون شاهد جهانی بهتر بودیم. همه می دانیم که بتهوون نیز در ابتدا دلاوری های انقلابی ناپلئون بناپارت را ستود و سنفونی بزرگ اروئیکا را به او تقدیم کرد، اما در پی خودکامگی وی، آن سنفونی را از او پس گرفت.
البته موسیقیدانان ایرانی همان بهتر که هرگز وارد سیاست نشوند! همینطوری، ریششان نزد مسئولین متحجر گرو است و ۸ موسیقی ما گرو ۹ مان است ! ، وای به اینکه ابراز نظر سیاسی هم بکنند !
این هم نامه ی سرگشاده و پر احترام هنرمند آزاد اندیش (تئودوراکیس) به رییس جمهور ایران در اواخر سال ۲۰۰۶ در اعتراض به قانون اعدام در ایران، که شاید برای خوانندگان ارجمند جالب توجه باشد:
http://en.mikis-theodorakis.net/index.php/article/articleview/481/1/70/
من به تازگی این فیلم رو دیدم و در کنار سایر نکات درخشانی که اثر کاکویانیس برایم به همراه داشت موسیقی بیادماندنی تئودوراکیس بود که هیچگاه تصور فیلم بدون این موسیقی را مممکن نمی سازد.