گفتگوی هارمونیک
مرجان راغب افزود فصل بعدی کتاب «بررسی خصوصیات عارف قزوینی» و سوابق او در خوشنویسی، شعر، موسیقی و سیاست می‌پردازد. فصل بعدی کتاب، به «آثار مکتوب عارف قزوینی» می‌پردازد که شامل دیوان عارف، زندگی‌نامۀ خودنوشت او، و عارف‌نامۀ هزار است و در کتاب به تفاوت آنها پرداخته شده است. فصل بعدی «منابع سه‌گانۀ موجود از تصنیف‌های عارف» بررسی و همراه با جدول‌هایی مقایسۀ تطبیقی شده‌اند.
فصل بعدی «مروری بر ادبیات موجود» است که در آن کتاب‌ها و مقالاتی که دربارۀ عارف نگاشته شده است بررسی شده‌اند. در تمامی این متون به ذکر زندگی‌نامۀ او و خاطراتی که نویسندگان از وی داشته‌اند پرداخته شده و در هیچ‌یک نگاه فنی و موسیقایی به آثار عارف نشده است.
در فصل بعد، «روش آنالیز» مورد استفاده در کتاب را توضیح داده‌ام: هر تصنیف در نُه مرحله آنالیز شده است. او افزود از آنجا که از عارف اثر صوتی‌ای به‌جای نمانده برای تحلیل اثر نت‌نگاری استاد فرامرز پایور از تصنیف‌های قدیمی به روایت استاد عبدالله دوامی را ملاک قرار داده است اما در کتاب حاضر این نت‌ها به‌طور دقیق‌تر و جزئی‌تر مجدداً نگارش شده‌اند. پایین نت‌ها شعر تصنیف به‌صورت هجا به هجا با علائم فونتیک زیر نت‌ها نوشته شده و بالای نت‌ها اعداد انگلیسی نمایانگر جمله‌ها و حروف انگلیسی بزرگ و کوچک نمایانگر عبارت‌ها و پریودها هستند. اندیس‌ها و پریم‌ها نمایانگر دگره‌های عبارت یا پریود هستند. پس از نت تصنیف، شعر آن درج شده است و پس از آن وارد آنالیز می‌شویم. ابتدا نموداری که وضعیت مُدال تصنیف را مشخص می‌کند درج شده و در این نمودار نت‌های ایست، شاهد، اوج، ایست موقت، ساختار دانگی و اِشِل صوتی تصنیف تعیین شده است.
در مرحلۀ بعد مضمون شعر (سیاسی، عاشقانه و…)، قالب شعر و رُکن عروضی و آرایه‌های غالب مندرج در شعر مورد بررسی قرار گرفته و تفاوت‌های شعر مندرج در روایت دوامی با آنچه در دیوان عارف درج شده بررسی شده است. در مرحلۀ بعد، دربارۀ وزن تصنیف صحبت شده و الگوهای ریتمیک آن تعریف شده‌اند. در مرحلۀ بعد، دربارۀ تطابق وزن ملودی و وزن شعر مفصلاً بحث شده و یکی از مباحث مهم کتاب پیوند شعر و موسیقی است.
در مرحلۀ بعد، هرجمله به‌طور جداگانه تحلیل شده است و روند ملودیک، شروع جمله از ضرب خاص، نت‌های شاهد، ایست موقت، پرش‌ها، تحریرها، حرکت‌های سکانس‌وار و تکرارها برای هر جمله بررسی شده‌اند. در مرحلۀ بعد، فرم و الگوی کلی برای تصنیف نوشته شده است که برای مقایسۀ فرمال تصنیف‌ها در بخش نتیجه‌گیری کمک می‌کند.
۱ نظر