گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

موسیقی‌ فیلم در خدمت سینما یا نظام ستاره‌سازی؟ (۳)

مکانیزم سینمای دفاع مقدس، ساخت و تأمین بودجه از سوی نهادهای دولتی و معنویت حاکم در آن اجازه ستاره‌سازی را به کلیت سینمای ایران نمی‌داد. البته برخی از بازیگران این دوره به دلیل فعالیت زیاد و تعدد کار در این سینما به عنوان پُرکاران سینما لقب گرفته بودند اما، ماهیت ستاره‌سازی همچنان در سینمای ایران دیده نمی‌شد.


• فیلم‌های خانوادگی و اجتماعی


یکی دیگر از دغدغه‌های سینمای ایران پس از انقلاب پرداختن به مشکلات و آسیب‌های خانوادگی اعم از اعتیاد، مهاجرت، طلاق، زندگی در شهر و… بود. این ژانر به سبب گستردگی موضوعات درون خود آهنگسازان را ترغیب می‌نمود تا بنا به نیاز فضای فیلم‌ها از ترانه‌ها و خوانندگان استفاده نمایند.

شاید بتوان گفت که از این دوره اولین جرقه‌های نظام ستاره‌سازی در سینمای ایران شروع به شکل‌گیری کرد. همزمان با گسترش رسانه‌ها، نفوذ فعالان عرصۀ فرهنگ، سرمایه‌گذاران فرهنگی و عوامل متعدد دیگر میل به ستاره‌سازی در سینما گسترش یافت و همزمان بحث تیتراژخوانی هم در سینما به صورت یک نیاز اولیه شروع به رشد کرد.

از نمونه‌های موفق دهه شصت باید به فیلم پاییزان به کارگردانی رسول صدرعاملی تولید سال ۱۳۶۶ با موسیقی فریدون شهبازیان اشاره کرد که در این دوران پای خوانندگانی با تخصص موسیقی به سینما باز شد که میثاق بنی‌صدر در این ملودرام خانوادگی به عنوان خواننده ظاهر شده بود.

لازم به ذکر است در فیلم‌های موزیکال که در سطور بالا از آنها سخن به میان آمد؛ عوامل و بازیگران سینما و شخصیت‌های عروسکی خوانش ترانه‌ها را به عهده داشتند. اما، بتدریج آهنگسازان فیلم، ترانه‌خوانی و تیتراژخوانی را به متخصصین این حوزه واگذار کردند. نظیر این رخداد فیلم دلشدگان به کارگردانی علی حاتمی تولید ۱۳۷۰ است که آهنگساز آن یعنی حسین علیزاده از حضور محمدرضا شجریان بهره جست.


• فیلم‌هایی با مضامین سیاسی و اجتماعی


با آغار بکار دولت اصلاحات در سال ۱۳۷۶ و سیاست‌گذاری‌های جدید وزارت ارشاد فضای سینما دچار تغییرات قابل توجهی شد. سینمای جوان‌پسند با محوریت مسائل و مشکلات جوانان مورد استقبال علاقه‌مندان قرار گرفت. این اتفاق با دوران آزادشدن موسیقی پاپ و گسترده‌شدن این ژانر موسیقایی با برگزاری کنسرت‌ها در پایتخت و شهرهای بزرگ مصادف بود.




در این دوران فیلم‌های زیادی به سمت تیتراژخوانی تمایل پیدا کردند و فیلم‌های ملودرام با رنگ و بویی سیاسی وارد سینماها شد. از این فیلم‌ها باید به مواردی نظیر غریبانه به کارگردانی احمد امینی تولید سال ۱۳۷۶ به آهنگسازی فریبرز لاچینی، مرسدس به کارگردانی مسعود کیمیایی تولید سال ۱۳۷۶ به آهنگسازی بابک بیات و فیلم اعتراض به کارگردانی مسعود کیمیایی به آهنگسازی مجید انتظامی اشاره کرد که در تمامی این موارد نگاه به پدیدۀ تیتراژخوانی داغ شد.

محسن نورانی

محسن نورانی

دیدگاه ها ۲

  • با سلام و احترام
    بنده از اقوام نزدیک آقای فریدون شهبازیان هستم شاید کسی نداند ولی خواننده تیتراژ فیلم زیبای پائیزان خود آقای شهبازیان است چون کارگردان فیلم جناب رسول صدزعاملی در نهایت صدای آقای شهبازیان را پسندید و قرار شد جایی مطرح نشود
    جهت استحضار نویسنده مطلب

    با احترام

  • با سلام و تشکر از موردی که شما یادآوری کردین.
    بنده به عنوان نویسنده این متن خیلی جستجو کردم تا نام خواننده تیتراژ این فیلم را پیدا نمایم و همانطور که شما در فرمایشاتتان اشاره نمودین این موضوع خیلی خصوصی بوده و بنده مطلع نبودم.
    ممنون از شما.

بیشتر بحث شده است