دلتا فریک
نگاهی به آهنگ All Along The Watchtower
در
سال ۱۹۶۸ جیمی هندریکس آهنگی را از باب دیلان بازنوازی (cover) کرد که به
یکی ازمحبوبترین ترانه های تاریخ موسیقی راک تبدیل شد. با این که آهنگ
دیلان را هنرمندان دیگری مانند Dave Mason, Jeff Healy, Buddy Miles, U2 و …
نیز کاور کرده‌اند، اما این ترانه ازمعدود آثار دیلان است که کمتر به نام
خود او شناخته می‌شود.
در واقع اجرای هندریکس از این‌آهنگ بود که آن
را به یکی از استانداردهای راک بدل ساخت و امروزه از آثار شاخص
جیمی‌هندریکس محسوب می‌شود. حتی اجراهای خود باب دیلان از آن به بعد بیشتر
با تنظیم هندریکس مطابقت داشت تا آهنگ اصلی. در این مقاله به بررسی
مبانی تاریخی شکل گیری این اثر ، بررسی ساختار ملودیک و نحوه ضبط آن طی سه
مطلب متوالی می‌پردازیم. بررسی متن ترانه و تأویل معناشناختی آن مجالی دیگر
می‌طلبد.
Bob Dylan , All Along The Watchtower
تاریخچه
سابقه آشنایی هندریکس و دیلان به سال ۱۹۶۵
برمی گردد که هر دو در کافه‌های Greenwich Village مشغول و در محافل folk –
rock محلی چهره‌های شناخته شده‌ای بودند. دیلان می‌گوید: «من جیمی را قبل
از اینکه ستاره بزرگی شود می‌شناختم در آن زمان در اصل یک نوازنده Blues
بودولی برخلاف نوازنده‌های قدیمی و شناخته شده خیلی پرانرژی و پرمایه
بود.»
مدت‌ها قبل از اینکه جیمی هندریکس با تشکیل گروه Experience
وارد چرخه ضبط و پخش موسیقی شود از طرفداران کارهای باب دیلان بود و به
خصوص دو آهنگ سال ۱۹۶۵ دیلان را به نامهای Like a rolling stone و Can you
please crawl out your window در دوران حضورش در Greewich Village به صورت زنده
اجرا می‌کرد. بعدها نیز این دو آهنگ را به ترتیب درجشنواره موسیقی Monterey و
رادیو BBC اجرا کرد که نسخه ضبط شده آنها در دسترس است.
بعد از تصادف وحشتناکی که در سال ۱۹۶۶ برای دیلان پیش
آمد و او را یکسال خانه نشین کرد از اوهیچ خبری نبود. در همین مدت بود که
هندریکس پله‌های شهرت و ترقی را پیمود و به یک ستاره بزرگ تبدیل شده بود.
در آخر ماه دسامبر ۱۹۶۷ بود که دیلان بعد از این وقفه یکساله آلبوم John
Wesley Harding را عرضه کرد؛ آلبومی که بر مبنای ساده‌ترین اصول تنظیم و
آهنگ‌سازی ساخته‌شده بود و گیتار و ساز دهنی و آواز دیلان را تنها یک گیتار
Bass و درامز ملایم همراهی می‌کرد. هندریکس به گفته اطرافیانش از همان بار
اولی که این آلبوم را شنید شیفته آن شد و همیشه می‌خواست که یکی از
آهنگهای آلبوم را cover کند.
با توجه به ترانه‌های پیچیده دیلان باید آهنگی انتخاب می‌شد که
از نظر تجاری هم موفق از آب‌دربیاید. All Along the watchtower گزینه مناسبی
بود. متن ترانه بیانگر نوعی سرگشتگی و دلهره روحی است شخصیتهای آن بوضوح
دچار اضطراب و سردرگمی هستند صحبتهایشان ارتباط اندکی با وقایع پیش آمده
دارد که حداقل در شنود اول تداعی کننده تصاویری مبهم و تصادفی در
ذهن‌شنونده است. در واقع قدرت دراماتیک یک اثر هم نشأت گرفته از عناصر
ناگفته مانده آن است. به‌احتمال زیاد همین وجه کنایی و استعاری ترانه
است که هندریکس را به خود جذب کرده است چون هندریکس به ندرت به زبان
روایی دیلان سخن می‌گفت و ترجیح می داد با گیتارش حرفهای خود رابیان کند.
در عمل هم مهمترین تغییری که در این cover رخ داده این است که هندریکس
نقش موسیقی را در آن پررنگ‌تر (و حتی مهمتر از متن ترانه) ساخته است.
البته تنظیم این آهنگ ساده آکوستیک برای گیتار الکتریک کاری دشوار
بود که هندریکس باقابلیتهای منحصر به فرد خود به بهترین وجه ممکن آن را
به انجام رسانید و حتی خود دیلان هم بارها از تنظیم هندریکس ستایش کرده و
آن را نسخه نهایی اثر خود می‌داند و نیز ابراز تاسف کرده از این که چرا
هندریکس دیگر زنده نیست تا آهنگهای بیشتری را از او cover کند!
۱ نظر