گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

ریتم و ترادیسی (۵)

آنْکو استدلال می کند که موسیقی آفریقایی در قالب روش چرخه ای (به جای خطی) ادراک می شود که باعث مناسب شدن به خصوصِ نت نویسی چرخه ای می شود (Anko 2000). اجراها، شاملِ یک اُستیناتوِ پی در پی است که یک طبل مسلّط، بر ضدِّ آن، مجموعه ای از دست کاری های ریتمی را اجرا می کند. اُستیناتو، به عنوان پس-زمینه ی ریتم های چرخه ای هم مرکز هر یک با جهت گیری خاص خود، مدخل های لنگ را که علیهِ (یا در امتدادِ) ضرب منظم به صدا در می آیند نشان می دهد. استاد طبل نواز با انتخاب الگوها از مجموعه ای از فرازهای ریتمی معمولاً همراه با یک سبک موسیقایی خاص «بداهه پردازی» می کند. «در این دست کاری های ساختاری پیچیده است (در ضدیت با پس زمینه ای از یک اُستیناتوِ مرجع پی در پی) که آفریقا بهترین کیفیت های ریتمی خود را پیدا می کند» (Anko 2000).


شکل ۵- سه ریتم سنتی آفریقا دِگره هایِ «الگوی استاندارد» کینْگ هستند. آنها مشابه انگاره های ریتمی شکل ۴ هستند اما بر اساس داشتن نقاط شروع متفاوت تفسیر (و ادراک) می شوند. (ب) چگونگی امکان هم زمان نواخته شدن دو طبل را نشان می دهد، و (پ) الگوی یکسانی در هر دو چرخه ی داخلی و خارجی ظاهر شده است، گرچه بر محور زمان چرخانده شده است.


نت نویسی چرخه ای در نشان دادن چگونگی مرتبط بودن ریتم های ظاهراً «متفاوت» مفید است. بخش (الف) از شکل ۵ ریتم های سنتی ایو (از غنا)، یوربا (از نیجریه) و بِمبا (از آفریقای مرکزی) را نشان می دهد. هر سه دِگره-هایی از “الگوی استاندارد ریتم” توصیف شده توسط کینْگ هستند (King 1961). در (ب)، الگوی یوربا (با نام کاناناگوئِه) به همراهی آگودا نشان داده شده است، که می تواند برای ایجاد تنوع در جهت مخالف ریتم اولیه چرخانده شود.

در (پ)، ریتم کاناناگوئِه ی مشابهی بر طبل نواخته و خوانده می شود، اما این دو با یکدیگر هم فاز نیستند. اینگونه فن اجرای یک الگوی ریتمی همراه با یک نسخه ی تأخیرِ زمانی دار از خودش می تواند «حس قوی حرکت رو به جلو در پیوستار زمان» را فراهم کند (Malm 1996). این فن در موسیقی مردمی ژاپنی «انحراف» (زورِه) نامیده می شود. به طور مشابه، زاکْس درباره ی استفاده از یک انتقال ریتمی بین یک لحن خواننده و همراهی کننده که ممکن است برای مدتی طولانی هنگامِ حرکتِ کمیْ جلوترِ ساز از خواننده «توسط یک نت چنگ یا کمتر» دوام یابند اظهار نظر کرده است (Sachs 1953).

۱.۴- نت نویسی عددی


شاید ساده ترین شکل نت نویسی ریتمی با یک شبکه ی زمانی که در آن هر مکان نمایان گر یک وقوع احتمالی نت است، آغاز شده باشد. اگر یک نت در آن نقطه در زمان خود حاضر شود، مکان با «۱» برچسب گذاری می شود در حالیکه اگر هیچ رویدادی اتفاق نیفتد با «.» برچسب گذاری می شود. نقاط شبکه ی زمانی مورد بحث ثابت و شناخته شده فرض می شوند. برای مثال، یک دور از ریتم ایو در شکل ۵ (الف) به صورت:


۱ ۰ ۱ ۰ ۱ ۰ ۱ ۱ ۰ ۱ ۰ ۱


در نت نویسی دو دویی بیان می شود. یک دور از دو ریتم هم زمان در شکل ۵ (ب) (با شروع در جهت پیکان) عبارتست از:


۰ ۱ ۱ ۰ ۱ ۰ ۱ ۱ ۰ ۱ ۰ ۱


۱ ۰ ۱ ۱ ۰ ۰ ۱ ۰ ۱ ۱ ۰ ۰

حامد قنواتی

حامد قنواتی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است