گفتگوی هارمونیک
با همه گیری ویروس کرونا در سرار جهان، روش آموزش موسیقی نیز دچار تحول شده است. امکانات آن لاین در این موقعیت باعث رشد استفاده هنرآموزان از فضای مجازی شده است. مقاله ای که پیش رو دارید نوشته مجید بهبهانی کارشناس ارشد اتنوموزیکولوژی و دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزش است که در این باب نوشته شده است:
گمانه زنی در خصوص تغییرات نظام آموزش موسیقی در ایران بعد از کرونا
در حالی که بسیاری از ساکنان این کره خاکی، پزشکان و بسیاری از اصناف در انتظار پایان یافتن کابوس کرونا هستند، محققان رشته‌های اقتصاد، کسب و‌کار و علوم تربیتی در پیشبینی وضعیت پسا کرونا هستند.
تمرکز این مقاله بر تغییرات نظام آموزش موسیقی در ایران در دوران پسا کرونا با در نظر گرفتن تغییرات تکنولوژیک، اقتصادی و اجتماعی است.
آموزش موسیقی در ایران بیش از نیم قرن است که تقریباً به شیوه حضوری و استاد شاگردی برگزار می‌شود و بسیاری از اساتید این رشته تمایل چندانی به تغییر این شیوه ندارند.
در سال‌های اخیر با فراگیر شدن اینترنت و اپلیکیشن‌ها شاهد تغییر شیوه بسیاری از کسب و کا‌رها نظیر مسافربران شهری، مطبوعات، کانون‌های تبلیغات و حتی خدمات مشاوره و پزشکی بوده‌ایم.
این اتفاق در کشورهای پیشرفته در زمینه آموزش نیز درحال وقوع بود (نظیر سایت‌ها و دانشگاه‌های مجازی) اما این روند در ایران بسیار کند پیش می‌رفت. ظهور ویروس کرونا و الزام به پرهیز از ملاقات‌های حضوری غیرضروری (که آموزش موسیقی در ایران نیز همواره بخشی از آن بود) مدرسان و آموزشگاه‌های موسیقی برای بقای خود مجبور به تغییر شیوه آموزش شدند و البته اغلب، این تغییرات ناگهانی بدون وجود آمادگی قبلی و زیرساخت‌های لازم، نمی‌تواند تغییرات مثبتی ارزیابی شود.در حال حاضر مربیان و آموزشگاه‌های موسیقی برای ادامه حیات به روش‌هایی که تاکنون تجربه نکرده‌اند روی آورند بی آنکه از درستی نتیجه آن اطمینان داشته باشند. این امر در کوتاه مدت می تواند مانند مُسکّنی عمل کند اما پیامدهای بلند مدت آن چیست؟
در این چکیده فقط نتایج (گمانه‌ها) حاصل از تحقیق به صورت خلاصه بیان شده است درصورت علاقه به مطالعه نظریات و اطلاع از منابع، مقاله کامل را مطالعه فرمایید.
عوامل تکنولوژیک
قطعاً در کسب و کار فضای مجازی کسانی موفق‌تر خواهند بود که به این فضا آشنایی بیشتری دارند. در چنین وضعیتی اساتید معتبری که از این فضا دور هستند به حاشیه رانده شده و صحنه داران فضای مجازی با ظاهری عوام فریبانه و ویدئوهای تدوین شده عرصه را قرق کرده و سهم عمده این بازار را از آن خود خواهند کرد و آموزشگاه های موسیقی با حالتی نیمه جان به بقای خود ادامه خواهند داد. این فضای قریب الوقوع باعث خواهد شد روند آموزش وارد فاز جدیدی شود.
ظهور و رونق اپلیکیشن‌ها
باب شدن و همه گیر شدن آموزش مجازی در زمینه موسیقی و سرخوردگی هنرجویان از مدرسان شبکه‌های مجازی که بدون هیچ مجوز و نظارتی فعالیت می کنند (و احتمالاً شاهد کلاهبرداریی هایی در این باب خواهیم بود) باعث ظهور و رونق اپلیکیشن‌های آموزش موسیقی خواهد شد.
در این صورت اپلیکیشن‌هایی که اکنون نیز به صورت کمرنگ و در حاشیه مشغول فعالیت اند نفسی خواهند یافت و با دعوت از اساتید خوشنام و صاحب تخصص و حق عضویت بسیار کم (حتی کمتر از یک ترم کلاس) آخرین ضربه را بر پیکر نیمه جان موسسات آموزشی خواهند زد. آنگونه که اپلیکیشن‌هایی مانند «دیوار» آگهی‌های قدرتمند روزنامه همشهری را به نابودی کشاند. اما کار به اینجا ختم نخواهد شد.
عوامل اقتصادی
کمترین خسارت اقتصادی بحران کرونا در همین ماه های اول ظهور آن است که بسیاری از مردم پس اندازی از قبل دارند و به اصطلاح از جیب می خورند. با گذشت زمان بیشتر و تعدیل نیروهای شرکت‌ها و ورشکستگی بسیاری از مشاغل و برگشت چک‌ها، موج اصلی بحران اقتصادی شکل خواهد گرفت و یکی از اولین مواردی که ممکن است از سبد فرهنگی خانوار حذف شود، کلاس های آموزشی لوکس مانند کلاس موسیقی است. تعطیلی بسیاری از آموزشگاه‌های موسیقی و بیکاری بسیاری از مدرسان این حوزه، رقابت ناسالم ایجاد می نماید و قیمت کلاس‌های حضوری موسیقی به مقداری بسیار کمتر از سابق تنزّل خواهد یافت. آموزشگاه هایی نیز برای بقای بیشتر، اپلیکیشن خاص خود را خواهند ساخت که البته اقبال چندانی برای آنها پیشبینی نمی شود.
عوامل اجتماعی
در گام اول به دلیل نارضایتی برخی از هنرجویان از آموزشگاه به خاطر عدم همراهی در کنسل کردن کلاس‌ها و همچنین از بین رفتن فاکتور «بعد مسافت» جابجایی های زیادی بین هنرجویان آموزشگاه ها صورت خواهد گرفت. در گام به دلیل آموزش بی کیفیت بسیار از فعالان شبکه‌های مجازی، شاهد اُفت کیفیت آموزش و بدبینی به این صنف خواهیم بود. بسیاری از مدرسان خانه نشین شده و به انجام کارهای هنری خواهند پرداخت. این تحولات باعث به روزرسانی اساتید نیز شده و اصول مشتری مداری را به بسیاری از آنها که قبل از این، متفرعنانه برخورد می کردند، خواهد آموخت.
با کاهش شهریه ها و کمرنگ شدن موسسات آموزشی، فراگیری موسیقی از حالت کالایی لوکس خارج شده و به کالایی فرهنگی همچون خوشنویسی نزدیک می‌شود. البته تعدادی از آموزشگاه های موسیقی با سبک و سیاقی متفاوت جهت آموزشهای پیشرفته تر به بقای خود ادامه خواهند داد و موسسات جدیدی نیز ظهور خواهند کرد.
۱ نظر