گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

آتشی در سینه دارم جاودانی (۲)

همایون شجریان این قسمت را (قسمت ابوعطا) مانند دیگر قسمت‌های تصنیف پخته و استادانه اجرا می‌کند که شاید تابحال چنین اجرایی از او نشنیده بودیم. مخصوصاً قدرت همایون در اجرای «کی نهی بر سرم پای ای پری از وفاداری، شد تمام اشک من بس در غمت، کرده ام زاری» اوج تسلط خود را به حالت‌های موسیقی ایرانی نشان داده است.

آواز این اثر برخلاف قسمت‌های ارکستری این تصنیف کاملاً از پتانسیل‌های موجود در دستگاه‌های ایرانی استفاده کرده؛ ارکستر متاسفانه عملکرد ضعیفی در رنگ آمیزی سازی داشته به جز چند میزان، هیچگاه صدای سازی نمود زیادی ندارد حتی در جایی که قرار است تار همراه خواننده شود، صدای آن بقدری کم است که وجود موثری ندارد و نکته مهم دیگر تضادیست که ارکستر دراجرای سه ربع پرده‌ها با خواننده دارد؛ خواننده با ظرافت زیاد حتی در قسمت‌های مختلف تصنیف، نغمه‌ها را گاه از جای اصلی خود کمی کم و زیاد می‌گیرد ولی ارکستر جواب تعدیل شده می‌دهد!

این مشکل حتی در پیش درآمد اصفهان ساخته مرتضی نی داوود و چندصدایی بی‌نظیر مرتضی حنانه وجود داشت که مورد گله علاقمندان موسیقی ایرانی قرار گرفت (البته تفاوت چندصدایی این اثر و چندصدایی حنانه از زمین تا آسمان است!) باید اینجا اضافه کرد که در بافت هارمونی کلاسیک استفاده از سه ربع پرده بسیار مشکل است، ولی در اینجا هارمونی بود که باید کوتاه می آمد نه نی‌داوود!

audio file«آتشی در سینه دارم جاودانی» معجزه سه دقیقه‌ای و عصاره‌ای از احساس مرتضی نی‌داوود است؛ کاش چندصدایی این اثر با دقت و ظرافت باز نویسی و اجرا شود، تا این تصنیف نی داوود که به گفته خود او بهترین اثر اوست، زیباتر در یادها بماند.

در روزهای بعد در مورد موسیقی نی داوود و چندصدایی مرتضی حنانه «هزاردستان» (ساخته زنده یاد علی حاتمی) صحبت می‌کنیم.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

بیشتر بحث شده است