گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

رستروپویچ، نوازنده ای حامی آزادی

تیسلاو لئوپولدوویچ رستروپوویچ (Mstislav Leopoldovich Rostropovich) که معمولا با نام اسلاوا (Slava) از او یاد می شود، نوازنده ویولن سل و رهبر ارکستر روسی – آمریکایی است که بسیاری او را بزرگترین نوازنده ویولن سل جهان می دانند. عمده شهرت اسلاوا به دلیل تعابیر موسیقیایی اش از کنسرتوی ویولن سل دئورژاک (Dvořák) در سی بمل و کنسرتوی ویولن سل هایدن در دو و ر ماژور است.

رستروپویچ در باکو، آذربایجان شوروی متولد شد، طی سالهای ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۸ او در هنرستان موسیقی مسکو تحصیل کرد و در سال ۱۹۵۶ دکترای ویولنسل را از همان جا دریافت نمود.

والدین رستروپوویچ روس بودند، زمانی که چهار سال بیشتر نداشت از مادرش که خود پیانیست ماهری بود، نواختن پیانو را آموخت. در سن ده سالگی در کنار پدرش که او نیز نوازنده ویولن سل و از شاگردان پابلو کازالز (Pablo Casals) بود، فراگیری ویولن سل را آغاز نمود.

در ۱۶ سالگی وارد هنرستان موسیقی مسکو شد و در آنجا علاوه بر پیانو و ویولن سل، رهبری ارکستر و آهنگسازی را آموخت. از میان اساتید او می توان به شوستاکویچ (Dmitri Shostakovich) و پروکفیف (Sergei Prokofiev) اشاره نمود.

رستروپویچ اولین کنسرت ویولن سل خود را در سال ۱۹۴۲ برگزار نمود. او در سالهای ۱۹۴۷، ۱۹۴۹ و ۱۹۵۰ جایزه اول جشنواره بین المللی موسیقی پراگ و بوداپست را به خود اختصاص داد.

در سال ۱۹۵۰ در زمانی که تنها ۲۳ سال داشت، بزرگترین و معتبرترین جایزه شوروی سابق، جایزه استالین، به او اعطا شد.

در آن زمان، رستروپوویچ در کشورش از شهرت و محبوبیت بسیاری برخوردار بود و در هنرستان های موسیقی لنینگراد و مسکو به تدریس مشغول بود. در سال ۱۹۵۵ او با گالیانا ویشنوسکایا (Galina Vishnevskaya) خواننده سوپرانو ازدواج کرد.

audio file
بشنوید اثری از باخ را با اجرای رستروپویچ

شهرت بین المللی او در سال ۱۹۶۴ با حضورش در آلمان غربی آن زمان، آغاز گشت. برگزاری تورهایی در غرب اروپا و ملاقات با آهنگسازان بزرگی چون بنجامین بریتن (Benjamin Britten) در این امر بی تاثیر نبود. در سال ۱۹۶۷ او اپرای “Eugene Onegin” اثر چایکوفسکی را درسالن تئاتر “Bolshoi” رهبری نمود و با این کار اشتیاق و علاقه بی اندازه اش به آهنگسازی و اپرا را به نمایش گذارد.

رستروپوویچ به هنر فراتر از حد و مرزها می نگریست و همواره در دفاع از آزادی بیان و دموکراسی می جنگید. در دهه ۱۹۷۰ روابط دوستانه اش با الکساندر سلژنیتسین (Aleksandr Solzhenitsyn) – نویسنده برجسته روس که به شدت درگیر فعالیت های سیاسی بود – و حمایتی که از او به عمل آورد، سبب رسوایی اجتماعی اش نزد حکومت شد.


شوستاگویچ، بریتن، اویستراخ و رستروپوویچ
رستروپوویچ به ناچار در سال ۱۹۷۴ به همراه همسر و فرزاندانش شوروی را ترک کرده به آمریکا نقل مکان کرد. دولت شوروی تبعیت او از این کشور را در سال ۱۹۷۸ به دلیل مخالفتش با قوانین حکومتی لغو نمود.

تاثیر چشم گیر رستروپویچ بر نسل جوان نوازندگان ویولن سل بر کسی پوشیده نیست، بسیاری از نوازندگان به این امر معترفند و همواره خود را مدیون این استاد بزرگ می دانند. جولیان لوبد وبر (Julian Lloyd Webber)، نوارنده ویولنسل انگلیسی تبار، در مورد او می گوید: «رستروپوویچ نوازنده ای است که بیشترین خدمات را در عرصه نوازندگی ویولنسل به انجام رسانده است.»

رستروپوویچ برای اولین بار کنسوتوهای ویولنسل شوستاکویچ را اجرا کرد. او به همراه دیمتری کابالسوسکی (Dmitri Kabalevsky) آهنگساز روس، کنسرتینو ویولنسل پروکفیف را پس از مرگش کامل کرد. او موسس و مدیر جشنواره های موسیقی بی شماری نیز بوده است.

audio file
بشنوید قسمتی از سمفونی شماره ۲ شوستاگویچ به رهبری رستروپویچ

طی سالهای ۱۹۷۷ تا ۱۹۹۴ او مدیر و رهبر ارکستر سمفونی واشنگتن بود و در عین حال با افراد صاحب نامی چون: ریختر (Sviatoslav Richter) و هارویتس (Vladimir Horowitz) همکاری می نمود.

اجرای تاثیر گذار او در مراسم سقوط دیوار برلین که به طور همزمان از شبکه های تلویزیونی سراسر جهان پخش شد، شهرت بین المللی او را دو چندان کرد. در سال ۱۹۹۰ در حالیکه او و خانواده اش تبعه کشور آمریکا محسوب می شدند، دولت روسیه تابعیت کشورش را مجددا به او و خانواده اش برگرداند.

audio file
بشنوید قسمتی از سونات شوبرت را با پیانوی بنجامین بریتن و ویلنسل رستروپویچ

رستروپوویچ جوایز بین المللی متعددی را دریافت نموده که از آن میان می توان به “French Legion of T Honor”، معتبرترین جایزه کشور فرانسه، اشاره نمود. او همچنین موفق به دریافت دکترای افتخاری از معتبرترین دانشگاههای بین المللی گردیده است. شخصیت سیاسی رستروپوویچ به حمایت از آزادی شهره است، او در طرح های آموزشی و فرهنگی که توسط یونسکو برگزار می شود، خدمات بسیاری انجام داده و هیچگاه در این زمینه از حمایت های مالی دریغ نکرده است.


اویستراخ، رستروپویچ، ریختر و فن کارایان

رستروپوویچ به همراه همسرش، موسسه ای با هدف کمک به برگزاری پروژه ها و فعالیت های اجتماعی مختلف تاسیس نموده است. موزه رستروپوویچ در چهارم ماه مارس سال ۲۰۰۲ در باکو افتتاح شد. سازی که رستروپوویچ در حال حاضر از آن استفاده می کند یک “Duport Stradivarius 1711” است که به عقیده بسیاری از صاحبنظران بهترین ویولنسلی است که تا کنون در جهان ساخته شده است.

اخیرا در تاریخ ششم فوریه ۲۰۰۷، رستروپوویچ ۷۹ ساله به بیمارستانی در مسکو منتقل شده و خوشبختانه بنا به اظهارات منشی اش، مشکل جدی ندارد و به زودی سلامتش را باز خواهد یافت. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه نیز به ملاقات این موسیقیدان بزرگ در بیمارستان رفته است. امید است، همانگونه که اعلام شده، مشکلی جدی سلامتی رستروپوویچ را تهدید نکند و صحبت هایی که از گوشه و کنار در مورد مراسم بزرگداشت هشتادمین سالروز تولد او شنیده می شود، در زمان حیاتش به واقعیت بپیوندد.

en.wikipedia.org

سحر افشانی

سحر افشانی

دیدگاه ها ۵

  • ای بابا شما چرا هرچی من کامنت میزارم خذفش میکنید.
    مگه من چی میگم آخه ؟
    مگه خودتون تو همین سایت نگفتید همه نوابغ موسیقی کلاسیک اینجوری بودن ؟ خب چرا این باید استثنا باشه ؟
    یا مقالات قبلیتون رو اصلاح کنید یا کامنت من رو حذف نکنید.

  • الان مد شده که هرکی از کشورهای سوسیالیست فرار کرده به جهان آزاد!رو آزادی خواه بنامن!این اقا حد شعور سیاسیش تا یلتسین ودارودسته مافیائیش بیشتر نرسید!(مثل همتای ادیبش! اقای سولژنیتسین)لطفا اسم مقالتونو بزارین :رستروپویچ حامی مافیا!

بیشتر بحث شده است