گفتگوی هارمونیک
شماره سوم از کتاب دایره المعارف سازهای ایران نوشته و تحقیق محمدرضا درویشی، به همت انتشارات ماهور به انتشار رسید. کتاب دایره المعارف سازهای ایران پژوهشی ممتاز در حوزه‌ی موسیقی نواحی ایران است که مؤلف آن حدود نیمی از عمر خود را صرف تألیف و تدوین آن کرده است. نخستین جلد این اثر (چاپ اول ۱۳۸۰) به شرح و شناسایی کاملِ سازهای زهیِ مضرابی و آرشه‌ایِ نواحی مختلف ایران می‌پردازد و جلد دومِ آن (چاپ اول ۱۳۸۴) سازهای پوست‌صدا و خودصدا را معرفی می‌کند. اکنون، پس از گذشت بیش از بیست سال از تاریخ انتشار این اثر، جلد سوم این مجموعه که درباره‌ی سازهای هواصدای زبانه‌دار است، منتشر شده است.
روند تألیف و تدوین و انتشار جلد سوم، به لحاظ تنوع بسیار گسترده‌ی سازهای هواصدا، و کاربرد و پیچیدگی‌های تکنیک‌های نوازندگیِ این سازها، در مقایسه با سازهای زه‌صدا، پوست‌صدا و خودصدا، بسیار وقت‌گیر و چالشی بوده‌است. تعداد پرشمارِ جدول‌ها، نت‌ها، طرح‌ها و به‌ویژه عکس‌های غالباً شبیه‌به‌همِ سازها، و جای‌گذاری آن‌ها در کتاب نیازمند دقت و حوصله و صرف وقتِ بسیار زیاد بوده‌است.
درویشی درباره این سه کتاب می‌گوید: مستندات من در این پژوهش برجسته‌ترین، قدیمی‌ترین و سالخورده‌ترین موسیقی‌دانان نواحی مختلف ایران بوده‌اند. این افراد راویان راستین فرهنگ ایران‌زمین و انتقال دهنده میراث گران‌بهای موسیقی و ادبیات شفاهی قوم‌های ایرانی به دوران ما محسوب می‌شوند. متأسفانه بسیاری از این راویان اکنون در میان ما نیستند و با درگذشت آن‌ها بخش قابل توجهی از میراث فرهنگی ایران نیز از میان رفته است.
۱ نظر