گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

موسیقی سمفونیک ایرانی (قسمت هفتم)

پس از محمود، گریگوریان در کنسرت های خود آثار متفاوتی را چون «اوورتور کریولان» از بتهوون، «سمفونی ششم» چایکوفسکی، «روندوکاپریچیو» از کامیل سن سانس و «سوییت ایرانی» از محمود را اجرا نمود و سرانجام با مهاجرت وی در تابستان ۱۳۳۰، ارکستر سمفونیک برای چندمین بار از بدو تاریخ تشکیل خود، طعم تعطیلی و تعلیق را چشید.

در فاصله یک ساله ی ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۱، روبن صفاریان ارکستر سمفونیک تهران را رهبری کرد و آثاری از آهنگسازان مشهوری را چون «سمفونی پنجم» بتهوون، «فاوست» اثر گونو و نیز «سوییت ایرانی» از گریگوریان را اجرا نمود.
در سال بعد، رهبری ارکستر به موسیقی دان خوشفکر، مرتضی حنانه سپرده شد.

حنانه قطعه ای را به نام «منوئت» برای ارکستر نوشت و در کنسرت های مختلفی این قطعه را به همراه «کنسرتو پیانو» از شوپن، «راپسودی مجار» از لیست، «اورتور فیدلیو» از بتهوون ، «فنلاندیا» از سیبلیوس و … اجرا نمود. وی در فصل کاری خود، دوقطعه را با نام های «رقص رنگرزها» و «سوییت شهر مرجان» نوشت و با ارکستر اجرا نمود که این دومی، موجبات اخذ بورس تحصیلی و سفر به ایتالیا را برای وی فراهم آورد.پس از عزیمت حنانه، سرژ خوتسیف، نوازنده چیره دست ویولن، رهبری ارکستر را در دست گرفت و نخستین کنسرت خود را در اسفند ۱۳۲۲ اجرا کرد.

حشمت سنجری نیز از ۱۳۲۸، رهبری «ارکستر هنرجویان هنرستان» را به عهده گرفت و در کنسرت های خود آثاری را از بیزه، بتهوون ، چایکوفسکی و اثری از خود را با نام «سوییت رنگارنگ» اجرا نمود.

پس از مراجعت سنجری از آمریکا به ایران در سال ۱۳۳۵، نوازندگانی از اتریش نیز به همراه وی به ایران آمدند و در بهبود کیفیت ارکستر و هم چنین جبران نقوص و فقدان وجود برخی از سازها نقش مهمی را ایفا نمودند.

حشمت سنجری قطعه ای را به نام تابلوهای ایرانی در موومان های افق بی کران، رقص مضراب ها، دوحالت و سرانجام نوشت که اکنون اجرایی از آن با ارکستر فیلارمونیک پلودیو به رهبری دکتر منوچهر صهبایی موجود است.

از سال ۱۳۳۶ رهبری ارکستر سمفونیک به هایمو تویبر، موزیسین اتریشی سپرده شد و او تا پایان دوره ی رهبری خود(۱۳۳۹ش.) در حرکتی بی سابقه برای نخستین بار «رکوییم موزارت» را به همراهی «گروه آواز جمعی هنرهای زیبای کشور» و «کنسرتو پیانوی شماره ۲» اثر امین الله حسین آهنگساز خوش قریحه ی ایرانی تبار را اجرا نمود. تویبر در کنسرت های خود، توجه بیشتری را به آثار موتسارت از جمله «عروسی فیگارو» و «اورتور فلوت سحر آمیز» به نسبت رهبران پیشین نشان می داد.

پس از او سنجری مجدداً رهبری ارکستر را برای یک دوره ی پربار به دست گرفت و کنسرت های متعددی را به مناسبت های مختلف اجرا نمود. در این دوره فضا برای حضور قطعات جدی آهنگسازان ایرانی باز تر شد و آثار متفاوتی از ایشان در سال های مختلف به اجرا درآمد.

کنسرتو پیانوی امین الله حسین، پرلود-آریا-توکاتا و فوگ برای ارکستر زهی و تیمپانی اثر لوریس چکناواریان ، رویای یک شیطان کوچک اثر مرتضی حنانه، قطعه ای برای سازهای زهی اثر مصطفی کمال پورتراب، زال و زودابه اثر ثمین باغچه بان، فانتزی برای ارکستر اثر هوشنگ استوار و… همگی در دهه ی چهل شمسی و با اجراهای نسبتاً کامل و پسندیده ای به جامعه ی موسیقی ایران ارائه شدند.

آهنگسازان ایرانی در این دوره، بیشترین توجه خود را به قالب های کلاسیک و رومانتیک موسیقی معطوف کرده بودند و طبعاً آثار ایشان متأثر از تکنیک های غالب آن دوره های فرهنگی می گردید.

در آن دوره موزیکولوژیست های آکادمیکی چون محمدتقی مسعودیه ، فوزیه مجد و هرمز فرهت نیز قطعاتی را برای ارکستر می نوشتند که از این میان دو قطعه با نام های دو موومان برای ارکستر سازهای زهی اثر محمد تقی مسعودیه و مازندرانی(راپسودی برای ارکستر) اثر هرمز فرهت به رهبری فرشاد سنجری در سال ۱۳۴۹ اجرا گردید. فرشاد سنجری در همان سال نیز اثر مشهوری را از احمد پژمان با عنوان راپسودی اجرا نمود.

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

دیدگاه ها ۲

بیشتر بحث شده است