موریس راول، اسطوره امپرسیونیست (IV)

شنبه ۲۶ دی ۱۳۸۸

موریس راول (1875 – 1937)

در آن زمان این باله مورد تائید حضار واقع نشد و تنها دو اجرا داشت و این باعث شده بود که دیاگلو از ادامه کار کناره گیرد. تنها یک سال بعد این اثر جانی تازه یافت و با تقدیر و استقبال روبرو شد. استراوینسکی گفت: “دافنز و شوله، یکی از بهترین تولیدات موسیقی فرانسوی است” و نویسنده بارنت جیمز (Burnett James) گفته: “اثری اثرگذار از راول، یکی از تواناترین قطعه های وی برای ارکستر.” این اثر با ریتم غنی، اشعار و روحی طبیعی برجسته شده است و شامل دو ارکستر بزرگ یکی بر روی سن یکی پشت سن است.

نوشتن این قطعه عظیم سلامتی راول را به خطر انداخت که باعث خستگی شدید عصبی وی شد و او را وادار به ماهها استراحت کرد. در سال ۱۹۱۴ زمان جنگ جهانی اول راول، تریوی (با سه ساز پیانو، ویولن و ویلنسل) سبک باروک خویش را ساخت. این قطعه که نواختن آن بسیار سخت است، شاهکاری در بین آثار تریو محسوب می شود.

اگرچه راول قد کوتاه و وزن سبکش را ویژگی هایی برای خلبان شدن در نیروی هوایی فرانسه در زمان جنگ جهانی اول می دید اما به دلیل سن و ناتوانی جسمی آنرا نپذیرفتند. به جای آن راننده کامیون های جنگی در شهر وردن شد! در ابتدا راول با آدولف هیتلر مخالفتی نداشت اما با مرگ مادرش در سال ۱۹۱۷ موافقت وی با او برگشت و دچار افسردگی هولناکی شد که به ناراحتی روحی وی و غم ناشی از رنج هموطنانش در زمان جنگ افزود.

با اینحال راول توانست در سالهای جنگ چندین اثر بسازد که مشهورترین آن Le Tombeau de Couperin است که در سال ۱۹۱۹ برای اولین بار اجرا شد. تمام بخشهای این قطعه را به دوستش که در جنگ کشته شد تقدیم کرد و بخش پایانی را به شوهر از دست رفته پیانیست مورد علاقه اش خانم مارگریت لانگ (Marguerite Long) تقدیم نمود.

در زمان جنگ، “اتحادیه موسیقی ملی فرانسه” تشکیل شد اما راول علی رغم تنفرش از تجاوز آلمانیها به کشورش به آن گروه نپیوست و آنرا این چنین بیان نمود: “برای یک آهنگساز فرانسوی خطرناک خواهد بود که به گروه ملی خود نپوندد. اما موسیقی ما در حال حاضر آنقدر غنی است که به زودی با قاعده های غلط آکادمیک فاسد و منزوی خواهد شد.” راول در پایان جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۸ توان خود را از دست داده بود.

قسمتی از کنسرتو برای پیانو اثر موریس راول، با پیانوی کریستین زیمرمن و با رهبری پیر بولز را بشنوید

با مرگ دبوسی، خروج ساتی، شونبرگ و استراوینسکی، موسیقی کلاسیک مدرن شیوه ای جدید یافت که راول باید آن را شکل می بخشید. در سال ۱۹۰۲ دیاگلیف بار دیگر از راول خواست تا قطعه ای برای باله بسازد؛ “وین” (یا La Valse) ساخته شد؛ اگرچه این قطعه سالها بعد بسیار معروف شد و به “خارق العاده و وخیم” شهرت یافت اما دیاگلیف آن را نپذیرفت و گفت: “این باله نیست، تنها هاله ای از باله است!”

راول از این برخورد رنجید و رابطه اش را با وی قطع کرد. بعدها زمانی که کنسرتهای این اثر مشهور شد دو مرد بار دیگر در سال ۱۹۲۵ همدیگر را ملاقات کردند اما راول از دست دادن با او امتناع کرد و دیگر هیچگاه همدیگر را ندیدند.

en.wikipedia.org

ارسال دیدگاه

آثار مرتضی محجوبی به انتشار رسید

ردیف و قطعاتی از مرتضی محجوبی به انتشار رسید. این کتاب، حاصل اندیشه و انگیزه شهرام محذوف در تبدیل دست‌نوشته‌های مرتضی محجوبی به خط نت بین‌المللی است که با همکاری فخری ملک‌پور، در طول مدت ۳سال به انجام رسیده است که دارای ۱۲ مقام (شامل ۷ دستگاه و ۵ آواز) است. تنظیم تمامی پیش‌درآمدها، قطعات ضربی، تصنیف‌ها و رِنگ‌ها توسط شهرام محذوف صورت گرفته است.

همه همصدا با سمفونی نهم بتهوون (II)

این تجربه‌ای است که به ندرت می‌شود به آن رسید، و به‌نظر من همین گروه کر شهر تهران چه اعضای دائمی و چه اعضایی که به آن اضافه شده‌اند، این تجربه را همراه خودشان در زمان‌های طولانی خواهند داشت و همین باعث خواهد شد که مطمئناً بیشتر علاقه‌مند بشوند و فعال‌تر بشوند و در کارشان ثابت‌قدم‌تر شوند.

آخرین ارسال‌ها

از روزهای گذشته…

نگاهی به «شوشتری برای ویولون و ارکستر» (VIII)

با پایان میزان ۱۶، تاکید سازهای مضرابی ایرانی جملات را به شکل کوبنده تری نشان می دهند و ما را به سوی جملاتی سریع تر با دیرند کوتاه تر نغمه ها سوق می دهند. نقش سازهای ایرانی در این جمله و جملاتی که در ادامه می آید، تغییر فیگورهای ریتمیک و ایجاد ضد ضرب های قوی است.

فرهنگ اسلامی و پیدایش موسیقی چند صدائی در اروپا (II)

اورشپرونگ این تاثیرگذاری را دقیقاً شناسایی نمود به خصوص که ملودی های وارداتی در اصل به ساز خاصی وابسته نبوده اند. در این چند دهه، بعد از انتشار مقاله شورانگیز و در عین حال دقیق اورشپرونگ، مرتب به حجم نشانه ها و مدارکی که دلالت بر این دارند که سرچشمه هنر اروپایی، هنر شرقی- اسلامی بوده است اضافه شده است.

پروژه ساخت ویلن “کانون” (II)

از نظر ساختارو مهندسی ابعاد و اندازه ها، نزدیک به کمال مطلوب از نقطه نظرتقسیمات طلایی می باشد، انتخاب چوبها برای صفحات زیر و رو از تعادل کیفی برخوردارهستند، فرم قوسها و منحنی های صفحات به شکلی تعبیه شده است که هیچ فشار مکانیکی (استرس) مازادی را که در تعامل با کل بدنه ساز باشد را نشان نمی دهد، دریچه های اف و مساحت آن در وضعیت تعادل بهینه برای سیستم تنفسی ساز به شمار می آید، همچنین تقارن و نحوه تراش، یکی دیگر از نشانه های قدرت سازنده ساز می باشد.

“سه گاه و شور”در نی انبان اسکاتلندی

آیا میتوان در نواحی کوهستانی (HighLand) اسکاتلند سه گاه را شنید؟ البته که می شود! بد نیست بدانیم که نی انبان های کوهستانهای اسکاتلند گامهایی را به گوش می رسانند که میکروتونال بوده و فواصل بعضی از آنها دقیقاً منطبق بر دستگاههای خودمان می باشد.

جف بک، نابغه دیوانه!

جف بک (Geoffrey Arnold “Jeff” Beck) در ۲۲ ژوئن سال ۱۹۴۴ در والینگتون انگلیس بدنیا آمد. او نوازنده راک انگلیسی و یکی از اعضای گروه رویایی آن زمان یعنی Yardbirds که ستارگانی چون اریک کلاپیتون و جیمی پیج در آن حضور داشتند، بود. جف بک در کودکی خواننده گروه کر کلیسا بود، وقتی نوجوان بود توانست نواختن را با قرض گرفتن گیتار فرا بگیرد.

رفتار موسیقایی، ساختار اجتماعی (I)

“موسیقی یک فعالیت است که مردم آن را انجام می دهند. معنای آن بسیار انتزاعی است؛ این معنا وابسته به مردمی است که به آن موسیقی می پردازند. موسیقی معنای ذاتی و طبیعی ندارد بلکه وابسته به مردمی است که آن موسیقی را ایجاد کرده اند، انتقال داده اند و به آن واکنش نشان می دهند (Small1998:2).”

مروری بر اجرای «چند شب دو نوازی همساز»

کمبود یا نبود رپرتوار معتبر و تحسین‌شده اولین چیزی است که پس از سه نوبت کنسرت (در دو شب) با عنوان «چند شب دونوازی همساز» در خاطر می‌مانَد. گویی مهم‌ترین حکمت چنین کنسرت‌هایی بازنمودن جای خالی است و انگشت گذاشتن بر ناداری ما. رپرتوار کم‌شمار به جای خود، اغلب اجراها بیش از آن، در حکم تاباندن نور بر فقدان یا ناآشنایی با تکنیک‌های آفرینش همنوازانه (یا همان فن تصنیف‌کردن همساز) در موسیقی کلاسیک ایرانی بودند. آنها به درجات پیام می‌دادند؛ برخلاف تکنوازی که خواه به صورت بداهه خواه به صورت ازپیش‌ساخته، مجموعه‌ای از فن‌هایش نزد موسیقیدانان ما کاملا درونی شده و گاه به بیان لفظی نیز درآمده، هم‌نوازی حتا به قدر کافی تجربه هم نشده است. و این پیام تا حدودی درست است اما فقط تا حدودی.

منیره خلوتی

هماهنگی در موسیقی ایران (II)

از کارهای او یکی ترجمه کتاب «هارمنی» بود که آنهم به کمک مزین الدوله انجام شد و شامل جزوه ای بود که توسط او به شاگردان مدرسه موزیک تدریس می شد و بچاپ هم نرسید. این کتاب در حقیقت یک نوع هم آهنگی ساده برای پیانو بود و بسبک چهارصدایی نوشته نمیشد بلکه آنهم شامل دست راست و دست چپ پیانو بود و به هرحال برای اولین بار تدریس این فن در مدرسه موزیک شروع شد. سالار معزز مارشهای نظامی و سرودهائی هم برای مدارس میساخت که آنها را نیز بهمان سبک «هارمونیزه» میکرد که با پبانو نواخته میشد و برای ارکستر نظامی هم مینوشت که در دسته های موزیک نواخته میشد.

دو مضراب چپ (قسمت پایانی)

در بخش های قبلی و در قیاس ویژگی های ساختاری چند قطعه اشاره هایی به آثار پرویز مشکاتیان شد. اما در این بخش به مثال های بیشتری خواهیم پرداخت، تا ببینیم این تکنیک مضرابی در آثار پرویز مشکاتیان به چه صورت هایی قابل اجراست.