گفتگوی هارمونیک
اغلب مردم جهان خواسته یا ناخواسته با کارهای موسیقی جورج
فردریک هندل آهنگساز آلمانی متعلق به دوره باروک آشنا هستند. چرا که بدون آنکه نامی
از وی آورده شود، مجموعه ای از کارهای او که بر اساس ترجمه ای از انجیل به زبان
انگلیسی تهیه شده است، همه ساله در ایام سال نو مسیحی از رادیو و تلویزیون اکثر
کشورها پخش می شود.
هرچند امروزه در عالم موسیقی – حداقل میان مردم عام –
نام هندل را کمتر می شنویم اما از نوشته ها و شواهد تاریخی اینگونه برمی آید که
هندل در زمان زندگی خود، در عالم موسیقی اروپا خدایی می کرده است. حال آنکه باخ
موسیقیدان هموطن او به دلیل وقف موسیقی خود به کلیسا تا سالها پس از مرگ در گمنامی
به سر می برد.
بین موسیقی هندل و باخ وجوه مشترک بسیار کمی می توان یافت،
شاید به این دلیل که هندل قسمت اعظم زندگی خود را در انگلستان به سر برد. این موضوع
بخصوص وقتی پیچیده تر بنظر می رسد که بدانیم این دو غول موسیقی باروک هر دو در یک
منطقه در آلمان و تنها با فاصله ۲۸ روز از یکدیگر پای به عرصه هستی گذاردند.
همانند بسیاری از موسیقیدانان، پدر هندل علاقمند بود که فرزندش حقوقدان شود
و اغلب مانع از فعالیت موسیقی او در دوران کودکی می گشت. تا اینکه روزی هندل – که
کودکی بیش نبود – برای دوک دربار وقت ارگ نواخت و دوک پدر هندل را سرزنش کرد که چرا
مانع تحصیل موسیقی فرزند خود می شوی و به او دستور داد تا برای فرزندش یک ارگ تهیه
کند. علت این امر در واقع آن بود که پدر هندل از جراحان دربار بود و به آنجا رفت
آمد زیاد داشت. اینگونه بود که این کودک با استعداد رسما” با رضایت نسبی پدر وارد
عرصه موسیقی شد.
Violin Concerto,
Op.8-1- Allegro – از مجموعه سویت “موسیقی آب”
اما “موسیقی آب” یا
“Water Music” چیست؟
در سال ۱۷۱۵ ارتباط میان هندل و پادشاه وقت انگلستان
یعنی جورج اول به دلیل بدگویی هایی که اطرافیان میان شاه از هندل ابراز می داشتند
خراب شد. به گونه ای که پادشاه علاقمند به موسیقی، تا مدتها در سر اجراهای او حاضر
نمی شد. اما عده ای از اطرافیان و علاقمندان به موسیقی که قهر پادشاه و هندل را به
نفع موسیقی انگلستان نمی دانستند نقشه ای را برای آشتی شاه با هندل طرح کردند.
نقشه اینگونه بود که در سال ۱۷۱۷ در یکی از روزهایی که پادشاه با قایق در
حال عبور از رودخانه تایمز (Thames) بود، هندل با ارکستر خود در قایقی دیگر یکی از
قطعات مورد علاقه پادشاه را اجرا کردند. نقشه موفقیت آمیز بود و پادشاه را بسیار
تحت تاثیر قرار داد و بعد از آنکه هندل به قایق پادشاه رفت، جورج اول او را در آغوش
گرفت. پس از آن پادشاه دستور تکمیل این قطعه – که قبلا” در سال ۱۷۱۵ تهیه شده بود –
را داد و هندل این کار را انجام داد. جورج اول نیز برای آنکه دوستی خود به هندل را
بیشتر ثابت کند حقوق او را دو برابر کرد و وی را معلم رسمی فرزندان و نوه های خود
کرد.
مجموعه موسیقی (Suite) هایی که در این ارتباط ساخته شد به Water Music
مشهور گشت و از جمله کارهای هندل است که دورترین شباهت به موسیقی آلمان و البته
نزدیکی بسیاری به سبک موسیقی انگلستان دارد.
۱ نظر