گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

گفته می شود تورت (Tourte) برای تهیه چوب های آرشه خود از شاخه پرنامبوک (pernaubuco) امریکای جنوبی استفاده می کرده که اجزای باقیمانده بشکه ای عرق نیشکر دراسکله پاریس بوده اند. اما این داستان چندان قابل استفاده به نظر نمیرسد.

این چوب متعلق به مناطق حاره ای در قرن هجدهم عموما درعصاره گیری مواد رنگی جهت رنگ امیزی منسوجات به کار می رفته است.

جالب آنکه یکی از نخستین آرشه های ساخته شده از پرنامبوک با نام teinturier‌ علامتگذاری شده و این تخلص می تواند اشاره ای به کاربرد فوق داشته باشد.

دراصل، چوب ها تنها روغن کاری می شدند و البته در قرن نوزدهم، کاربرد نوعی لاک الکل نیز برای پرداخت آنها متداول بوده است.

در این مبحث با توجه به وجود آرشه های مدرن و صرف نظرازکلیه جزییات مربوط به سیر تحول در ناحیه نوک آرشه(head) و همچنین قسمت موها، بعضی از جزییات مورد بررسی قرار گرفته اند.

تصاویر ۱-۷ تا ۳-۷ به بازبینی و بررسی آرشه، بخش های متشکله و واژگان تکنیکی متناظر می پردازند.


تصویر ۱-۷

نمای حلقه فلزی آرشه واستقرار آن بر روی چوب پاشنه(ساختار پاشنه آرشه). a –صدف روی محفظه اتصال موی آرشه.

b – قطعه فلزی که ممکن است امتداد آن تا انتهای پاشنه در نزدیکی چوب آرشه ادامه یابد. سایر بخش ها در تصویر ۲-۷ آمده است.


تصویر ۲-۷

نمای پاشنه آرشه که در تصویر فوق نشان داده شده، جهت نمایش بعضی از قسمتها و نیز مکانیزم تنظیم و تطبیق، از چوب آرشه جدا شده است:

۱- قسمت تابیده شده با سیم نقره ای (لفاف نقره ای)

۲- قسمتی که با شست دست لمس میشود(لفاف چرمی).

۳- بخش تحتانی چوب آرشه با نمایی از محل قرارگیری زبانه ی زیرین پاشنه

۴- برجستگی انتهایی چوب آرشه جهت استقرار پیچ تنظیم(nipple)
۵- تسمه موها

۶- حلقه یا بست فلزی

۷- پاشنه(frog‌)آبنوس با قسمت چشم از مروارید اصل
۸- صفحه فلزی سه وجهی که بر روی بخش تحتانی چوب پاشنه متصل شده است.


۹- زبانه زیرین که در پاشنه آبنوس فرو رفته و باحرکت پیچ انتهایی آرشه این زبانه حرکت می کند.
۱۰ و ۱۱- پیچ انتهایی آرشه(مرکب از سرپیچ و شفت).


تصویر ۳-۷

تصویر ۳-۷:
تصویر سر (نوک) یک آرشه(اندکی بزرگتر از اندازه واقعی) به همراه لایه نازکی در زیر آن که از جنس عاج یا نقره می باشد. قطعه بسیار کوچکی که از این لایه با زاویه قائم نسبت به آن تا انتها امتداد می یابد برای حفاظت چوب در نوک آرشه
( پیکان رو به پایین در تصویر۳-۷) شکل گرفته است. معمولا یک لایه نازک آبنوس میان چوب وعاج یا فلز در لایه مذکور تعبیه می شود(پیکان کوچک به سمت چپ). نوک آرشه باید میان تهی باشد تا گره انتهای موهای آرشه را نگاه دارد وگیره کوچک چوبی به صورت گوه آن را در محل خود ثابت کند.

شکل نوک و قسمتی که اصطلاحا گلویی (throai ) نامیده شده ودر قسمت پشت قرار می گیرد(پیکان بزرگتر)، مشخصه متمایز فرد یا آتلیه سازنده آرشه خواهد بود به نحوی که یک فرد آگاه و متخصص می تواند از ترکیب این قسمت و پاشنه اصلی آرشه و نیز ویژگی های چوب آن، هویت و اصالت آرشه را تعیین نماید.

موهای آرشه در ناحیه اتصال نوک(head) و پاشنه(frog) به همراه قطعات کوچک چوبی برای استحکام بیشتر تعبیه می شوند. موها، با کشیدن به سمت عقب، در امتداد چوب آرشه و به کمک پیچ تنظیم کننده، نگاه داشته می شوند.

در این مقوله، جزییات تکنیکی در زمینه تثبیت و تحکیم دوسرتسمه موها در نوک و پاشنه و چگونگی موگذاری مجدد آرشه، دارای اهمیت موضوعی نیستند.

پاشنه ساختار نسبتا پیچیده ای است از چوب(اغلب آبنوس و بعضا عاج فیل یا لاک لاک پشت)، فلز ( نقره، طلا، نیکل یا مفرغ)و مرواریداصل، به همراه یک پیچ‌ تنظیم در انتها که با یک مکانیزم مهره ای کشنده که داخل چوب پاشنه ثابت شده و پاشنه را جهت تنظیم میزان کشیدگی موهای آرشه، به جلو و عقب حرکت می دهد. ( تصویر ۲-۷ /۹ )

پاشنه بواسطه یک سطح زیرین چند وجهی فلزی که توسط میخ کوچکی محکم شده اند، بر روی چوب آرشه حرکت می کند( تصویر ۲-۷ /۸). ساختار کلی پاشنه البته با وجود اندازهای کمابیش استاندارد – مشخصه شخص یا کارگاه سازنده آن بوده و مواد به کاررفته در این ساختار نشاندهنده کیفیت آن، دست کم از نظر سازنده آن می باشد.

رضا ضیائی

رضا ضیائی

متولد ۱۳۵۴
سازنده خانواده ویولن

Maestro liutaio (master violinmaker) Approved by professional master violinmaker in Italy-Cremona Making: violin, viola, cello & bass

دیدگاه ها ۲

  • سلام ممنون از اطلاعات مفیدتون.من می خوام یه آرشه حرفه ای بخرم ولی آرشه هایی که تا به حال دیدم از کیفیت بالایی برخوردارنیستند.در ایران هم بهترین نوع آرشه دوفلر هست که چندتایی شون از همون اول چوبشون کج بود و مال استادم هم بعد از مدتی کج شد.وبه نظر نمیاد که قیمت واقعیشم ۷۰۰۰۰۰ باشه. لطفا راهنماییم کنید

  • با درود
    آقای فرزان
    این مبحث بسیار مفصل و دقیق می باشد، شما می توانید از طریق ایمیل با من تماس گرفته تا مراحل لازم را برای راهنمایی شما آغاز کنیم.
    طرح این نکته ضروریست که باید آرشه و ویلن با سیستم آناتومیک بدن سازگاری بهینه داشته باشد،تهیه این دو مقوله با کیفیت لازم و مناسب ، موضوعی حائز اهمیت و جدی می باشد که هر نوع کوتاهی در آن می تواند به عوارض جبران ناپذیری در ساختار فیزیکی و روانی بدن منتهی شود.

    با سپاس

بیشتر بحث شده است