گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نگاهی به «شوشتری برای ویولون و ارکستر» (۸)

با پایان میزان ۱۶، تاکید سازهای مضرابی ایرانی جملات را به شکل کوبنده تری نشان می دهند و ما را به سوی جملاتی سریع تر با دیرند کوتاه تر نغمه ها سوق می دهند. نقش سازهای ایرانی در این جمله و جملاتی که در ادامه می آید، تغییر فیگورهای ریتمیک و ایجاد ضد ضرب های قوی است.

جمله بعدی که از میزان ۲۴ آغاز می شود، در واقع تکرار همان تم آغازین قطعه است ولی با تغییراتی در ارکستراسیون و اصوات موازی تم اصلی که با حرکت پایین رونده دو ساز کلارینت باس و ویولا همراه است.

با شروع میزان ۳۷، با یک دیکرشندو سازهای زهی به خصوص ویولا و ویولونسل فضای انتظار گونه ای را برای ورود ویولون ایجاد می کنند و گروه تارها با تکنیک “پوش” با صدایی پر طنین و خالی از فرکانسهای زنگ دار (High Frequencies) در ایجاد این خلسه می کوشند تا اینکه بخش سولو با فورته ویولون با دیرند کوتاه نغمه ها، سریع و کوبنده آغاز می شود:

از همان اولین میزان های شروع سولوی ویولون، نت های کشیده کلارینت یک فضا سازی خلسه آوری را در تب و تاب حرکت ویولون سولو به گوش ما می رساند:

ویولون همچنان بی وقفه می نوازد و بخش مضرابی ارکستر در پایان جملات ویولون که جمله ای پایه مانند را به اجرا می گذارد، حرکتی بالا رونده انجام می دهد که نوید دهنده جمله بدون وقفه بعدی ویولون سولو است.
در میزان ۶۸، ملودی ویولون وارد دانگ دوم شوشتری شده و به صورت سیکوئنسی روند نزولی طی می کند و باز جمله ترجیع بند نواخته می شود:

آغاز میزان ۶۵، ایستی کوتاه در فواصل گوشه جامه دران آواز اصفهان دارد ولی سیکوئنس وار همین جمله به شکل پایین رونده به سمت بیداد و سپس شاهد شوشتری فرود می آید و در این زمان همراهی فلوت ها و ابوا که شنیده می شود که به این صورت همنوازی می کنند:

برای اینکه با روش هارمونیزاسیون دهلوی در این قسمت قطعه بیشتر آشنا شویم، این سه نت کشیده که توسط فلوتها و ابوا در همراهی ویولون زده می شوند را نسبت به بخش ویولون، با سه رنگ مشخص کرده و آنالیز می کنیم.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

بیشتر بحث شده است