علیرضا میرعلی نقی

موسیقیدانانی که درک و درایت و صداقت بیشتری دارند، نه درگفت وگوی رسانه ای بلکه در صحبت های خصوصی، بی پیرایه می گویند که مردم به هوای تداعی گذشته موسیقی را خواهانند و تهیه کننده ها به سودای پول بیشتر، حاضر نیستند ریسک کنند و سرمایه شان را بخاطر خلاقیت به خطر بیندازند. آنهایی که دقیق تر حرف می زنند، عقیده دارند که فضا مناسب خلاقیت نیست.

فرامرز اصلانی، موسیقیدان پاپ آن سالها که بخاطر موسیقی سنجیده و سالم خود؛ در آن زمان و این زمان، نسبت به دیگران دارای امتیاز و برتری بوده، دو سال پیش در مصاحبه ای گفت که شرکت سی.بی.اس بابت فروش آلبوم معروف «اگه یه روز بری سفر»، حدود یک میلیون دلار به پول سال ۱۳۷۵ (۱۹۷۸) به او بدهکار است و مسؤولان شرکت گفته اند که در صورت تأسیس مجدد آن در ایران، این مبلغ به او پرداخت خواهد شد!

یعنی موسیقی پاپ نخبگان ایرانی که برخلاف دهه های قبل بیشتر برمحور ترانه سرا و آهنگسازی چرخید تا خواننده هایش چنان تأثیری داشت که موسیقیدان سنتی هم از نفوذ آن مبرا نبود. دراین مسابقه موجود هرچند اعلام نشده که برای کسب مقام «تعهد اجتماعی» جریان داشت، آثاری به کل متفاوت با دهه های قبل آفریده شد. آثاری که با نام های دیگری غیراز ویگن و منوچهر و روانبخش شناخته می شود.

موسیقی «ویگن» و «منوچهر سخایی» و «محمد نوری» و «سروان حسینی» و «پرویز وکیلی» و… همه آنچه که به عنوان اولین خاطرات شنیداری ما از موسیقی پاپ شناخته می شوند؛ و اتفاقاً سالم ترین آثار در زمینه «آهنگفارسی» درچهل سال گذشته، شاید همان‌ها باشند. آثاری عموماً در فضاهای رمانتیک و عافیت خواه که هیچکدام از فرضیات آرمانی شنونده را درباره زندگی، عشق و مرگ، برهم نمی ریختند و از فضای سیاه و عصبی آنچه که در سالهای ۱۳۵۰ تولید شد، فرسنگ ها دور بودند.

از اوایل سالهای ۱۳۷۳ـ۱۳۷۲ این نفوذ کم کم آشکار شد و معلوم شد بسیاری از جوانانی که سازهای سنتی رامی نوازند، دراصل بخاطر محدودیت های مقطعی جامعه در استفاده از مشتقات گیتار و درام بوده است. وزش باد تحول باعث شد که ریشداران و گیسودرازان، سه تار و کمانچه را فرو بگذارند و به سوی کیبورد و گیتار بروند. همان انتخابی که از همان اول باید می کردند و در آن زمان، شرایطش نبود. وضعیت جامعه هنری بلاتکلیف ایران دراین سالها باعث شد که از همان اول هم با سازها و ملودی‌ها وریتم های موسیقی سنتی و مقامی، برخوردی شود که بیشتر شایسته موسیقی پاپ بود و تمام این ناهنجاری ها با عنوان «نوآوری» (!) توجیه و حتی تفسیر می شد.