گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

Posts by سجاد پورقناد

تاریکخانه موسیقی ایران (۵)

شاید بنیانی ترین مشکلی که طیف مرکز حفظ و اشاعه در فهم روش و منش وزیری و هم مکتبان او داشته، عدم درک مفهومِ «علم» است. تا وقتی ما قدرت شناسایی پدیده های علمی را نداشته باشیم، در طبقه بندی مسائل مختلف فرهنگی، هنری، اجتماعی و… دچار مشکل می شویم. پدیده های علمی قابلیت تکرار دارند، مثلا می دانیم که اگر قیچی حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در مصر اختراع نمی شد، به احتمال قریب به یقین بالاخره سالها بعد فردی دیگر این وسیله را اختراع می کرد، همینطور چرخ، نخ، سوزن و… ولی به قول محسن قانع بصیری: «اگر بتهوون سمفونی نه اش را نمی ساخت، امکان داشت که تکنیک های ارکستراسیون یا هارمونی او توسط فرد دیگری خلق شود ولی امکان نداشت کس دیگری یک سمفونی دقیقا مثل آن سمفونی بتهوون بسازد، چراکه هنر اصولا پدیده ای منحصر به فرد است»‌ (نقل به مضمون از یک گفتگوی شخصی)

تاریکخانه موسیقی ایران (۴)

در این مصاحبه مکررا با مغلطه هایی مواجه می شویم که بخشی از آنها را پیشتر خواندید ولی قسمت هایی از این گفته ها، مغالطاتی است که از زبان موسیقیدانان دیگر نزدیک به این طیف هم شنیده شده است؛ جایی که لطفی می گوید: «مگر در این مدت کارهای ارکستر گلها یا کارهای ادامه‌دهندگان راه وزیری مثل آقای دهلوی و فخر‌الدینی بین‌المللی شده است؟»

تاریکخانه موسیقی ایران (۳)

لطفی در رد ادعای مصاحبه کننده که دلیل برکناری وزیری از هنرستان را تمرد از دستور رضا شاه می داند، می گوید، فقط این یکی از دلایل کنار گذاشتن او تمرد بوده: «تندروی‌های وزیری باعث شده بود که او با مخالفت‌ها و انتقاد‌های شدیدی روبه‌رو باشد. این را در مطبوعات آن زمان می‌توانید ببینید. در روزنامه “ناهید” از وزیری به عنوان تخریب‌کننده موسیقی ایرانی یاد می‌شود.»

تاریکخانه موسیقی ایران (۲)

پس استفاده مکرر لطفی از عنوان هنرستان موسیقی ملی، تنها یک خلط مبحث در جهت فریب مخاطب است و ایشان هیچ گاه در یک سیستم آکادمیک هنرستانی، همچون هم دوره ای هایش مانند علی رهبری، کامبیز روشن روان و اسماعیل تهرانی درس نخوانده است

تاریکخانه موسیقی ایران (۱)

نوشته ای که پیش رو دارید، نقدی است بر یکی از مصاحبه های مشهور زنده یاد محمدرضا لطفی در مورد آثار و فعالیت های زنده یاد علینقی وزیری. قرار بود این نوشته را ابتدا به رویت این استاد فقید برسانم و بعد از شنیدن نظرات ایشان، آن را منتشر کنم که متاسفانه مصادف شد با بیماری و فوت ایشان. پس از این اتفاق، این نوشته سالها منتشر نشد تا اینکه متوجه شدم این مصاحبه همچنان مورد استناد بعضی از علاقمندان موسیقی کلاسیک ایران قرار می گیرد، در نتیجه برآن شدم تا این نقد را به انتشار برسانم. تیتر این یادداشت را زنده یاد محسن قانع بصیری فیلسوف و نظریه پرداز نامی برای این مقاله انتخاب کرده است. یاد این سه استاد بزرگ فرهنگ و موسیقی ایرانی گرامی باد

نه کلاسیک نه پاپ

سه شنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۹ نوشته ای با قلم نگارنده (در واقع مصاحبه ای که به شکل مقاله پیاده شده بود) در پرونده ای درباره محسن چاووشی با گردآوری مهدی موسوی تبار در روزنامه فرهیختگان منتشر شد. این نوشته هرچند در پرونده ای درباره فعالیت های محسن چاووشی منتشر شده است (که انتشار نقد موسیقی های پاپ در حوزه فعالیت ژورنال گفتگوی هارمونیک نیست) اما اشارات آن به روشی برای تحلیل انواع موسیقیِ محض و مخصوصا پرداختن به نوع خاصی از موسیقی که نه پاپ است و نه کلاسیک و نه حتی چیزی میان این دو (مانند بسیاری از آثار واروژان و بابک بیات) مرا بر آن داشت تا به باز نشر آن در این ژورنال بپردازم:

شریفیان: تا مدیری می فهمد که چه کار باید کند عوض می شود!

من زمانی که آقای رهبری حضور داشتند من در حال نوشتن این اثر بودم و یک یا دو ماه پس از رفتن ایشان این اثر آماده شد و قرار بود با توافقی که بین من و بنیاد رودکی پیش آمده بود، این اثر با ارکستر سمفونیک اجرا شود. معمولا کارهای من سخت هستند و همیشه هم زمان ها کم است و نظم خاصی هم معمولا وجود ندارد در بنیاد رودکی، من تصمیم گرفته بودم خودم قبل از اجرا شروع به کار با نوازندگان محلی و ارکستر سمفونیک کنم ولی چون زمان کم بود با دوستم آقای الیف دعوت کرده بودم از بلغارستان که بیایند و با ارکستر کار کنند همزمان با کار من با نوازندگان محلی. ولی طبق معمول همیشه ناهماهنگی هایی است و تغییر مدیریت در بنیاد رودکی باعث شد که نتوانند برای ایشان در موقع مقرر ویزا بگیرند؛ اوضاع طوری شد که ارکستر آماده نشسته بود و کسی نبود که ارکستر را هدایت کند. بالاخره مجبور شدم به مدت یک هفته خودم کار را رهبری کنم و در هفته بعدی که نزدیک به روزهای اجرا بودیم آقای الیف با پیگیری های من آمدند و دو یا سه تمرین کردند و کنسرت دادند؛ این پیگیری ها به خاطر تعهد اخلاقی من بود به ایشان با اینکه قبل از ورود ایشان هم کار تقریبا آماده بود.

نگاهی به کارنامه هنری علی تجویدی (۲)

تجویدیِ ویولن نواز از سال های فعالیت علی تجویدی ویولن نوازی های زیادی ضبط شده است که در آنها چهار ویژگی خودنمایی می کند: ۱- سبک شخصی او در پیوند زدن سبک ویولن نوازی ابوالحسن صبا و حسین یاحقی. ۲- تنوع قابل توجه تحریر ها ۳- استفاده از تکنیک های اسپیکاتو به شکلی که با […]

شریفیان: استفاده از سازهای محلی در بافت سمفونیک مشکل بود

 در این کار پیچیده دغدغه اصلی من و سختی کار من در این بود که چطور می توان یک بافت را در موسیقی سمفونیک بوجود آورد که انواع و اقسام موسیقی های مختلف از سمبل این فرهنگ ها را در آن داشت به علاوه استفاده از سازهای محلی که کار بسیار سختی بود. یکی از […]

نگاهی به کارنامه هنری علی تجویدی (۱)

پانزده سال از درگذشت علی تجویدی یکی از نامدارترین موسیقیدانان ایران می گذرد، کسی که ذوالفنون بود و در چند رشته از سرآمدان هنر موسیقی ایران محسوب می شد. اگر بخواهیم در میان هنرهایی که تجویدی در آنها کم نظیر بود یک نقطه اوج نام ببریم آن تصنیف سازی او خواهد بود. امروز می کوشیم […]

بیشتر بحث شده است