منا: پیراستن متن از زوائد موجب سهولت نت‌خوانی است

تغییراتی از جمله «نگارش تکیه‌ها»، «حذف خطوط اتصال زائد»، «تفکیک جملات و فیگورهای سکانسی و… » توسط شما انجام شده است؛ آیا این تغییرات کیفیت ردیف‌نوازی هنرجویان را ارتقا می‌دهد؛ سبب می‌شود درک صحیح‌تری از ردیف‌نوازی داشته باشند؟
در سنتور، مشخص‌کردن نت تکیه از روی علامت آن نیازمند محاسبۀ ذهنی نوازنده است؛ نت قبلی و بعدی را باید ببیند تا بنا بر زیرایی آنها نت تکیه را مشخص کند. این مشکل وقتی تکیه‌ها پیاپی می‌شوند (مثلاً در تحریرها) بیشتر می‌شود.

از طرفی، مرحوم صبا برای طرز اجرای تکیه‌ها استثنائاتی قائل شده و گاه تکیه را به‌صورت نت پیشای کوتاه تعریف کرده و گاه شبیه سرمضراب (دُرّاب). همۀ این موارد باعث شده‌اند بسیاری از هنرجویان سنتور که حتی گاه چند سال سنتور نواخته‌اند در اجرای صحیح نت‌های تکیه مشکل داشته باشند یا تکیه‌های متوالی را صحیح و تمیز اجرا نکنند.

اینک علائم تکیه را که به‌صورت پیشای کوتاه باید اجرا شوند یک به یک نوشته‌ام تا زیرایی نت تکیه و طرز اجرای آن در تحریرها روشن و درست فراروی هنرجو باشد. نگارش تکیه‌ها با علامت پیشای کوتاه با نت‌نویسی دستی بسیار دشوار است و شاید ازاین‌رو بوده که در گذشته در نت‌نویسی سنتور به‌جای پیشای کوتاه از علامت تکیه استفاده کرده‌اند اما در مقابل، این علامت زیرایی نت تکیه را مستقیماً نشان نمی‌دهد و تعیین زیرایی آن تاحدی مشکل است. اکنون با نرم‌افزار نت‌نویسی کامپیوتری نوشتن تکیه‌هایی که به‌صورت نت پیشای کوتاه اجرا می‌شوند میسر شده و به‌جای علامت تکیه از پیشای کوتاه با زیرایی مشخص استفاده کرده‌ام.

در مورد حذف خطوط اتصال زائد: پیراستن متن از زوائد موجب سهولت نت‌خوانی است. برخی از این خطوط در اجرای دُرّاب‌ها بین پیشای کوتاه مضاعف و نت اصلی است یا وجود خط اتصال بین پیشای کوتاه و نت اصلی که بود و نبودشان توفیری در اجرا ایجاد نمی‌کند. همچنین با توجه به اینکه هجاهای اشعار را با حروف لاتین زیر نت‌ها مشخص کرده‌ام خطوط اتصالی که حدود هجاها را مشخص کنند حذف کرده‌ام. گاه از خطوط اتصال برای نشان‌دادن حدود عبارات یا جملات استفاده شده بود که اینک با جداسازی جملات و فاصله‌گذاری بین فیگورهای داخل جمله همین منظور برآورده شده و احتیاج به درج خط اتصال نیست.
تفکیک جملات و فیگورهای سکانسی هم موجب سهولت دید‌خوانی (دشیفراژ) و نمایاندن ساختار جملات و اجزاء آنها می‌شود؛ هم کاربرد آموزشی دارد هم تحلیلی.

اعمال همۀ مواردی که برشمردید موجب آسانی نگارش، خلوت‌کردن نت‌نویسی و سهولت در درک مطالب و اجرای آنها شده‌اند.