سعید یعقوبیان
۲.۳ فصل دوم
گوشه‌های فصل دوم گوشه‌هایی در مد دشتی‌اند و با تأکید بر درجه‌ی پنجم بالا در مد شور و با تغییر ریزپرده‌ای این درجه اجرا می‌شوند و از این منظر در فصلی جداگانه درنظر گرفته شده‌اند. از سوی دیگر، به علت حضور محوری این دو گوشه در ردیف‌های مختلف دستگاه شور (نتل و بابی راکی، ۱۳۸۸) و نیز اشاره به مدی متفاوت با سه مد اصلی، این دو گوشه حذف نشده و فصلی برای آنها اختصاص یافته است. از این‌رو، جایگاه آنها در توالی فصول اهمیتی نداشته و می‌توانستیم آنها را همانند آنچه در کار نتل و بابی راکی صورت گرفته است درون فصل اول نیز بگنجانیم، اما با هدف متمایزکردن مد شور و نیز بنا به دلایلی که قبلاً اشاره شد از فصل اول منفک و در فصلی جداگانه منظور شده‌اند.
۳.۳ فصل سوم
این فصل حضور مد حسینی است. در ردیف میرزاعبدالله گوشه‌ای با نام حسینی وجود ندارد و مد مذکور نخست در گوشه‌ی گلریز معرفی و سپس در گوشه‌هایی همچون مجلس‌افروز، عزال، بزرگ، کوچک و غیره بسط می‌یابد. گوشه‌ی گلریز، در حرکتی اوج‌گیرنده و بالارونده با طی مسیری یک اکتاوی، آغاز این فصل از دستگاه شور در ردیف میرزاعبدالله است: (به تغییر مایه‌نما دقت شود)
۴.۳ فصل چهارم
در این فصل نیز پس از تکرار درآمد شور و رهاب، گوشه‌های شور دوم در پایین‌دسته اجرا می‌شوند. نکته‌ی درخور تأمل در این فصل، ترتیب گوشه‌هاست که به ترتیب درجات شاهد گوشه‌ها (نغمه‌نگاری ۳) اجرا نمی‌شوند. همان‌گونه که در جداول ۱ و ۲ مشخص است، نتل و بابی راکی نیز به دو ترتیب مختلف از گوشه‌های این فصل در ردیف‌ها اشاره کرده‌اند.
۴. چینش مجدد گوشه ها
جدول ۶- چینش مجدد گوشه‌های دستگاه شور در ردیف میرزاعبدالله
همان‌گونه که ملاحظه می‌شود، گوشه‌های شور پایین‌دسته و رهاب بعد از آن، به دلیل تکراری بودن، در این چینش حذف شده‌اند:
۱.۴ فصل یک
همان‌طور که قبلاً نیز اشاره شد، برای اجرای کامل شور اول و تثبیت فضای آن ابزار کافی در ردیف میرزاعبدالله در دسترس نیست. به عبارت دیگر، فواصل شور اول و دوم از همان گوشه‌های آغازین با هم تداخل دارند و تفکیک صریحی در این گوشه‌ها نیست. در حالی‌که در ردیف‌های آوازی (از قبیل: ردیف دوامی، کریمی و مهرتاش) نخست شور اول معرفی و سپس، از نقطه‌ی معینی (گوشه‌ی سلمک) شور دوم آغاز می‌شود. بدین‌ترتیب، در گوشه‌های فصل نخست باید فواصل مد مبنا استفاده شوند (آنچه در ردیف میرزاعبدالله دیده نمی‌شود).
۲.۴ فصل دو
گوشه‌های شهناز، قرچه و رضوی در فصل دوم، به‌منزله‌ی مدهایی مستقل، یک‌به‌یک پس از اجرا به جایگاه مد مبنا (درآمد شور) باز می‌گردند. در اینجا گوشه‌ها به ترتیب درجه‌ی شاهدشان مرتب شده‌اند. نکته‌ی دیگر اینکه این گوشه‌ها می‌توانند در ادامه‌ی گوشه‌های فصل اول، در همان رجیستر اجرا شوند و نه در پایین‌دسته.
۱ نظر