گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

در مقاله پیشین به بررسی مد لیدین پرداختیم و نمونه های صوتی آن را با هم مرور کردیم. در این قسمت به مد «دورین» می پردازیم. ابتدا یک مد دورین می سازیم؛ با نیم پرده بالا بردن درجه ششم گام مینور به دورین دست پیدا می کنیم:

null

بنابراین آکورد درجه چهارم این مد یک آکورد ماژور است و این تفاوت اصلی در هارمونی دورین با مینور است. برای ساختن یک کادانس در دورین همانند گام مینور می توان آکورد درجه پنجم را نیز ماژور نمود و به کادانس اصلی آن دست پیدا کرد. برای مثال در دورینِ «رِ»:

Dm,G,A,Dm

سه رویکرد اصلی در کاربرد دورین وجود دارد که در قطعه آموزشی این بخش نیز لحاظ شده (۱).


audio file
بشنوید قطعه ای آموزشی در مد دورین

نت این اثر را ببینید

این رویکردها عبارتند از:

۱- دورین به عنوان یک مد کلیسایی با کاراکتری مخصوص

۲- ترکیب با مینورِ دارای تونیک مشترک

۳- کاربرد در موسیقی هایی که با گام پنتاتونیک سر و کار دارند به عنوان گام تامین کننده پنتاتونیک

کاراکتر دورین معمولا برای نشان دادن فضایی شکوهمند و اساطیری بسیار مناسب است:

به این دو نمونه صوتی توجه کنید:


audio file

نمونه اول


audio file
نمونه دوم

در رویکرد دوم تشخیص اینکه آیا مد دورین یا مینور است، دشوار است. می توان گام مینوری را تصور کرد که آکورد درجه چهارم آن در حالت عادی ماژور است. برای روشن تر شدن موضوع چند مثال از ترکیب های متنوع آکوردی که در این حالت به دست می آید را در زیر ببینید:

– Dm,G,C,Dm – Dm,G,Bb,Dm – Dm,Bb,G,Bb(A) – Dm,G,Gm,Dm – Dm,F,G,Bb(A) – Dm,C,G,Bb(A)-

صدادهی حاصل از این توالی های آکوردی در موسیقی راک دهه شصت و هفتاد بسیار متداوال بود و شاید به همین سبب، انیو موریکونه در آهنگسازی برای فیلم های وسترن توجه ویژه ای به آن داشت.


audio file
نمونه سوم


audio file
نمونه چهارم


audio file
نمونه پنجم

آخرین کاربرد مهم دورین که به آن اشاره شد مربوط است به نقشی که به عنوان گام بالقوه برای گام پنتاتونیک و بلوز دارد. این نقش چه در هارمونیزه کردن قطعات و چه در افزودن نت به پنتاتونیک مشهود است. در سبک های جز و راک که با پنتاتونیک و بلوز زیاد سر و کار دارند، بسیاری اوقات دورین و میکسولیدین جایگزین مینور و ماژور می شوند. این نکته در مورد موسیقی های پاپی که مبنای پنتاتونیک دارند هم صدق می کند که در این میان دورین پرکاربرد تر است:


audio file
نمونه ششم


audio file
نمونه هفتم


audio file
نمونه هشتم

پی نوشت

۱- در این قطعه رویکردهای مورد بحث به ترتیب ذکر شده مورد استفاده قرار گرفته است.

بهداد بهرامی

بهداد بهرامی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است