گفتگوی هارمونیک
سمینار «موسیقی و امر دراماتیک» با سخنرانی آروین صداقتکیش، منتقد و پژوهشگر موسیقی یکی از نشستهایی بود که روز دوشنبه نهم اردیبهشت توسط انجمن موسیقی خانه تئاتر و در قالب شانزدهمین هفته بزرگداشت تئاتر در تالار مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.
صداقتکیش در این سخنرانی ضمن توضیح دادن پنج مولفه امر دراماتیک، به مطرح کردن دو سوال اساسی در زمینه ارتباط امر دراماتیک و موسیقی نیز پرداخت، یکی این که موسیقی و امر دراماتیک یا موسیقی و درام چگونه همنشین میشوند؟ و دیگری این که موسیقی به ذات خود و بدون آن که با یک نمایش همراه شود میتواند واجد موقعیتهای دراماتیک باشد یا خیر؟
از نسبت دادن واژه درام به هر نوع کنش تا مولفههای جداکننده امر دراماتیک از باقی امور
این منتقد و پژوهشگر موسیقی سخنرانی خود را با اشاره به عنوان آن، این گونه آغاز کرد: عنوان سخنرانی من «موسیقی و امر دراماتیک» است و من چنین عنوانی را به عمد به جای عناوینی چون «موسیقی و درام» یا «موسیقی و نمایش» و چیزهایی از این دست که به ذهنتان آشناتر است، انتخاب کردهام. بنابراین از نقطهای بسیار مبناییتر آغاز میکنم و از خود میپرسم و پاسخ میدهم که لغت درام و نه درام به عنوان یک ژانر هنری در نزد ما، چه معنایی دارد؟ و تلاش میکنم امروز با پاسخ دادن به این سوال، شما را از درکی که از لغت درام در ذهن دارید جدا کنم و به نقطهای ببرم که متوجه شویم امر دراماتیک چیست و بعد از آن، رابطه موسیقی با آن، چه میتواند باشد. سرانجامِ صحبت من، این است که نشان دهم رابطه موسیقی با امر دراماتیک چه چیزهایی است.
صداقتکیش با اشاره به دو معنای «درام» در زبان یونانی تصریح کرد: فعلی یا مصدری یا بنِ فعلی با عنوان «دراو» در زبان یونانی قدیم وجود داشته که معنای اول یا قریب به ذهن آن به معنای مطلق انجام دادن یا عمل کردن یا کردن کاری بوده است و معنای دوم یا دورتر آن چیزهایی مانند انجام کارهای بزرگ و سترگ، به انجام رساندن، پیشکش کردن قربانی و انجام آیینی معنوی بوده است.
از این فعل، اسمی درست شده است که تلفظ امروزی آن دراما است. این دراما باز هم در یونان قدیم معانیای مشابه عمل انجام شده، وظیفه، کنش و کار و بار داشته و بعدتر به معنای اجرای نمایشی و باز دیرتر، یک اثر یا یک کنش در رویدادی که روی صحنه رخ میدهد و گاهی هم رخدادی تراژیک (به معنایی هم هنری و هم غیر هنری) بوده است. وقتی چیزی در ابتدای کار این معانی را میدهد و در سطح هستیشناختی با انجام عمل سر و کار دارد یعنی شما با واژهای مواجه شدهاید که به طور مطلق کنشی را توصیف میکند و به طور مطلق به خود کنش اشاره دارد. بنابراین ما با کنش مطلق مواجهایم.
۱ نظر