کاوه رهنما
در یکی از مطالب قبل بطور مختصر راجع به مدولاسیون صحبت کردیم در این مطلب می خواهیم کمی دقیقتر به این بحث بپردازیم. مدولاسیون به مجموعه تمهیداتی گفته می شود که
منجر به حرکت از یک تنالیته به تنالیته دیگر می شود.
یک مدولاسیون می تواند خیلی ساده باشد و آن حرکت به یک تنالیته همسایه باشد مثلا” از دو ماژور به فا ماژور یا ر مینور. با این فرض یعنی مدولاسیون به تنالیته های همسایه می توان
گفت که هر کلید (Key) عملا” دارای پنج همسایه می باشد به شکل نگاه کنید.
معمولا” (نه همواره) رسم بر این است که یک قطعه موسیقی از یک تنالیته آغاز می شود و پس از گذراندن یک یا چند مدولاسیون به تنالیته اولیه باز می گردد. به عنوان مثال یک قطعه
ممکن است از دو ماژور شروع شود به فا ماژور برود بعد به سل مینور برود، از سل مینور به ر مینور برود و بعد به دو ماژور بر گردد، به اینصورت C-F-g-d-C که در آن حروف
بزرگ تنالیته ماژور و حروف کوچک تنالیته مینور هستند.
در مدولاسیون معمولا” از آکوردی بنام pivot استفاده می شود که کار آن وصل دو تنالیته به هم می باشد، pivot آکوردی است که در هر دو تنالیته وجود دارد و در یک لحظه نقش دو
درجه مختلف از هر دو تنالیته را اجرا می کند. در مدولاسیون
های ساده همسایه آکورد pivot معمولا” هم پایه تنالیته می باشد. مثلا” برای مدولاسیون از C به G آکورد دو ماژور می تواند بعنوان pivot استفاده شود، دقت کنید که معمولا” رسم بر
این است که آکورد pivot دومینانت پایه تنالیته جدید نباید باشد.
یعنی در مثال اخیر نباید از آکورد D برای این منظور استفاده کرد. به شکل نگاه کنید :
در این شکل سعی داریم با استفاده از آکورد دو ماژور از تنالیته C به G مدولاسیون انجام دهیم. در میزان اول ابتدا آکورد دو ماژور را برای دو ضرب داریم. سپس به آکورد سوم گام
یعنی می مینور می رویم و بعد به فا ماژور می رویم. در میزان
سوم به آکورد پنجم تنالیته اول یعنی G می رویم و در ضرب دوم به آکورد پایه تنالیته اول باز می گردیم.
این نکته مهم است که آکورد ضرب دوم از میزان دوم نقش pivot را بازی می کند یعنی هم در جه اول برای تنالیته مبدا بوده و هم درجه چهارم برای تنالیته مقصد می باشد. حال کافی
است با کمی حرکت های هارمونیک در گوش شنونده القا کنیم که
تنالیته دو ماژور نیست بلکه سل ماژور است. برای اینکار کافی است حرکتی به سمت پنجم تنالیته جدید داشته باشیم و از آن به پایه سل ماژور یعنی G فرود بیاییم.
در ادامه از آکورد pivot که C می باشد به Em7 یعنی درجه چهارم تنالیته جدید می رویم بعد به Am که همان در جه دوم از تنالیته جدید می باشد و بعد به درجه پنجم تنالیته جدید یعنی
آکورد ر ماژور. دقت کنید که سپس برای یک ضرب به پایه جدید
فرود می آییم بعد به درجه پنجم بازگشته و آنرا ۷ نیز می کنیم و در نهایت در میزان چهارم با آرامش به روی پایه تنالیته جدید فرود می آییم. گوش کنید :
Modulation Example
۱ نظر