نگاهی به موسیقی رپ با رویکرد جامعه شناسی (VI)

چهارشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۴

، توسط: مریم غفاری

از این نویسنده بخوانید:

• دیدگاه افلاطون و فیثاغورث در باب موسیقی (V)
• دیدگاه افلاطون و فیثاغورث در باب موسیقی (IV)
• دیدگاه افلاطون و فیثاغورث در باب موسیقی (III)
• دیدگاه افلاطون و فیثاغورث در باب موسیقی (II)
• دیدگاه افلاطون و فیثاغورث در باب موسیقی (I)
• نگاهی به موسیقی رپ با رویکرد جامعه شناسی (VI)
• نگاهی به موسیقی رپ با رویکرد جامعه شناسی (V)
• نگاهی به موسیقی رپ با رویکرد جامعه شناسی (IV)
• مطالعه تطبیقی عود و گیتار (VI)
• مطالعه تطبیقی عود و گیتار (V)
• نگاهی به موسیقی رپ با رویکرد جامعه شناسی (III)
• مطالعه تطبیقی عود و گیتار (IV)
• نگاهی به موسیقی رپ با رویکرد جامعه شناسی (II)
• مطالعه تطبیقی عود و گیتار (III)
• مطالعه تطبیقی عود و گیتار (II)
• نگاهی به موسیقی رپ با رویکرد جامعه شناسی (I)
• مطالعه تطبیقی عود و گیتار (I)
• سیری در تاریخ موسیقی و خنیاگری ساسانیان (X)
• سیری در تاریخ موسیقی و خنیاگری ساسانیان (IX)
• سیری در تاریخ موسیقی و خنیاگری ساسانیان (VIII)
• سیری در تاریخ موسیقی و خنیاگری ساسانیان (VII)
• سیری در تاریخ موسیقی و خنیاگری ساسانیان (VI)
• سیری در تاریخ موسیقی و خنیاگری ساسانیان (IV)
• سیری در تاریخ موسیقی و خنیاگری ساسانیان (III)
• سیری در تاریخ موسیقی و خنیاگری ساسانیان (II)
• سیری در تاریخ موسیقی و خنیاگری ساسانیان (I)
• زمان بندی و شیوه تمرینات روزانه در نوازندگی گیتار (II)
• استعداد سنجی در آموزش موسیقی (II)
• زمان بندی و شیوه تمرینات روزانه در نوازندگی گیتار (I)
• استعداد سنجی در آموزش موسیقی (I)

تصویری که از موسیقی رپ در ایران ترویج می‌شد گاهی آن را مرتبط با جریان‌هایی نظیر شیطان‌پرستی قرار می‌داد. در ۲۵ مهرماه ۱۳۸۷ برنامه‌ای از یکی از شبکه‌های تلویزیونی ایران پخش شد که به گفته سازندهٔ آن، به بینندگان نشان می‌داد که شیطان‌پرستی رابطه‌ای با رپ ندارد. با این حال، به نظر برخی منتقدان این برنامه در عمل تاثیر عکس روی بینندگانش می‌گذاشت.

گسترش رپ فارسی به طور زیرزمینی و از طریق اینترنت، به ویژه با توجه به این که قسمت عمده‌ای از آثار زیرزمینی سرشار از فحش و ناسزا بود، باعث شد که دفتر موسیقی وزارت ارشاد در مورد اعطای مجوز به آثار این سبک سخت‌گیرانه عمل کند. مدتی پس از این که قطعه‌ای در سبک «رپ-پاپ» فارسی در عنوان‌بندی مجموعهٔ تلویزیونی «خانه به دوش» از یکی از شبکه‌های تلویزیونی ایران پخش شد، دفتر موسیقی وزارت ارشاد در نامه‌ای به سازمان صدا و سیما از پخش ترانه‌ای با این سبک از رسانه‌ای مانند تلویزیون گلایه کرد. تاثیرات موسیقی رپ (اغلب به طور منفی) بر ذائقه شنیداری افراد جامعه و نگاه آنها به مساِیل روزمره از دریچه موسیقی با نگاهی عام یکی از کارکردهای سبک رپ در فضای موسیقی ایران است. همچنین تاثیرگذاری بالای موسیقی به نوبه خود و به خصوص این سبک بر افراد باعث شده است که گرایش نوجوانان به این نوع موسیقی برای تخلیه روانی خود و از سویی الگو برداری از خوانندگان و پدیدآورندگان این سبکها در ویدیوهای پخش شده در رسانه ها ، الگوهای زندگی آنها از جمله لباس پوشیدن و حرف زدن و تکیه کلامهای رایج در موسیقی کلامی یا همان رپ را تغییر دهد.

از آنجایی که این نوع موسیقی دارای پیچیدگی های خاصی نیست و قابلیت درک برای پایین ترین سطح افراد جامعه را نیز دارد و حرف خود را بسیار رک و صریح به مخاطب می رساند توانسته است بسیار پرطرفدارو تاثیرگذار جلوه کند.

نتیجه:
بطور کلی نمی توان سبک رپ را دارای محتوای موسیقایی و ارزش هنری موسیقایی دانست. زیرا همانطور که در این مقاله گفته شد در این سبک عناصر موسیقی بطور حداقل استفاده شده اند و کارکرد هنری موسیقی به کارکرد اجتماعی آن در این سبک تغییر هویت می دهد. از سویی همسو شدن این نوع موسیقی با خواسته ها، نیازها، مسایل و مشکلات اقشار مختلف اجتماع و تاثیرات آن بر ذایقه شنیداری و بیان خواسته ها از طریق موسیقی می توان این سبک موسیقی را مورد توجه جامعه شناسان و متخصصان فعال در حوزه های روانشناختی و بررسی پدیده های اجتماعی دانست.

منابع:
مجله همشهری جوان
سایت گفتگوی هارمونیک
روزنامه جوان

ارسال دیدگاه

همه حق اظهارنظر دارند

با این جمله لابد بارها برخورد کرده‌ایم. وقتی از آن استفاده می‌کنیم که کسی به نظر کس دیگری اعتراض کرده باشد. مثلاً وقتی‌که کسی بگوید «این چه مطلب بیراهی است که فلانی نوشته». جمله‌ی لیبرال‌منشانه‌ای است که این روزها طرفدارهایش از گذشته هم خیلی خیلی بیشتر شده و به‌سختی ممکن است بتوانیم با آن مخالفت کنیم.

مروری بر آلبوم «سایه وار»

مسعود شعاری از آن دسته نوازندگان برجسته‌ای است که بخشی از همِّ حرفه‌ای خود را معطوف سبک‌شناسی و اجرای مجدد آثار دیگر استادان بزرگ موسیقی ایرانی برای سه‌تار کرده است. نتیجه‌ی این کندوکاوِ او را پیش‌تر از یک سو در قالب سمینارها و اجراهای زنده‌ی آشنایی با شیوه‌ی نوازندگان قدیم (این که تا چه اندازه موفقیت‌آمیز بوده جایگاهی دیگر می‌خواهد) و از سوی دیگر دست‌کم یک آلبوم با عنوان «کاروان صبا» با تمرکز بر انتقال به سه‌تار و اجرای آثار صبا دیده‌ایم. آلبوم تازه‌ی «سایه‌وار» تداوم همین راه است و از آن رو که اجرای تفسیرمند و هنرمندانه‌ی آثار کارگان کلاسیک موسیقی ایرانی در برهه‌ی حاضر اهمیت فراوان دارد، شایسته‌ی توجه.

آخرین ارسال‌ها

از روزهای گذشته…

گزارش جلسه سوم «کارگاه آشنایی با نقد موسیقی» (IV)

منتقد در اینجا با آوردن جمله «او می‌خواهد به نقطۀ تلفیق موسیقی‌ها و فرهنگ‌ها برسد و همزمان تضادهای روزانه نسلی سردرگم را مستقیماً از کوچه پس کوچه‌های درهم و آشفتگی خفقان‌آورش به تصویر بکشد.» وارد لایه‌ی اولیه‌ی تاویل (صحبت از قطعه در پرتو آنچه می‌پندارد مقصود صاحب اثر بوده است، که البته به قایل شدن نقشی فرهنگی-اجتماعی محدود است) می‌شود در ضمن سراسر این فراز پر است از ارزیابی جایگاه قطعات مورد بحث و خود «هیچکس» -که خالی از واکنش علاقه‌مندانه و جهت‌گیری آشکار کلامی نیز نیست- بدون آن که به صراحت به داوری خوب و بد (و نه ارزش‌گذاری) بپردازد.

به استقبال شب فیلیپ گلس در تهران (I)

طبعاً این آگاهى وجود دارد که اندیشه ها نمى توانند نقش یک کالا را ایفا کرده و نمى توانند به عنوان یک ثروت خانوادگى محسوب شوند. به محض اینکه ایران وارد بازار جهانى شده، با تکنولوژى غربى آشنا شده و در این داد و ستد رشد بازار صنایع اش را در رقابت شکل داده و برخى را نیز از دست مى دهد. لذا با نوعى از آن تفکر هم روبرو مى شود و درون روندگى فرهنگى را آغاز مى کند ، طبعاً متأثر مى شود، تأثیر مى گذارد، رقابت مى کند و بخشى از اصالت ها را نیز از دست مى دهد. سال ها پیش ایران یکى از صادرکنندگان پنبه در جهان به حساب مى آمده که امروز دیگر این چنین نیست.

سان را و فلسفه کیهانی (VI)

زندگی در شیکاگو علاوه بر اینکه باعث پیشرفت حرفه ای بلاونت شد، دیدگاه او را نیز تغیر داد. شیکاگو مرکز فعالیت های سیاسی و جریان های حاشیه ای آفریقایی آمریکایی ها بود که در آن مسلمانان و یهودی های سیاهپوست و دیگران به تبلیغات مذهبی، بحث و گفتگو، پخش جزوه ها و کتاب مشغول بودند.

بوگی: ژانری که آرام و قرار ندارد (I)

مقاله ای که می خوانید، نوشته ای است از سیمون رینولد (Simon Reynolds) نویسنده روزنامه گاردین که در اوایل سال گذشته به چاپ رسید است: واژه «بوگی»، در واقع، از پیانو نوازی به سبک بلوز گرفته شده است که در دهه سی قرن بیستم رایج بود. اما این واژه بیش تر در توصیف موسیقی راک جنوبی و صفحه های اوایل دهه هشتاد به کار می رود. وقتی که جلد “Delta Swamp Rock” را دیدم اولین چیزی که به فکرم رسید این بود که: «آیا نقشی که سیاهپوستان در موسیقی سول جز (Soul Jazz) ایفا می کنند به پایان رسیده است؟» انتشار مجموعه ای از موسیقی راک جنوب در اوایل دهه هفتاد، حرکتی بود که از لیبلی که برای انتشار گلچین های رگیِ “Dynamite!” و مجموعه های دلوکسی مانند “Can You Dig It? The Music and Politics of Black Action Films 1968-75” مشهور بود، انتظار نمی رفت.

بلا بارتوک و اتنوموزیکولوژی (I)

بلا بارتوک آهنگساز برجسته مجارستانی، یکی از مهمترین موسیقیدانان قرن بیستم می باشد. او به همراه دوست و همکارش زولتان کودالی (Zoltán Kodály) دیگر آهنگساز بزرگ مجار، موسیقی شناسی فرهنگی– اتنوموزیکولوژی (ethnomusicology) را گسترش داد. موسیقی او از ملودیها، مقامها و بافت ریتمهای موسیقی مجار و انواع دیگر موسیقی سنتی نیرو گرفته که او آنرا با تاثیری که از موسیقیدانان معاصرش پذیرفته، ترکیب و سبکی متمایز و منحصر به خویش را خلق کرده است. بارتوک در امپراطوری بزرگ آسترو- مجارستان (Austro-Hungarian) بزرگ شد که بعد از جنگ جهانی اول بر اساس عهدنامه تریونون (Trianon) از مجارستان جدا شد.

حرکت کروماتیک و موازی آکوردها

اغلب نوازندگان Jazz ، بخصوص پیانو و گیتار که در بسیاری موارد مسئولیت مشخص کردن هارمونی موسیقی را بعهده دارند از تکنیک های خاصی برای جذاب تر کردن آکوردها یا وصل ها استفاده می کنند.

آوای موسیقی از یک پل

روز سه شنبه ۱۸ جولای، یک آهنگساز اهل بیکن Beacon با استفاده از یک کامپیوتر دستی و پل واقع بر رود هادسن Hudson River نیویورک به ضبط صداهای حاصل از ضربه چکش بر بدنه پل پرداخت. یک متخصص صدابرداری و گروهی چهارنفره از مسئولان حفظ و نگهداری پل نیویورک به این آهنگساز که جوزف برتولوتزی Joseph Bertolozzi نام دارد کمک کردند تا بتواند ادعای خود را مبنی بر تبدیل کردن پل به یک ساز کوبه ای عظیم و استفاده از آن در جشن سال ۲۰۰۹ رود هادسن، عملی کند.

درباره «سلوک» (II)

در انتخابِ سازها در این اثر، غیر از نقشِ رنگ آمیزی و محدوده ی صوتی و تکنیک های خاصِ هر ساز، نقشِ ایجادِ بافت و چندصدایی به طورِ جدی مدِنظر بوده است. به این ترتیب، مسأله ی تنظیمِ قطعات، از دیگر مواردی بوده که آهنگساز در آن جسارت به خرج داده است؛ چرا که در قریب به اتفاقِ نمونه های موجود از موسیقیِ حوزه ی ایرانی-عربی-ترکی که مبتنی بر پایه های موسیقیِ قدیم هستند، اجراها به صورت هتروفونیک هستند؛ یعنی تمامِ سازها و آواز ملدی واحدی را، البته هر کدام به سلیقه خود و با ظرایفِ ویژه اجرا می کنند. اما این که چند خطِ ملدیک بر روی هم و به موازاتِ هم حرکت کنند در قدیم معمول نبوده است.

نقد تاریخ نگاری موسیقی ایرانی (XIII)

مشکل بی نامی منطقه و بلا تکلیفی در این مورد در همه تحقیقات و نوشته های تاریخی به چشم می خورد که به چند مورد آن به عنوان نمونه می پردازیم:‌

بحرانی با افق نامعلوم (II)

اگر بازار تولید و نشر آثار شنیداری موسیقی در ایران گاه سرد و گاه گرم است، بازار نشر و انتشار آثار نوشتاری، جریان همیشه کند و ثابت دارد. کتاب های موسیقی به دو دسته تقسیم میشوند: متن ها(ی تاریخی، تحلیلی، آموزشی و…) و نت های (ی آموزشی یا نوشته شده از روی اجراهای اساتید). تعداد عناوین منتشره در بیست سال گذشته، قابل مقایسه با سالهای پیش از انقلاب نیست و حتی میتوان گفت چندین برابر هفتاد سال گذشته اش؛ رشد و رونق داشته است.