گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

دورژاک، آهنگسازی از چک (۳)

سمفونی شماره ۸ در ماژور C در تضاد شدید با سمفونی هفتم است زیرا مملو از حسی خوشبینانه تر و گرمتر می باشد. کارل شومان این اثر را با اثر گوستاو مالر مقایسه کرده است. بسیاری از منتقدان این سمفونی را اثری برتر از سمفونی نهم دانستند، اما محبوبیت و شهرت سمفونی نهم بر تمام آثار قبلی دورژاک سایه گسترد. سمفونی شماره ۹ به عنوان بهترین سمفونی دورژاک با نام “دنیای نو” شناخته شده، دورژاک این اثر را در مدت اقامتش در نیویورک نوشته است.

زمانی که این اثر برای اولین بار اجرا می شود او می گوید که از موسیقی معنوی آمریکایی استفاده کرده اما بعدها خودش آنرا تکذیب می کند.

دورژاک به موسیقی بومی آمریکا علاقه داشت و در ۱۵ سپتامبر ۱۸۹۳ نوشته است که قمستهایی از سمفونی نهم را بر اساس موسیقی سرخپوستان ساخته است.

نیل آرمسترانگ در سفرش به کره ماه در سال ۱۹۶۹ نسخه ضبط شده ای از این اثر را با خود به ماه می برد. رهبران بسیاری این اثر را اجرا و ضبط کرده اند همچون؛ ایفان کرشز (István Kertész)، رافائل کوبلیک (Rafael Kubelík)، اُتمار سوتنر (Otmar Suitner)، لیبور پزک (Libor Pešek)، ژنک ماکال (Zdeněk Mácal)، واکلاف نئومان (Václav Neumann)، ویتولد روویسکی (Witold Rowicki) و نیمه ژاروی (Neeme Järvi).

audio file
بشنوید قسمتی از سمفونی دنیای نو اثر دورژاک را


دورژاک در سالهای ۱۸۹۶ تا ۹۷ پوئم سمفونیک نوشته است؛ آب گوبلین (The Water Goblin)، جادوگر نیم روز (The Noon Witch)، چرخ نخ ریسی طلایی (The Golden Spinning Wheel)، کبوتر چوبی (The Wood Dove) و ترانه های قهرمان (The Hero’s Song) که این اثر بر اساس عقیده دورژاک مبنی بر آنکه می تواند اتوبیگرافی خود را ثبت کند، نوشته شده است.

۴ اثر اول بر اساس آثار کارل اربن (Karel Erben) فُلکلروسیت چک نوشته شده است. آثار دورژاک برای کر، “رکوئیم”، “Te Deum”، “مس در D ماژور” و “Stabat Mater” است. “مرثیه” توسط کارل آنشرل (Karel Ančerl) به همراه ارکستر فیلارمونیک چک و گروه کر فیلارمونیک چک، اجرا و ضبط شد که جایزه آکادمی چالرز کروس را در سال ۱۹۵۹ به دست آورد. کنسرتوی پیانو در G مینور اولین از سه کنسرتویی بود که دورژاک ساخته بود. این اثر برای اولین بار به همراه ارکستر پراگ و با رهبری آدولف چیچ (Adolf Čech) و پیانیست چک کارل اسلافکوفسکی (Karel Slavkovský) به عنوان سولوئیست، در ۲۴ مارچ ۱۸۷۸ در پراگ اجرا شد.

صفحه اول سمفونی دنیای نو اثر دورژاک

آنطور که دورژاک می نویسد: “می بینم که استعداد زیادی در نوشتن کنسرتو ندارم و باید به چیزی دیگر بیندیشم!” چیزی که دورژاک در آن باره اندیشید، کنسرتویی با قابلیت فوق العاده برای سمفونی بود که در آن پیانو نقش اصلی را ایفا می کند. کنسرتو برای ویولن و ارکستر در مینور A دومین اثر از سه کنسرتویی بود که دورژاک آهنگسازی و رهبری کرد. در سال ۱۸۷۸ با ژوزف یوآخیم (Joseph Joachim) ویولونیست فوق العاده آشنا شد و تصمیم گرفت کنسرتویی برای او بنویسد. دورژاک آنرا در سال ۱۸۹۷ به پایان برد اما یوآخیم به کار وی مشکوک بود!

audio file
بشنوید قسمتی از کنسرتو ویولن اثر دورژاک را


او این اثر دورژاک را رد کرد و هیچ گاه آنرا ننواخت. این کنسرتو برای اولین بار در سال ۱۸۸۳ در پراگ، لندن و وین توسط ویولونیست، فرانزیک اُندرک (František Ondříček) اجرا شد. کنسرتوی ویلونسل در B مینور آخرین کنسرتوی دورژاک بود که آن را برای دوست ویولنسلیست اش؛ هانوس ویهان (Hanuš Wihan) نوشت، ویهان و دیگران بارها از دورژاک درخواست چنین چیزی را داشتند اما او همواره آن را رد می کرد و دلیلش این بود که: “ویولنسل سازی است برای اجرا در ارکستر و برای کنسرتوی سولو اصلا مناسب نیست!” دورژاک سرانجام آنرا در نیویورک در حالی که مدیر و استاد کنسرواتوری ملی بود نوشت.

این کنسرتو در لندن در ۶ مارچ ۱۸۹۶ برای اولین بار توسط ویولنسلیست انگلیسی، لئو استرن (Leo Stern) اجرا شد. اثری موفقیت آمیز که برامس در این باره گفته است، “هیچ گاه فکر نمی کردم کسی بتواند همچون کنسرتویی برای ویولنسل بنویسد واگرنه خودم خیلی پیش تر ازاین آنرا ساخته بودم…” دورژاک بعدها این اثر را به همراه پیانو تکمیل کرد، با اینحال آهنگساز آلمانی گونتر رافائل (Günter Raphael) آنرا بین سالهای ۱۹۲۵ و ۲۹ به شکل قطعه ای برای ارکستر در آورد.

آثار دورژاک برای موسیقی کلاسیک مجلسی (Chamber music)؛ چهارده کوارتت زهی است که مشهورترین آن شماره دوازده به نام “آمریکایی” است، همچنین کوئینتت های فراوانی برای پیانو، سکستت زهی (string sextet)، چهار تریو پیانو و قطعه “چیزی ناچیز- باگاتلس” (Bagatelles) با ترکیب عجیبی از سازهای ویولون، ویولا و سازدهنی ساخته است.

شهرت و موفقیت دورژاک در سمفونی و کنسرتو او را تشویق کرد تا برای اپرا نیز قطعه ای بنویسد. بیشتر اپراهای وی به جز “راسالکا” و “شیطان و کیت”، در زمان معاصر در خارج از جمهوری چک بارها به روی سن رفته اند.

en.wikipedia.org

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

۱ نظر

بیشتر بحث شده است