Arpegiation برای تهیه ملودی تنال

یکشنبه ۲ اسفند ۱۳۸۳

برای تهیه یک موسیقی تنال و تحمیل تنالیته به گوش شنونده می توان با رعایت مواردی در نوشتن ملودی حتی بدون وجود هارمونی تنالیته را بوضوح در ملودی احساس کرد. توجه داشته باشید که هرگز صرف استفاده از نت های یک گام نمی تواند به تنهایی به ملودی شما تنالیته مشخصی را القا کند.

دی می تواند عاملی باشد که یک شنونده درک تنال بودن از موسیقی را بدست می آورد. در یک روش ساده شما می توانید از نتهای هارمونی لحظه ای خود برای ملودی استفاده کنید و آنها را در طول زمان اجرا کنید.

به این تکنیک arpegiation گفته می شود و نباید آنرا با اصطلاح آرپژ یکی بدانید هر چند با هم بی ارتباط هم نیستند. در arpegiation شما با استفاده از نت های آکورها ملودی ای می نویسید که در گذر زمان مشخص کننده هارمونی شما خواهد بود و شنونده ناخودآگاه هارمونی قطعه را درک خواهد کرد.

استفاده از Arpegiation برای تهیه ملودی های تنال

پس از تهیه چند میزان ملودی با استفاده از روش بالا می توانید آنها را با استفاده از درجات غیر اصلی گام که به آنها نتهای همسایه هم میگوییم (Neighbor Note) ، ملودی خود را زینت کنید. بنابراین شما می توانید یک arpegiation را با یک یا چند نت غیر هارمونیک که صرفا” از روی آنها گذر صورت میگیرد زینت دهید. این نتهای همسایه در واقع همان نقش رنگ کردن آکورد در هارمونی را بعهده دارند.

هرچند آنها ممکن است در حالت عادی در گام مورد نظر ناموزون صدا دهند اما اگر به یک درجه مناسب ختم شوند یقینا” نقش بسیار مهیج و زیبایی را بازی خواهند کرد. به شکل اول نگاه کنید، این ملودی قطعه ای است در فا ماژور که مواردی که گفتیم در آن نوشته شده است.

چهار میزان اول از سونات K545 موتزارت که کاملا” از Arpegiation در آن استفاده شده است.

درجاتی از گام که هارمونی را نیز تحمیل می کنند در این ملودی درجات I، III و V هستند. ساده تر از این نمی شود چرا که تا انتهای میزان اول نت فا که تونیک هم می باشد به گوش می رسد، پس از آن خیلی محکم پای خود را روی نت دیگری قرار می دهیم که اهمیت هارمونیک زیادی دارد یعنی درجه سوم که مینور نبودن ملودی را بسادگی مشخص می کند. (این نکته مهمی است که باید به آن دقت کنید)

در میزان دوم برای رسیدن به درجه پنجم (C) قدم کوچکی روی نت Bb قرار میدهیم. اگر دقت کنید احساس ما می گوید چنانچه ملودی بخواهد تنال باشد روی این نت نباید زیاد ایستاد و ذاتا” کششی بسوی دو یا لا خواهد داشت. در نهایت در میزان سوم برای آنکه نیم جمله خود را کامل کنیم یک ضرب به خارج از نت های آکورد می رویم و دوباره باز می گردیم.

بنظر ساده می آید اما بسیاری از بزرگان موسیقی بخصوص در دوره کلاسیک از این روش استفاده کرده اند، به مثال دوم نگاه کنید.

با وجود آنکه این مثال بنظر پیچیده تر می آید اما بسادگی ایده arpegiation در آن دیده می شود. درمیزان اول بوضوح از نت های آکورد دو ماژور استفاده شده است و بدون آنکه حتی یک لحظه از نت های همسایه آکورد استفاده شود. بنابراین به احتمال زیاد در این لحظه شنونده هارمونی تونیک را در ذهن خود درک خواهد کرد.

در نیمه اول میزان دوم هارمونی مورد استفاده روی درجه پنجم گام یعنی آکورد سل ماژور – هفت – بود ه است که در اینجا از نت های سی و ر استفاده شده است. شما هنگام گوش دادن به این ملودی بسادگی حس حضور در درجه پنجم را خواهید داشت. وجود آن یک نت دولاچنگ (C) که فقط برای گذر از B به D از آن استفاده شده است تاثیری در حس هارمونیک شما نخواهد داشت. اما در نیمه دوم این میزان بوضوح روی نت دو که پایه آکورد و تنالیته هست ایستاده ایم و ملودی بسهولت بازگشت به تنالیته را نمایش می دهد.

نیمه اول میزان سوم ملودی سکونی معادل یک نت سفید روی لا دارد. در اینجا نا گزیر هستیم قبول کنیم که قرار بر این بوده است که با هارمونی فا ماژور در این دو ضرب حرکت کنیم (چرا؟). در واقع اگر شما جای موتزارت بودید در عوض این نت سفید می توانستید هر آرپژی به مدت دو ضرب روی فا ماژور بزنید.

اما موتزارت بخاطر انتخاب موتیفی که برای ملودی خود انجام داده است ناگزیر شده است آنرا بصورت نت سفید نگاه دارد. در نیمه دوم میزان همان پیشنهاد اخیر برای آکورد دو ماژور توسط موتزارت انجام شده و از نتهای سل و دو برای اینکار بهره برده شده است.

و بالاخره در میزان چهارم که نیمی از آن به آکورد درجه پنجم گام یعنی سل ماژور – هفت – و نیمه آخر آن به فرود روی آکورد تونیک یعنی دو ماژور تعلق دارد. تنها نکته مهم که جای دارد تاکید کنیم اینکه با بکار برده شدن نت می (E) در این ملودی بدون حضور هارمونی می توان به سهولت از ماژور بودن آن اطمینان حاصل کرد.

دقت کنید که با مشاهده این مثال می بینید که حتی بدون حضور هارمونی شما ملودی ای را نوشته اید که تنال می باشد و بدون شک شنونده احساس تنال بودن می کند.

علت اینکه در این مطلب فایلهای صوتی را قرار ندادیم آن است که بتدریج باید ذهن خود را عادت دهیم تا بدون استفاده از گوش و با کمک چشم بتواند ملودی را احساس کند. بعنوان یک تمرین می توانید روی کاغذ در یک گام ماژور یا مینور خاص ۴ یا ۸ میزان ملودی بنویسید و سعی کنید از همین تکنینک Arpegiation استفاده کنید. سپس آنرا با ساز خود بنوازید و نتیجه را با آنچه می پنداشتید مقایسه کنید.

گفتگوی هارمونیک

گمانه زنی در خصوص تغییرات نظام آموزش موسیقی در ایران بعد از کرونا

با همه گیری ویروس کرونا در سرار جهان، روش آموزش موسیقی نیز دچار تحول شده است. امکانات آن لاین در این موقعیت باعث رشد استفاده هنرآموزان از فضای مجازی شده است. مقاله ای که پیش رو دارید نوشته مجید بهبهانی کارشناس ارشد اتنوموزیکولوژی و دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزش است که در این باب نوشته شده است:

رگه، پدیده ای جهانی از اقلیم کاراییب (I)

چرخه تکامل موسیقی مردمی معاصر چرخه ای است قابل توجه و از آن جایی که صنعت ضبط موسیقی و اصولا صنعت موسیقی از ایالات متحده آغاز می شود و هم زیستی اقوام مهاجر مختلف در این کشور باعث شده تا هسته اصلی بسیاری از ژانرهای موسیقی مردمی معاصر از موسیقی هایی که در این کشور بوجود آمده، شکل گیرد.

آخرین ارسال‌ها

از روزهای گذشته…

درگذشت یوجین فودور در شصت سالگی (III)

در سال های اخیر نیز، فودور در کنار دست و پنجه نرم کردن با سوء مصرف مواد، کنسرت هایی را در آمریکا برگزار کرد اما نه در مقیاس اجراهای پیشین خود. ازدواج های فودور با سوزان دیویس و سالی اِسوتلند، هر دو، به طلاق کشیده شد. اما او در نوامبر ۲۰۱۰ دوباره با دیویس ازدواج کرد و به منزل او در آرلینگتون نقل مکان نمود.

«مشک و عطار»

در ایران امروز تقریباً همراه هر آلبوم، فارغ از رسانه‌اش، دفترچه‌ای حاوی اطلاعات می‌توان یافت. عجیب نیست. در اغلب جاهای دیگر دنیا هم رسم است. به‌هرحال مخاطبان آلبوم‌های موسیقی لازم دارند بعضی اطلاعات را درباره‌ی نام قطعات، آهنگسازان، نوازندگان و… بدانند. از طرف دیگر با توجه به قوانین انتشار و حقوق معنوی امروزین درج بعضی اطلاعات ضروری است. ما درباره‌ی این نوع داده‌ها صحبت نمی‌کنیم بلکه درباره‌ی بیانیه‌ها، توصیف‌ها و تحلیل‌هایی حرف می‌زنیم که سعی اصلی‌شان نشان دادن اهمیت و ارزش آلبوم یا ارائه‌ی راهی برای چگونه شنیدن آن است. به زبان ساده آنها که در کارِ این‌اند که بگویند «آلبوم بااهمیت است» یا «آن را فلان طور باید شنید».

آسیب شناسیِ کاربرد نت در موسیقی کلاسیک ایرانی (XVII)

اغلب ضعف های نگارندگان نت و اجراکنندگان از روی نت مشترک است. تقویت شناخت نظری و در نهایت تسلط عملی به مواردی که به عنوان ضعف های مشترک نوازندگان و نگارندگان مطرح می گردد، به ارتقاء کیفیتِ نتِ نگارش یافته و اجرای مطلوب تر و نزدیکتر به اصل قطعه از روی نت می انجامد. حال به صورت تیتروار، و نه به شکل مرتب بر اساس اولویت، مواردی را معرفی میکنم(بدیهی است فهرست زیر بسیار ناقص است و حالت کامل تر آن در کتابی که در دست نگارش دارم، آمده):

شکوری: استاد باید شاگردش را به اطرافش حساس و هوشیار کند

اول از اینکه بنده به تدریس علاقه دارم و فکر می کنم وقتی که شما کاری را دوست دارید، خود به خود در آن ایده های نو هم دوست دارید بیاورید و با آن بیشتر می توانید کارهای که می خواهید را انجام دهید. بنده فکر می کنم درسی که من داده ام برای شاگردانی که ۵ ساله هستند یا کسانی که مثلا ۸۵ ساله هستند باید تفاوت داشته باشد ولی مسئله ای که در آن مشترک است آن وصلی است که به سازشان دارند، بنده به این موضوع تاکید می کنم برای آن که اگر آن را نداشته باشند و اگر واقعا ندانند که چکار دارند می کنند و برای چه دارند ساز می زنند به بی راهه می روند.

خلق موسیقی موفق برای انیمیشن – قسمت دوم

دان گریدی آهنگساز مجموعه ماجراهای جانی کوئست Jonny Quest- به برای آن کاندید جایزه تلویزیونی امی Emmy شد- انگلیسی جادویی Magic English (سریالی از کمپانی دیسنی)، چندین سریال و فیلم تلویزیونی دیگر دیسنی از جمله دو انیمیشن تلویزیونی دیو و دلبر Beauty And The Beast، داستانهای محبوب کریسمس Favorite Christmas Stories و موسیقی چندین بازی بر مبنای فیلمهای دیسنی از جمله پیترپن Peter Pan، پوکاهانتس Pocahontas است.

مگر کار سختی است؟ (درسی از عدم موفقیت در موسیقی پاپ)

نوشتن یک ترانه آسان است. مگر نه؟ ظاهرا هرکسی که بتواند درست بخواند، چند آکورد بر روی گیتار نواخته یا یک ملودی را با پیانو اجرا کند، تمام دانش مورد نیاز برای نوشتن یک ترانه سه دقیقه ای پاپ کلاسیک را خواهد داشت. اما ماجراهایی که در دنیای ترانه سرایی وجود دارند به ما میاموزند که این قالب هنری ظاهرا عامه پسند، در حقیقت به استعداد و مهارت بسیار بیشتری از آنچه اکثر ما در اختیار داریم، نیاز دارد.

واکاوی نظری موسیقی امبینت (X)

به این دلیل که نیوایج، ریلکسیشن و موسیقی های شفابخش (به اصطلاح خودشان) به عنوان زیر مجموعه های موسیقی ناب امبینت به حساب می آیند و ممکن است این ادعاهای عجیب و غریب و اثبات نشدنی دامن موسیقی امبینت را نیز بگیرد لازم است در خصوص افسانه های مطروحه تامل بیشتری کرد. هرچند ضمن تحقیقاتی که در حوزه اشترکی علوم نورولوژی و آکوستیک انجام شده است و نتایج بالینی حاصل از این تحقیقات، موید تغییر فرکانس امواج مغز در مواجهه با انواع خاصی از موسیقی است و باز هر چند که این تغییرات امواج مغزی می تواند در مواردی سبب بهبود علملکرد مغز شود اما هنوز هیچ تحقیقی بهبود ضایعات فیزیولوزیک اندام یا دستگاهی از بدن انسان یا جانور دیگری در اثر عملکرد صرف موسیقی را نشان نداده است.

هایدن و مراسمی برای سالگردش (III)

در سال ۱۷۹۰ پرنس نیکولاس از دنیا رفت و جانشین او پرنسی کاملا به دور از ذوق موسیقی بود که تمام موسیقیدانان از جمله هایدن را از قصر اخراج نمود! در این زمان هایدن دعوت جوهان پیر سالمون (Johann Peter Salomon) مدیر کنسرت آلمانی، مبنی بر دیدار از انگلستان و رهبری سمفونی های جدید خود به همراه ارکستری بزرگ را پذیرفت.

کنسرت گیتار کلاسیک نوید زندآوه

نوید زندآوه گیتاریست تهرانی، همواره از سال ۱۳۸۴ اجراهایی را در سالن های مطرح تهران برگزار کرده که با استقبال خوبی رو برو شده است. وی اولین اجرای خود را در باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران اجرا کرد و اولین رسیتال رسمی خود را در سال ۱۳۸۵ در تالار فارابی دانشگاه هنر برگزار کرد که با استقبال بی نظیری روبرو شد.

موسیقی و نلسون ماندلا (I)

زندگی نلسون ماندلا، سال هایی که او در زندان سپری کرد، انگیزه و مبارزه خستگی ناپذیرش با آپارتاید (جدا نژادی)، از او سمبولی ساخته بود که به منبع بزرگ الهام هنرمندان بسیار به ویژه موسیقیدان ها تبدیل شده بود.