گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

زیبایی شناسی هنرِ هوش مصنوعی (۱)

موضوع زیبایی شناسی هنر یکی از مهمترین مسائلی است که فلاسفه هنر قرن‌هاست به آن پرداخته‌اند و در عین حال کمترین اتفاق نظر در همین حوزه از فلسفه صورت گرفته است؛ چرا که استنباط از مفهوم زیبایی بسته به عواملی چون...

درباره «لگاتو» (۱)

لگاتو یا آرشه‌کشی آوازی یکی از انواع الگوهای آرشه‌کشی است که پیوستگی و روان بودن قطعه را نشان می‌دهد. هر گونه اختلالی در آن باعث ایجاد وقفه در قطعه شده و معنای جمله یا جملات مویسقی را عوض خواهد کرد. طی مقاله...

«قامت بلند استغنا»؛ تعظیمی به یک عمر فعالیت و شخصیت ارجمند عبدالوهاب شهیدی (۱)

عبدالوهاب شهیدی نود و دو ساله است، می‌توان هفتادمین سالگرد فعالیت هنری او را جشن گرفت و به وجود هنرمندی چنین پربار و سربلند در این زمانه بالید شهیدی خواننده نامدار و نوازنده چیره دست عود بعد از سالها اقامت در...

موسیقی کلاسیک ایرانی و برخی چشم‌اندازهای ممکنِ آینده (۱)

موسیقی ما چه خواهد شد؟ این پرسش از آینده بسیار تکرار شده است. هر چه به امروز نزدیک‌تر می‌شویم این پرسش یا مشابه‌هایش صدایی بلندتر می‌یابد. در گفت‌وشنود موسیقی‌دانان یا حتا فرهنگ‌دوستان ناموسیقی‌دان طنین این...

نقد کتاب «ما و موسیقی» (۱)

در تعریف جستار نوشته‌اند قالبی کوتاه با لحنی صریح و صمیمی است که نویسنده بی‌نیاز از ارجاعات دقیق، اندیشه و احساس در موضوع مورد نظرش را در آن به رشتۀ تحریر درمی‌آورد. در این نوع نوشتار، نویسنده لایه‌های زیرین و...

آیا می‌توان به روشی برای نامگذاری آکوردهایی با فواصل موسیقی ایرانی دست یافت؟ (۱)

نامگذاری و تعیین علامت اختصاری برای آکوردها در هر سبک موسیقی امری لازم و مورد استفاده است (به عنوان نمونه بنگرید به خوشقدمی 1400 که در آن نامگذاری و علامات اختصاری آکوردها در سبک جَز را بیان کرده است). با...

نقدی بر نقد محمدرضا لطفی؛ آفتاب آمد دلیلِ آفتاب… (۱)

در روزهای اخیر نقدی با قلم دوست فرهیخته جناب آقای محمد جمالی درباره یکی از نوشته های اینجانب در همین ژورنال به انتشار رسید با عنوان: نقدی بر نقد محمدرضا لطفی؛ آفتاب آمد دلیلِ آفتاب.... ضمن تشکر از ایشان برای...

ناصر چشم آذر؛ مردی که درک نشد (۱)

جمعه 14 اردیبهشت پس از اطلاع از درگذشت ناصر چشم‌آذر، رایانه را روشن کردم تا صدای ضبط‌شدۀ مصاحبۀ با او را گوش کنم. صدا را در قالب یک پروژه در نرم‌افزار مخصوصی ذخیره کرده بودم و به‌محض کلیک بر دکمۀ پخش صدا،...

تحلیل انتقادی عنصر ریتم در شعر مولوی و بررسی مقایسه‌ای آن با شعر حافظ (۶)

اما با اينكه حافظ به خوش‌آوازي و خوش‌لهجگي خود اشاراتي دارد اما منابع سدۀ نهم -یعنی تا یک قرن بعد از او- به خوانندگي و نوازندگي وي هيچ اشاره‌اي نكرده‌اند که به‌احتمال، غلبۀ فضاي شرعي و ديني قرن نهم مـانع مـي‌شـده تـا...

محمدرضا شجریان؛ پژواک جهانی ما (۱)

محمدرضا شجریان، برای من نه‌فقط یک نام بزرگ در موسیقی، که چهره‌ای زنده از وجه جهانی فرهنگ و هنر ایران بود. نگارنده، چند بار شانس دیدار با او را داشته‌ام: یک بار در مشهد و دوبار در تهران. این دیدارها، دریچه‌ای تازه به فهم...

تحلیل عوامل اجتماعی-فرهنگی مرتبط با گرایش نوازندگان دف به دف‌های طرح‌دار (۲)

   این پژوهش از منظر هدف بنیادین و از نظر روش، پیمایشی است. گردآوری اطلاعات در این مطالعه از طریق منابع اسنادی و کتابخانه‌ای مانند پایان‌نامه‌ها، مقالات و رسالات انجام پذیرفته است. هم‌چنین، استفاده از مصاحبه و پرسش‌نامه...

بررسی فواصل به‌کار برده­ شده بر روی دسته­ ساز سه­‌تار (۱)

در این مقاله به مطالعه‌ فواصل به‌کار برده‌ شده (پرده‌بندی) بر روی دسته‌ ساز سه‌تار با رسم‌گرافیکی نسبت فواصل، بدست آوردن معادله ریاضی آنها و تشریح فواصل مهم در موسیقی کلاسیک ایرانی، پرداخته شده است. از مهم‌ترین موارد...

میثمی: هم سیستم مُدال و هم سیستم ریتم و متر در طی زمان تغییر می‌کنند

رساله «نقاوه‌الادوار و تصانیف» تألیف عبدالعزیز بن عبدالقادر مراغی، از منابع مهم در تداوم سنت موسیقی مکتب منتظمیه در دوره عثمانی به شمار می‌آید. این اثر نه‌تنها ادامه‌دهنده دیدگاه‌های نظری عبدالقادر مراغی است، بلکه با...

موسیقی در جوامع دیکتاتوری: پارادوکس کنترل و مقاومت (۳)

اگرچه دیکتاتورها موسیقی را به سلاحی برای کنترل تبدیل می‌کنند، همین ویژگی‌های ذاتی موسیقی (نفوذ عاطفی، قابلیت انتقال پیام‌های نمادین، و پیوند با بدن‌مندی (2)) آن را به ابزاری برای مقاومت نیز بدل می‌سازد. این ویژگی موسیقی...

دوره‌های تخصصی پاییزۀ ۱۴۰۴ موسیقی مدرسۀ تاریخ و فرهنگ ایران 

پژوهشکدۀ ابوریحان بیرونی، وابسته به مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در پاییز ١۴٠۴، دوره‌های آموزشی حضوری و غیرحضوری خود را با عنوان «مدرسۀ تاریخ و فرهنگ ایران»، برای علاقه‌مندان حوزه تاریخ، فرهنگ، هنر، علوم و... برگزار...

بیشتر بحث شده است