علیرضا میرعلی نقی

اگرچه صدای تاج، شیفتگان و مقلدان بسیار داشت و زمانی بین اهل موسیقی، این گفته رواج داشت که «از اول تا آخر پل خواجو روی زاینده‌رود (که زمانی زنده و خروشان بود) در صدای هر فرد پیر یا جوان از اهالی اصفهان، رد پای تأثیر و تقلید از صدای تاج را می‌شود پیدا کرد».

«جلال» جوان، در مقطعی از حیات هنر و هنرمندان در اصفهان زندگی می‌کرد و آموزش می‌دید که آن مقطع، از لحاظ وجود تعداد پرشمار هنرمندانِ باارزش در رشته‌های مختلف، پربار و سرشار بود. آوازه‌ی شهرت او از اصفهان هم گذشت و به سراسر ایران رسید. از جنوب کشور، حاکم مقتدر آن منطقه -شیخ خزعل- دوستدار و طالب آواز بود؛ تا شمال کشور، خوانین گیلان که خواستاران پرشور وی بودند و در همین سال‌ها اولین شناسنامه‌ی شماره‌ی یک از رشت برای «جلال تاج اصفهانی» صادر شد. دومین دوره ضبط صفحه‌های گرامافون نیز فرا رسید و از هنر تاج، صفحه‌های متعددی پر کردند که از بین آنها، «همایون» (شامل گوشه‌های درآمد، چکاوک و بیداد) شهرتی ایران‌گیر و پُردوام پیدا کرد.

دیشب در تهران باران بارید و هوا را تمیز کرد. نمی‌دانم آیا در اصفهان هم باران باریده است یا نه. ۱۰ روز پیش که از اصفهان برگشتم، زمین و آدمیان دلمرده از خشکی زاینده‌رود و هوای آلوده، انتظار باران را می‌کشیدند. خدا کند مراسم سی‌وچهارمین سال کوچ استاد «تاج اصفهانی» در آرامگاه «تخت پولاد» در هوایی پاک و نمناک برگزار شود.