گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

علیرضا میرعلی نقی

علیرضا میرعلینقی متولد ۱۳۴۵ در تهران
روزنامه‌نگار، پژوهشگر موسیقی و منتقد هنری

Posts by علیرضا میرعلی نقی

درباره روبیک گریگوریان (۱۲)

مقاله مختصری که می خوانید، خلاصه ای از کتاب «روبیک گریگوریان» است. این کتاب، یگانه متن مستقل به زبان فارسی است و ویژه موسیقیدانی است که از مطرح ترین چهره های موسیقی معاصر ایران محسوب می شود. کتاب، شامل شرح حال، مقالات او و نُت هایی است که پنجاه سال قبل در ایران چاپ شده است. از فصلنامۀ پیمان تشکر می کنم که پیش از انتشار کتاب فرصتی برای یاد کردن از روبیک فقید در اختیار بنده قرار داد.

درباره روبیک گریگوریان (۱۱)

روبیک گریگوریان، یک بار در سال ۱۳۵۵ و بار دیگر در سال ۱۳۵۶ به ایران بازگشت، و دوره های اقامت سه ماهه و شش ماهه داشت. او دیگر شصت ساله بود، مویش سپید شده بود و همه به او احترام می گذاشتند. دولت وقت که بودجۀ فراوانی برای راه اندازی ارکستر مجلسی معروف رادیو تلویزیونش […]

درباره روبیک گریگوریان (۱۰)

در اهمیت و میزان موفقیت های هنری روبیک گریگوریان،‌ همین بس که بگوییم در کشوری که صاحبان بالاترین تخصص ها، به زحمت می توانند مقام هنری خود را در سلسله مراتب اداری حفظ کنند، رهبر یکی از معتبرترین ارکسترهای موجود در ایالت بوستون بود، آن هم در مدتی بیش از ۳۰ سال، همرا با تدریس، […]

درباره روبیک گریگوریان (۹)

سعدی حسنی (۱۳۰۵-۱۳۶۵۵) موسیقی شناس، می نویسد: «کارهای گریگوریان از حیث هارمونی و ارکستراسیون قوی نیست ولی در رنگ آمیزی ارکستر، انتخاب ملودی و بسط آن سلیقه بسیار دارد». این اظهار نظر که ارزش آن تا زمان اجرای کارهای روبیک در ایران یعنی تا سال ۱۳۳۰ بوده، ۴۵ سال است که تکرار می شود و […]

درباره روبیک گریگوریان (۸)

فرزانه در جواب می گوید: پرویز محمود هم داشت همین کار را می کرد. ولی گذاشت رفت. هدایت می گوید: حق داشت. می خواستی تو این… چه کار بکند؟ مثل قوم و خویش تو [مقصود، فریدون فرزانه است] تو کافه مطرب بشود؟ ولی کار محمود و رفیقش گریگوریان که ویولون می کشید شبیه آن هایی […]

درباره روبیک گریگوریان (۷)

اشاره به اظهار نظرهای استاد روح الله خالقی تا همین جا کافی است. هر چه بود، هیچگاه این اظهار نظرها نوشته و چاپ نشد. طبع محافظه کار خالقی این کارها را زیاد خوش نداشت و استاد با همه پرحوصلگی، ننوشته است که اولاً چرا فواصل، این همه مهم هستند و سایر عناصر مهم نیستند، ثانیاً، […]

درباره روبیک گریگوریان (۶)

نسخه ای از جلد اول کتاب که متعلق به شادروان لطف الله مفخم پایان (۱۲۹۴-۱۳۶۲)، موسیقیدان و استاد گرانمایه دانشگاه بود، در اختیار نویسنده این مقاله است که چند حاشیه مدادی به خط روح الله خالقی در بعضی از صفحات آن به چشم می خورد. (مفخم پایان، دارای دیپلم از هنرستان عالی موسیقی بود و […]

درباره روبیک گریگوریان (۵)

تنها به ملودی های زیبا می اندیشید و نقشی که آن ها می توانستند در کار آهنگسازیش داشته باشند. با این حال، درست یا غلط، نام او به عنوان «اولین بانی گردآوری و ثبت موسیقی فولکلوریک ایران» در حافظه تاریخ ثبت شد و پنجاه سال است که روبیک گریگوریان را با این عنوان می شناسند، نه به عنوان یکی از اولین ویولونیست های چیره دست ایرانی، یا یکی از نخستین آهنگسازان تحصیل کرده ایرانی تبار و یا رهبر ارکستری دقیق و استاد و معلمی توانا و کم نظیر. گریگوریان را با عنوانی می شناسند که به او زیاد ربط ندارد و او هم مثل خیلی های دیگر، در دیار خود شهرتی مبتنی بر سوء تفاهم یافته است.

نقش صدا بر صفحه کاغذ (۵)

دکتر ساسان سپنتا می افزاید: «آنچه از مجموعه لوله های فوتو گراف مذکور حاصل شد، از نخستین آثار بازمانده صوتی ضبط شده و بازیافت شده در ایران به شمار می آید که از نظر بررسی های زبانشناسی زبان فارسی و تطور آن، صدای شخصیت های معروف، آثار خطبا و گویندگان نامی، مطالعه در مراسم و اعیاد سنتی، سماع نغمه ها و ردیف اصیل موسیقی ایرانی، سبک نوازندگی استادان موسیقی عصر ناصرالدین شاه، که نغمات ساز آنها به جز وسیله استوانه فوتوگراف در هیچ وسیله دیگری ضبط و پخش نشده، آن منابع می تواند مفید بوده و مورد استفاده واقع شود.» ایشان بعد از بازیافت این آثار در چند مصاحبه رادیویی، برخی از آنها را روی نوار ضبط کرد و با شرح و توصیف لازم برای استفاده عموم ارائه داد که از رادیو ایران به تاریخ ۱۱ خرداد ۱۳۵۱ پخش شد.

نقش صدا بر صفحه کاغذ (۴)

او در کنگره بین المللی «باربد» که به تاریخ اردیبهشت ۱۳۶۹ (آوریل – مه ۱۹۹۰ میلادی) در شهر «دوشنبه» جمهوری تاجیکستان برگزار شد، به عنوان نخستین سخنران در مورد موسیقی ایرانی دوره ساسانی و مختصات موسیقایی باربد سخنرانی کرد. او از طرف هیات برگزاری مراسم به عنوان رئیس جلسه کنگره انتخاب شده بود.

بیشتر بحث شده است