کیوان پهلوان

سید ابوالقاسم حسینی مشهور به قائم‌مقام فراهانی صدراعظم ایران، مشغول به کار در زمانِ محمد شاه قاجار پس از عبدالله خان امین‌الدوله و پیش از حاج میرزا آقاسی بود. میرزا سیدابوالقاسم قائم مقام فراهانی، از سیدهای فرزند سیدالوزراء میرزا عیسی، از مردم هزاوه اراک بود. مادر او دخترعموی میرزا عیسی و دختر میرزا محمدحسین وفای فراهانی از وزیران دولت زند بود. اجداد او صاحب‌نام بودند و چند تن از آنان به خدمات مهم دولتی اشتغال داشتند. او در سال ۱۱۵۸ هجری شمسی به دنیا آمد و زیر نظر پدر دانشمند خود تربیت یافت و در تهران کارهای پدر را انجام داد و در آغاز جوانی علوم متداول را آموخت.

از دوره صفویه به بعد به ویژه از دوره زندیه به بعد کمی‌ ساختارهای آوازی تغییر می‌‌‌‌‌‌‌ کند که می‌‌‌‌‌‌‌ توانیم صحبت از مکتب‌های اصفهان و بعد با وجود اقبال آذر که در دوره قاجار به تبریز رفت سخن از مکتب تبریز بگوئیم که بسیار متاخر است.

پس از حمله اعراب، در زمان خلیفه عمر بن خطاب، ابوموسی اشعری در سال ۶۲۴ سپاهی را راهی فتح قم کرد و پس از آن قم مقصد مهاجران عرب از عراق و سپس علویان و شیعیان شد. این شهر از دورهٔ اموی و عباسی به تدریج به پایتخت مذهبی شیعیان تبدیل شد. پس از وفات فاطمه معصومه خواهر علی بن موسی و دفن او در قم، این نقش شهر به تدریج گسترش یافت.

در قرن هفتم، مکتب دستانی در غرب ایران با به کار گیری غزل، گام نوینی در ارتقاء مراحل گسترش موسیقی ایران برمی‌‌دارد. بهره‌گیری از غزل موجب شکل گیری گوشه‌های دستگاهی می‌‌‌‌‌‌‌‌شود. این امر مرهون عوامل فرهنگی، اجتماعی و تاریخی است. در کنار آن، می‌‌‌‌‌‌‌‌توان به جایگاه زبان فارسی و نقش آن در غزل اشاره کرد که مهم ترین ابزار کلامی‌ در خدمت موسیقی است.

نفوذ چنین فرهنگ ‌گسترده‌ای از یک سو، موسیقی ماوراء قفقاز و از سوی دیگر بخش هایی از موسیقی شبه قاره هند و کشمیر را تحت تاثیر قرار داده است. با اینکه مطالعه موسیقی فرهنگ های شرق اسلامی موید این است که موسیقی این فرهنگ ها پیوندهایی اندام واره ای (organical) دارند، نباید از یاد برد که هر یک از این فرهنگ ها تحت تاثیر شرایط خاص تاریخی، فرهنگی و اقلیمی ویژه اش شکل دیگری به خود گرفته‌ و همچنین زبان و ادبیات قومی نیز نقش بنیادی را در تکامل و تحول موسیقی این اقوام ملل ایفا کرده است.

شهرستان فراهان دارای دو بخش (مرکزی و خنجین) در استان مرکزی ایران است که در سال ۱۳۸۹ به طور رسمی شهرستان شد. جمعیت آن ۳۰۰۴۲ نفر است. پس، فراهان یکی از شهرستان‌های استان مرکزی و پاره‌ای از سرزمین تاریخی فراهان بزرگ است که منطقهٔ وسیعی از شمالِ شهر اراک تا مناطقی از شهرستان آشتیان و […]