گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

Posts by سجاد پورقناد

نقدی بر نقد محمدرضا لطفی؛ آفتاب آمد دلیلِ آفتاب… (۱)

در روزهای اخیر نقدی با قلم دوست فرهیخته جناب آقای محمد جمالی درباره یکی از نوشته های اینجانب در همین ژورنال به انتشار رسید با عنوان: نقدی بر نقد محمدرضا لطفی؛ آفتاب آمد دلیلِ آفتاب…. ضمن تشکر از ایشان برای ریز بینی و نقدی که بر نوشته اینجانب داشته اند، قصد دارم در این یادداشت نقدی را به این نقد اضافه کنم.

چند گام در «مسیر باخ» (۱)

جهان موسیقی برای باخ احترام بی نظیری قائل است. باخ به نوعی پدر معنوی موسیقی کلاسیک محسوب می شود؛ مقام بزرگ باخ نه تنها به دلیل دستاورد های بزرگ او در زمینه هارمونی و کنترپوان و علوم آهنگسازی، بلکه به دلیل همیت و پایداری او بر اصول هنری موسیقی کلاسیک است. در تاریخ موسیقی کلاسیک ثبت شده است که باخ به خاطر شنیدن نوازندگی ارگ نواز بزرگ آلمانی دیتریش بوکسته‌هوده (Dieterich Buxtehude)، حدود پنجاه کیلومتر را با پای پیاده طی می کرده و این مسیریست که هر هنرآموز آرمانگرای موسیقی کلاسیک باید بپیماید.

تابنده: دانشگاه برای من دریچه ای بود به جهان حرفه ای موسیقی

امروز ۶ سال از آخرین مصاحبه من با روزبه تابنده، آهنگساز، نوازنده، رهبر ارکستر و معمار می‌گذرد. مصاحبه ای که درباره اثر ارزنده او «لحظه های بی زمان» انجام شده بود و امروز روزبه تابنده در کانادا روزگار می‌گذراند. دیگر نه از ارکستر هنگام خبری است و نه از آن کوشش ها برای پا گرفتن موسیقی کلاسیک در شهر شیراز. با این هنرمند مصاحبه ای دیگر را آغاز می‌کنم و از فعالیت ها و موفقیت های جدیدش می‌پرسم.

تابنده: هنرمند باید فرزند زمانه خود باشد

مثال های این چنین بسیار است. از آن دوران تا زمانه ی ما، رویکردها و تکنیک های آهنگ سازی به چنان حدی از تکثر و اشباع رسیده اند که دیگر دسته بندی آن ها در دو گروه کلی کلاسیک در برابر آوانگارد ناممکن است. حتی در میان آثار یک آهنگساز هم گاه نمونه هایی از دیدگاه های رادیکال تر می‌بینیم و گاه مثال هایی از رویکردهای محافظه کارانه تر (و این البته پدیده ای ویژه ی دوران ما نیست.)

تابنده: امروز دوگانه کلاسیک یا آوانگارد نامعتبر است

در هر حال به گمان من، بسیار مهم است که نوازندگان جوان تا جای ممکن با دستاوردهای موسیقی روز دنیا آشنا شوند و با راهنمایی معلمان خود به اجرای بعضی آثار رپرتوار معاصر نیز بپردازند. وگرنه این آموزش و شناخت هرگز نمی تواند همه جانبه باشد. بدیهی است که در مقایسه با سیستم های آموزشی روز دنیا راه بسیار درازی در پیش است. اما با وجود محدودیت های بی شماری که همه از آن آگاهیم، اینکه قطار آموزش روی ریل قرار بگیرد خود قدم بسیار مهمی است.

تابنده: وضعیت موسیقی شیراز را با اشتیاق پیگیری می‌کنم

موفقیت موضوعی بسیار نسبی است و تعبیر هایی به غایت شخصی دارد. من هم سال هاست که کمتر به موفقیت فکر می‌کنم، بلکه بیش از پیش مشتاق کشف، تجربه کردن و تعمق ام. پس از سه سال اول مهاجرت که به طور متمرکز به تحصیل آهنگ‌سازی گذشت، شیوه ی فعالیت امروز من در امتداد همان مدلی است که در شیراز شکل گرفته بود. یعنی فعالیت حرفه ایِ هم زمان به عنوان یک معمار، یک آهنگ‌ساز و پژوهش گر. اما تفاوت مهم رویکرد امروز من با سال های شیراز در این است که در آن زمان موسیقی و معماری برای من دو شاخه ی فعالیت موازی اما بدون تداخل و کنش متقابل بودند.

تابنده: در جستجوی تنفس در فضاهای فرهنگی تازه مهاجرت کردم

امروز ۶ سال از آخرین مصاحبه من با روزبه تابنده، آهنگساز، نوازنده، رهبر ارکستر و معمار می‌گذرد. مصاحبه ای که درباره اثر ارزنده او «لحظه های بی زمان» انجام شده بود و امروز روزبه تابنده در کانادا روزگار می‌گذراند. دیگر نه از ارکستر هنگام خبری است و نه از آن کوشش ها برای پا گرفتن موسیقی کلاسیک در شهر شیراز. با این هنرمند مصاحبه ای دیگر را آغاز می‌کنم و از فعالیت ها و موفقیت های جدیدش می‌پرسم.

پله پله تا ملاقات موسیقی (۲)

در انتهای هر فصل یک کنسرت در نظر گرفته شده است؛ این کنسرت‎ها چندین خصوصیت مثبت را به همراه دارند که مهمترین آنها شکل گرفتن اجتماعات کودکان به همراه والدین‌شان است، آنطور که در برنامه همه کنسرت‌های این کتاب مقرر شده، این اجتماع همراه با حضور فعال والدین شان است، به این صورت که در هر کنسرت، بخشی برای هنرنمایی والدین کودکان در نظر گرفته شده که اولا ارتباط اجتماعی دو نسل را شکل می‌دهد، دوما برای کودکان پنجره‌ای به هنر در نسل گذشته گشوده می‌شود.

پله پله تا ملاقات موسیقی (۱)

بالاخره نتیجه ۳۳ سال تلاش نزهت امیری، رهبر ارکستر و پیشکسوت آموزش موسیقی به کودکان به انتشار رسید پنج جلد کتاب که با دقت و ریز‌بینی کم‌نظیری، کودکان ما را ابتدا با موسیقی و در نهایت با جامعه‌ای سرشار از صلح و دوستی آشنا می‌کند. درس‌های این مجموعه کتاب‌ها برگرفته از سال‌ها تدریس و آزمون و خطای این بانوی هنرمند و هنرمند پرور است. این مجموعه به نوعی پیرو اسلوب آموزشیِ آهنگساز و مدرسِ موسیقیِ بزرگ آلمانی کارل ارف است.

پرنیان حامد: حسین خان هنگ آفرین از کودکی شاگرد خاندان فراهانی بوده است

حسین خان هنگ آفرین در سال ۱۲۵۰ در تهران متولد شده است، او نتیجه حسینقلی خان قاجار برادر فتحعلی شاه قاجار بود که فتحعلی شاه برادرش حسینقلی خان را بعد از قیام های مختلفی که علیه او کرده بود، کور کرده و سپس اعدام کرد. پدربزرگ حسین خان هنگ آفرین یعنی حاج محمدتقی خان قاجار، والی شهرهای بزرگی مثل ساری بود و بسیاری از موقوفات او مربوط به شهر ساری و اطراف آن است. از جمله این موقوفات می‌توان به آب انبار ساری که به نام حاج محمدتقی خان قاجار و یا تکیه ای به نام او اسم برد و یا در استرآباد کل دهکده لمس از موقوفات او بوده است.

بیشتر بحث شده است