گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

کوک و کاربرد آن در سنتور لاکوک (۱)

شرح مختصرى از سنتورِ سُل کوک (سنتورِ استاندارد)

سنتورِ سل کوکِ نُه خرک نتهاى آن به ترتیب از خرک اول تا نهم اینگونه هستند: مى، فا، سل، لا، سى، دو، ر، مى و فا. کوکِ این سنتورِ سُل کوک در نوشته “استفاده از تیونر برای کوک سنتور” کاملاً شرح داده شده است. دلیلی که به این سنتور سل کوک مى گویند این است که نت (نغمه) خرک سومِ آن که اسم آن سُل مى باشد با صداى نت سُل تیونر یا دیاپازون کاملاً هماهنگ است. بنابراین بقیه نت ها هم با تیونر هماهنگ خواهند بود (هم اسمى و هم صدایى). تیونر یا دیاپازون وسیله اى است که صداى درست و دقیق هر نت را طبق استاندارد و قواعد بین المللى مشخص مى کند.

سنتور لا کوک (نُه خرک) سنتورى است که خرک سوم آن که نامش سُل است و ما در نواختن به عنوان نت سل از آن استفاده مى کنیم صداى واقعى آن دقیقاً هماهنگ با نت لاى دیاپازون مى باشد. یعنى یک پرده بالاتر؛ با این توصیف می توان این سنتور را در دسته سازهای انتقالی جای داد.

پس هنگامى که ما نت هاى دیگر سنتور را مانند نت دو (خرک ششم) مى زنیم آن هم صداى نتِ رِ دیاپازون خواهد داد و به همین ترتیب تمام نت هاى سنتور لا کوک همگى یک نت از صداى اسمى خودشان بالاتر صدا خواهند داد.

طبق قاعده فیزیک صوت و ساختار سنتور شما وقتى از سیمهایى با قطر یکسان براى نواختن نت هاى مختلف استفاده مى کنید هر چه طول سیم بلندتر، صداى حاصله بم تر و هر چه طول سیم کوتاهتر، صداى ایجاد شده زیرتر خواهد بود.

بنابر این اصل شما وقتى در سنتور از خرک اول (بلندترین سیم) به ترتیب به سمت خرک نهم (کوتاهترین سیم) حرکت مى کنید خواهید شنید که صداى هر نت نسبت به نت قبل از خود کمى زیرتر مى شود.

بر اساس همین منطق، سنتورى که قرار باشد صداى نت خرکِ سوم آن (نت سُل) صداى نتِ لا بدهد (یک نت بالاتر و زیر تر) باید کمى کوتاهتر باشد و براى اینکه تمامى نت هاى سنتور لا کوک همگى یک نت بالاتر و زیرتر نسبت به استاندارد باشند تمامى سیمها باید کمى نسبت به سنتور سل کوک کوتاهتر باشند.

نتیجه حاصله این است که طول سنتور لا کوک کمى کمتر از سنتور سُل کوک خواهد شد و در کل کمى کوچکتر به نظر می رسد.


کاربرد سنتور لا کوک:
از آنجایى که صداى این سنتور از سنتور سل کوک به اندازه یک نت (یک پرده) بالاتر و زیرتر است قابلیت هماهنگى بیشتر و بهترى دارد با خوانندگانى که صداى آنها نسبتاً زیر تر است.

در حقیقت انتخاب سنتور لا کوک از طرف نوازنده تنها و فقط به خاطر هماهنگى با صداى خواننده یا هماهنگى با سازهاى دیگرى مى باشد که با یک نت بالاتر از دیاپازون صدادهى بهترى دارند وگرنه از لحاظ تک نوازى هیچ تفاوتى بین انواع مختلف سنتورها نیست.

مگر اینکه انتخاب یک ساز از جانب نوازنده به بهانه کیفیتِ صدا دهىِ سازِ خاصى باشد ولى وقتى خواننده یا گروهى در کار نیست انتخاب سنتورهاى سل کوک و لا کوک و غیره بى اهمیت است.

سامان ضرابی

سامان ضرابی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است